Jednym z motywów, które zdobył sporą popularność w okresie renesansu było theatrum mundi (świata-teatru). Pojawia się on również w utworach Jana Kochanowskiego – polski poeta był osobą mocno osadzoną we współczesnych sobie trendach kulturalnych, więc nic dziwnego, że sięgał po wątki obecne w literaturze innych krajów Europy. Topos theatrum mundi wykorzystany został w dwóch fraszkach Kochanowskiego, obu o tym samym tytule („O żywocie ludzkim”).
Fraszki to wszystko – mówi poeta na początku jednego z omawianych utworów. Nie odnosi się jednak do lubianego przez siebie gatunku literackiego, a do znaczenia słowa fraszka – ma na myśli coś błahego, nieistotnego. Wylicza, co jest nieistotne: zacność, uroda, moc, pieniądze sława. Wszystko to bowiem minie jako polna trawa.
Człowiek nieustannie zmaga się z poczuciem zagrożenia. Każdy moment może przynieść koniec majątku, a nawet życia. Zaczyna się rodzić myśl, że jesteśmy igraszką jakichś groźnych kosmicznych sił. Być może jest to sam Bóg, którego zamiarów nie jesteśmy w stanie przeniknąć. Albo też Bóg i szatan, którzy zakładają się o nasze losy, niczym w biblijnej „Księdze Hioba”. Kochanowski nie precyzuje o kogo chodzi, twierdzi tylko, iż na koniec siły te:
Naśmiawszy się nam i naszym porządkom
Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom [tzn. marionetkom].
W drugiej fraszce poeta zwraca się do Boga. Mówi, że jeśli Bóg jest podobny do ludzi, to musi śmiać się, obserwując co jego ziemskie dzieci wyczyniają na ziemi:
Więc temu rękaw urwą, a ten czapkę straci;
Drugi tej krotochwile i włosy przypłaci.
Na koniec niefortuna albo śmierć przypadnie
Na koniec podmiot liryczny prosi Boga, by mógł tak jak on obserwować z dystansu te ziemskie spory.
Kochanowski w obu fraszkach wykorzystuje topos świata-teatru, by ukazać marność ziemskich spraw. Nie czyni tego jednak, by poddać się rozpaczy. Chodzi raczej o pokazanie, iż światowe namiętności, często kończące się zbrodnią i przelewem krwi, są tak naprawdę bez sensu. Istotne jest dbanie o rzeczy wzniosłe i wieczne– własną duszę, być może także sztukę. Pożądana przez Kochanowskiego pozycja widza w teatrze świata pozwoliłaby łatwiej radzić sobie z widokiem szaleństw ludzkości.