Unikalne i sprawdzone teksty

Topos theatrum mundi we fraszce Jana Kochanowskiego | wypracowanie

Jednym z motywów, które zdobył sporą popularność w okresie renesansu było theatrum mundi (świata-teatru). Pojawia się on również w utworach Jana Kochanowskiego – polski poeta był osobą mocno osadzoną we współczesnych sobie trendach kulturalnych, więc nic dziwnego, że sięgał po wątki obecne w literaturze innych krajów Europy. Topos theatrum mundi wykorzystany został w dwóch fraszkach Kochanowskiego, obu o tym samym tytule („O żywocie ludzkim”).

Fraszki to wszystko – mówi poeta na początku jednego z omawianych utworów. Nie odnosi się jednak do lubianego przez siebie gatunku literackiego, a do znaczenia słowa fraszka – ma na myśli coś błahego, nieistotnego. Wylicza, co jest nieistotne: zacność, uroda, moc, pieniądze sława. Wszystko to bowiem minie jako polna trawa.

Człowiek nieustannie zmaga się z poczuciem zagrożenia. Każdy moment może przynieść koniec majątku, a nawet życia. Zaczyna się rodzić myśl, że jesteśmy igraszką jakichś groźnych kosmicznych sił. Być może jest to sam Bóg, którego zamiarów nie jesteśmy w stanie przeniknąć. Albo też Bóg i szatan, którzy zakładają się o nasze losy, niczym w biblijnej „Księdze Hioba”. Kochanowski nie precyzuje o kogo chodzi, twierdzi tylko, iż na koniec siły te:

Naśmiawszy się nam i naszym porządkom
Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom [tzn. marionetkom].

W drugiej fraszce poeta zwraca się do Boga. Mówi, że jeśli Bóg jest podobny do ludzi, to musi śmiać się, obserwując co jego ziemskie dzieci wyczyniają na ziemi:

Więc temu rękaw urwą, a ten czapkę straci;
Drugi tej krotochwile i włosy przypłaci.
Na koniec niefortuna albo śmierć przypadnie

Na koniec podmiot liryczny prosi Boga, by mógł tak jak on obserwować z dystansu te ziemskie spory.

Kochanowski w obu fraszkach wykorzystuje topos świata-teatru, by ukazać marność ziemskich spraw. Nie czyni tego jednak, by poddać się rozpaczy. Chodzi raczej o pokazanie, iż światowe namiętności, często kończące się zbrodnią i przelewem krwi, są tak naprawdę bez sensu. Istotne jest dbanie o rzeczy wzniosłe i wieczne– własną duszę, być może także sztukę. Pożądana przez Kochanowskiego pozycja widza w teatrze świata pozwoliłaby łatwiej radzić sobie z widokiem szaleństw ludzkości.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Czym jest dom dla bohaterów „Ludzi...

Dom to jedno z najważniejszych miejsc w naszej kulturze. By uświadomić sobie ten fakt trzeba przypomnieć sobie jaką grozą napawa nas samo pojęcie bezdomności. Wiąże...

Czy bogowie greccy są podobni do...

Mitologiczni bogowie to istoty obdarzone szeregiem mocy nadprzyrodzonych. Gromowładny Zeus władający morzami Posejdon czy Hades który panuje w świecie zmarłych –...

Wojciech Kossak Józef Piłsudski...

Olejne przedstawienie Józefa Piłsudskiego autorstwa Wojciecah Kossaka to obraz którego celem było wierne odzwierciedlenie ważnej historycznie postaci. Opis „Józef...

Powstanie w getcie warszawskim w...

„Zdążyć przed Panem Bogiem” to książkowy reportaż autorstwa Hanny Krall. Centralną postacią dzieła jest Marek Edelman jeden z przywódców powstania...

Komedia – definicja wyznaczniki...

Definicja wyznaczniki Komedia to podobnie jak tragedia rodzaj dramatyczny który posiada to samo źródło jakim są obrzędy religijne. Gatunek jakim jest komedia...

Moja mała ojczyzna. Wypracowanie

Każdy z nas posiada ojczyznę – kraj z którego się wywodzi. Nieraz dzielimy go z setkami milionów rodaków. Chińczyków jest ponad miliard!...

Co by było gdyby nie było radia...

W dzisiejszych czasach coraz rzadziej korzystamy z radia. Jego rolę przejęła telewizja lub Internet. Słuchanie ulubionej stacji jest popularne albo wśród ludzi starszych...

Motyw tańca w „Tangu”

Po raz pierwszy tytułowe tango pojawia się w dramacie Sławomira Mrożka gdy Stomil - ojciec - opowiada Arturowi - synowi - o tym jak wyglądało życie pokolenia z którego...

Przyjaciele są jak ciche anioły...

Nietrudno być dobrym przyjacielem gdy wszystko układa się pomyślnie podczas wspólnych zabaw gier czy spędzając beztrosko wolny czas. Prawdziwy przyjaciel powinien...