W 1575 roku Tatarzy najechali na znajdujące się wówczas w granicach Polski Podole. Jan Kochanowski poświęcił temu wydarzeniu „Pieśń o spustoszeniu Podola”. Jest to utwór o charakterze politycznym i patriotycznym.
Na początku utworu poeta odmalowuje tragedię, jaka spotkała mieszkańców zaatakowanych ziem. Zostali oni uprowadzeni w niewolę i sprzedani Turkom lub innym Tatarom. Młode szlachcianki zmuszone zostały do stania się kochankami swoich prześladowców:
Córy szlacheckie (żal się mocny Boże!)
Psom bisurmańskim brzydkie ścielą łoże.
Kochanowski zauważa, że Polacy nie dali sobie rady ze słabym przeciwnikiem. Tatarzy nie zorganizowali prawdziwego państwa:
Zbójce (niestety), zbójce nas wojują,
Którzy ani miast, ani wsi budują
Skoro Rzeczpospolita nie potrafi odeprzeć takiego wroga, to czy można oczekiwać, że z jej słabości nie skorzysta potężna Turcja? Tatarzy mają być jedynie „psami” tureckiego sułtana, który tylko wypatruje oznak polskiej słabości.
Sytuacja nie jest jednak tragiczna. Ciągle jeszcze można naprawić szkody, jeśli tylko szlachta podejmie odpowiednie kroki. Co więcej – na razie nie ma nawet potrzeby, by ryzykować własne życie. Wystarczy przeznaczane na zbytki pieniądze wydać na wojsko. Poeta obrazowo mówi o przekuciu srebrnych półmisków na talary, które przekazane zostaną żołnierzom.Nie należy jednak tego zaniedbywać. Utwór kończy się ostrzeżeniem:
Cieszy mię ten rym: "Polak mądr po szkodzie":
Lecz jesli prawda i z tego nas zbodzie,
Nową przypowieść Polak sobie kupi,
Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.
„Pieśń o spustoszeniu Podola” jest wezwaniem do obywatelskiej odpowiedzialności i dbałości o sprawy publiczne. Przestrzega, by nie odkładać na przyszłość radzenia sobie z bolączkami państwa, bo spowodować to może cierpienie części rodaków i hańbę dla każdego z nich.
Forma utworu (kilka informacji):
- jedenastozgłoskowiec
- rymy parzyste (aabb)
- epitet, pytania retoryczne, wykrzyknienie
Streszczenie Niejednokrotnie mówi się o kimś że jest żywym srebrem. Podobnym określeniem można nazwać Ewę. Panienka córka znanego naukowca udaje się do...
Streszczenie 1. Najdalej jak ogonem sięgam Felek Pareras to mały kudłaty i pocieszny piesek którego imię oznacza szczęśliwy a nazwisko Pareras – parę ras.Trzydziestego...
„Egzamin” to wiersz Ewy Lipskiej. Poetka dokonuje w nim swego rodzaju analizy tyranii albo wręcz władzy jako takiej. Tytułowy egzamin to konkurs na króla...
Geneza „Córka czarownic” to powieść autorstwa Doroty Terakowskiej. Jest to hołd autorki złożony ukochanym pisarzom fantasy takim jak J. R. R. Tolkien...
Streszczenie Rozdział I Główni bohaterowie utworu – Sokole Oko Wilhelm Tell i Wiewiórka byli wytrawnymi odkrywcami interesującymi się zamierzchłą przeszłością....
Streszczenie 1. Skąd się wzięła Piątka z Zakątka Zanim narrator przedstawi czytelnikowi skład bandy pragnie wyjaśnić że najważniejszym jej członkiem jest Bobik rudowłosy...
„Witajcie kochane góry…” to wiersz Jana Kasprowicza pochodzący z tomu „Księga ubogich”. Liryk stanowi wyraz zachwytu poety nad pięknem...
Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...
Streszczenie Podczas narady wilków na której pojawia się Shere Khan grupie oraz tygrysowi ukazuje się Mowgli. Tygrys który poprzedniego dnia zaatakował...
