Odprawa posłów greckich - streszczenie, plan wydarzeń

Streszczenie:

„Odprawa posłów greckich” (1578) Jana Kochanowskiego oparta jest na micie dotyczącym wojny trojańskiej. Dramat zaczyna się od monologu Antenora, trojańskiego polityka, przedstawiającego sprawę porwania Heleny i poselstwa Greków, które przybyło, by żądać jej oddania.

Później dochodzi do rozmowy Parysa (zwanego w dramacie Aleksandrem), królewicza trojańskiego z Antenorem. Mimo przyjaźni, jaka ich łączy, polityk wymawia się od wzięcia strony Aleksandra w dyskusji na temat sprawy Heleny.

Przyjacielowi więcej niżli prawdzie
Chcieć służyć zda się przeciw przystojności – mówi.

Następnie Helena wygłasza monolog, w którym żali się na niepewność i tragizm swojego losu. Biada nad czynami Aleksandra:
Bodajżeś ty był nigdy Sparty nie nawiedził,
Nieszczęsny Prijamida! Bo czego mnie więcej
Niedostawało? Zacnych książąt córką będąc
Szłam w książęcy dom zacny; dał był Bóg urodę,
Dał potomstwo, dał dobrą nade wszystko sławę.
Tom wszystko prze człowieka złego utraciła.
Ojczyzna gdzieś daleko, przyjaciół nie widzę,
Dziatki, nie wiem, żywe-li; jam sama coś mało
Od niewolnice rozna, przymówkom dotkliwym
I złej sławie podległa. a co jeszcze ze mną
Szczęście myśli poczynać, ty sam wiesz. mój Panie.

Pani Stara pojawia się po monologu i próbuje pocieszyć Helenę. W następnej scenie przybywa poseł i opowiada jej o szczegółach narady u króla Priama.

Antenor sugerował wówczas przyjęcie żądań Greków i zwrócenie Heleny. Aleksander oponował, powołując się na wolę Wenus – Helena miała być niejako prezentem od bogini. Zwracał też uwagę na dawne krzywdy, jakie Grecy wyrządzili Trojanom. Antenor podkreślał, że krzywd tych nikt do tej pory nie chciał mścić. Niewydanie Heleny może zaś skutkować zagładą Troi.

Ostatecznie jednak większość rady unosi się dumą i bierze stronę Aleksandra. Słaby król Priam ulega ich zdaniu.

Dalej widzimy Ulissesa i Menelausa, posłów greckich, dyskutujących nad upadkiem obyczajów i zniewieścieniem Trojańczyków – ma to być zapowiedzi ich przyszłej klęski.

Mędrzec Antenor ostrzega króla Priama, że odrzucenie próśb Greków skutkować będzie wojną, należy więc przygotować się do ich ataku. Król odrzuca jednak sugestie mądrego doradcy. Dramat kończy się przybiciem córki władcy, wieszczki Kasandry, zapowiadającej klęskę i zniszczenie miasta oraz nadejściem gońców z informacją o przypłynięciu tysiąca greckich okrętów. Wojna się rozpoczyna.

Poszczególne sceny przedzielone są wystąpieniami chórku trojańskich kobiet (Chorus). Chór komentuje sytuację na scenie, między innymi w sławnych słowach:
Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie,
A ludzką sprawiedliwość w ręku trzymacie,
Wy, mówię, którym ludzi paść poruczono
I zwirzchności nad stadem bożym zwierzono:
Miejcie to przed oczyma zawżdy swojemi,
Zeście miejsce zasiedli boże na ziemi,
Z którego macie nie tak swe własne rzeczy,
Tako wszytek ludzki mieć rodzaj na pieczy.

„Odprawa…” nie koncentruje się na pojedynczych bohaterach. Jest dramatem dotyczących zbiorowości, dobra wspólnego i spraw politycznych. Głównym jej wątek to konfrontacja patriotyzmu Antenora i postawy Aleksandra, który przedkłada własne interesy nad szczęście ojczyzny.

Plan wydarzeń:

1. Antenor opowiada w monologu hisotrię uprowadzenia Heleny.

2. Parys próbuje przekonać Antenora do swoich racji (bezskutecznie).

3. Helena rozmawia z Panią Starą i biada nad swym losem.

4. Poseł oznajmia Helenie, iż nie zostanie oddana Grekom. Relacjonuje też naradę u władcy Troi, Priama. Politycy trojańscy przychylili się do stanowiska populisty Parysa, lekceważąc mądrego Antenora.

5. Rozmowa Ulissesa z Menelausem, w czasie której Grecy mówią o zniewieścieniu Troja.

6. Antenor ostrzega Priama, by szykować się do wojny. Ten lekceważy przestrogi mędrca. Córka Priama, wieszczka Kasandra, zjawia się przed ojcem i zapowiada zagładę miasta.

7. Posłaniec informuje o przybyciu wrogiej floty Greków.