Geneza
Wojna trojańska należała do najpopularniejszych motywów wykorzystywanych przez artystów starożytnych. Korzystali z niego także twórcy średniowieczni oraz renesansowi. Również Jan Kochanowski, artysta rozmiłowany w tradycji antycznej, postanowił użyć go jako podstawy swojego dramatu „Odprawa posłów greckich”.
„Odprawa…” została po raz pierwszy wystawiona w czasie ślubu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego, jednego z najważniejszych polityków w dziejach I Rzeczypospolitej. Ślub ten odbył się 12 stycznia 1578 roku, w obecności między innymi króla Stefana Batorego. Dramat Kochanowskiego jeszcze w tym samym roku wydany został drukiem.
Utwór został napisany wierszem białym (trzynasto- oraz jedenastozgłoskowym). Według Czesława Miłosza Kochanowski usiłował […] nagiąć swój język ojczysty do formy naśladującej właściwości wiersza greckiego […] Naturalnie grecka wersyfikacja oparta jest na całkowicie innych zasadach, ale dzięki wysiłkom poety otrzymaliśmy śmiały i piękny wiersz. Również, gdy chodzi o konstrukcję utworu, polski poeta próbuję trzymać się standardów wyznaczonych przez autorów starożytnych.
Motywy, czas i miejsce akcji, bohaterowie
Bardziej niż na psychologii bohaterów, dramat skupia się na politycznych dylematach wspólnoty. Widać wyraźnie odniesienia do czasów Kochanowskiego, narady u króla Troi Priama przypominają polski sejm.
Akcja osnuta jest na wątku poselstwa Greków do Trojan, wysłanego z żądaniem oddania porwanej Heleny. Parys, królewicz trojański (zwany w dramacie Aleksandrem) sprzeciwia się wydaniu kobiety, podkreślając, że otrzymał ją niejako w darze od samej bogini Wenus. Przypomina również o dawnych krzywdach, jakie pokolenia wcześniej Grecy wyrządzili jego ojczyźnie. Sprzeciwia się temu Antenor – podkreśla, iż porwanie Heleny było czynem niegodziwym, który może sprowadzić zagładę na Troję. Nie zgadza się też na odpłacanie po latach dawnych krzywd. Antenor jest przykładem mędrca i patrioty, żądającego stawiania dobra ojczyzny nad prywatne korzyści. Niestety, na naradzie u Priama przeważają głosy populistów, żądających odrzucenia greckich próśb. Antenor zdaje sobie sprawę, że oznacza to wojnę i sugeruje Priamowi rozpoczęcia przygotować do obrony. Król nie daje posłuchu doradcy i w niedługim czasie:
Tysiąc galer na kotwiach pogotowiu stoi
W Aulidzie, którzy tylko na posły czekają,
A ci jeśli Heleny nazad nie przyniosą
(Jakoż widzę, że bez niej tak na morze wsiedli).
Wszytko się wojsko tedyż ma ruszyć i prosto
Ku Troi żagle podać.
Trojanie ostatecznie odrzucają możliwość zwrócenia Heleny, a wieszczka Kasandra zapowiada zagładę ich miasta.
Główne postacie dramatu, symbolizujące odmienne podejście do spraw publicznych, to Antenor (mądrość, patriotyzm), Aleksander (prywata) oraz Priam (bierny władca). Bohaterem zbiorowym są też doradcy Priama, biorący stronę Aleksandra. Inni bohaterowie, tacy jak Ulisses, Menelaus, Pani Stara, Rotmistrz, czy Więzień mają znaczenie pomniejsze. Chór (Chorus) trojańskich kobiet oraz pojawiająca się na końcu wieszczka Kasandra, komentują wydarzenia rozgrywające się na scenie lub przedstawiają ich przyszłe konsekwencje.
„Odprawa posłów greckich” niesie ze sobą istotne przesłanie polityczne – wbrew pozorom wcale nie tak oczywiste ani w czasach rozemocjonowanych staropolskich sejmików, ani dzisiaj. Stanowi też początek długiej tradycji polskiego dramatu, poruszającego zagadnienia losów Ojczyzny i narodu – tradycji kontynuowanej choćby w XIX-wiecznych utworach romantycznym, czy w teatrze Stanisława Wyspiańskiego.
„Dusiołek” należy do najbardziej znanych wierszy Bolesława Leśmian. Polski poeta wskrzesza w nim świat ludowych legend i podań. Czytelnik zostaje już na początku...
„Dżuma” to najsłynniejsza powieść Alberta Camusa. Jej głównym bohatera a także narratorem (co okazuje się pod koniec dzieła) jest lekarz Bernard Rieux....
Streszczenie Dziwny dom Na ulicy Wierzbowej 13 stał blok który miał 13 pięter. Raz przyszedł do niego listonosz który miał listy polecone dla mieszkańców...
Wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej „Nike” pochodzi z 1926 roku. Był to okres fascynacji autorki japońską poezją haiku – i właśnie takim polskim...
„Biblia królowej Zofii” zwana inaczej „Biblią Szaroszpatacką” to jeden z ważniejszych zabytków istotny nie tylko z powodów religijnych...
„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka licząca zaledwie 10 wersów fraszka która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną....
Streszczenie Hej wysoko ci u nas technika stanęła wysoko... Pan młody posiadał leżące pod lasem laboratorium dwa reaktory oraz zakład chemicznej syntezy. Z kolei majątek...
Streszczenie „Balladyna” Słowackiego poprzedzona została listem dedykacyjnym który autor zaadresował do Zygmunta Krasińskiego. Nadawca przytacza zasłyszaną...
Geneza czas i miejsce akcji Opowieść o losach sierotki oraz krasnoludków rozgrywa się w kilku miejscach. Pierwszym z nich jest zamek krasnali który zamieszkują...