„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to dramat, w którym autor zawarł wyrazistą ocenę polskiego społeczeństwa. Jawi się ono przede wszystkim jako głęboko podzielone, pozbawione solidarności i niezdolne do zjednoczenia nawet w obliczu wielkich idei. Źródłem owego podziału są historyczne zaszłości i wielowiekowa nierówność między szlachtą, z której wywodzi się inteligencja, i prostym ludem.
Obie klasy próbują się do siebie zbliżyć, czego wyrazem jest właśnie tytułowe wesele inteligenta, Lucjana Rydla i chłopki, Jadwigi Mikołajczykówny. Zbratanie ludu i inteligencji jest jednak tylko chwilowe i bardzo pozorne, podobne do spotkania na weselnym przyjęciu. Obie strony mają bowiem względem siebie zupełnie odmienne oczekiwania.
Inteligencja wprawdzie interesuje się wsią i jej obyczajami, jednak jest to bardziej wyraz pewnej mody i rozrywki niż rzeczywistej potrzeby zbliżenia. Wyspiański wyraźnie krytykuje młodopolską chłopomanię, jako wyraz powierzchownego zachwytu chłopską prostolinijnością, pięknem wiejskiego krajobrazu i ludowymi strojami. Postawę taką szczególnie mocno prezentuje Pan Młody, rozpływający się w zachwytach nad swoją żoną chłopką. Jego umiłowanie wiejskich obyczajów przybiera wymiary komiczne – na weselu zdejmuje buty, nie wiedząc, że wedle ludowej etykiety jest to ogromny nietakt.
Z kolei Dziennikarz nie chce rozmawiać z Czepcem o polityce, uważając go za nierównego sobie rozmówcę. Wieś jest dla Dziennikarza jedynie sielskim krajobrazem, a nie przestrzenią, w której mogą się rozgrywać poważne sprawy. Mówi zatem: „Niech na całym świecie wojna, byle polska wieś zaciszna, byle polska wieś spokojna”. Słowa te wskazują również na bierność polskiej inteligencji i zamykanie się w swoim ciasnym światku małych interesów.
Chłopi także są nieufni względem inteligencji. Dostrzegają lekceważenie, z jakim traktuje ich bardziej oświecona warstwa. Czepiec wyraźnie mówi do Dziennikarza: „Pon się boi we wsi ruchu./ Pon nos obśmiewajom w duchu”. Ponadto pomiędzy inteligencją a chłopstwem stoi krwawe widmo galicyjskiej rzezi, której przywódcą był pojawiający się w „Weselu” Jakub Szela.
Brak solidarności, wzajemna nieufność, a także bierność inteligencji są zatem według Wyspiańskiego przyczyną społecznych podziałów. Inteligencja jawi się jako warstwa żyjąca w zamkniętym świecie własnych wyobrażeń i rojeń o wielkich czynach. W rzeczywistości jednak jest niezdolna do żadnej aktywności, jak Poeta, który pogrąża się w dekadenckich rozmyślaniach. Inteligencja nie chce też przejąć przewodniej roli i zostawia lud samemu sobie, czego symbolem jest scena, kiedy Gospodarz oddaje złoty róg Jaśkowi.
Rozwój nowożytnych miast wiązał się z napływem nowych mieszkańców. Przestrzenie te z racji dostępności pracy mieszkań i innych udogodnień stały się...
Wiek XIX przyniósł ludzkości niesamowity rozwój cywilizacyjny (w porównaniu z poprzednimi epokami). Ludziom wydawało się że przed nimi już tylko dalszy...
Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...
Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...
Bohater powieści Miguela de Cervantesa jest kastylijskim szlachcicem rozmiłowanym w eposach rycerskich. Lektura kolejnych ksiąg wpędza go jednak w obłęd i zatraca on poczucie...
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza ukazuje nie tylko piękno litewskiego krajobrazu ale także rozbudowaną zróżnicowaną panoramę ówczesnej szlachty....
Powieść awangardowa to gatunek literacki który narodził się w XX stuleciu. Jego główną cechą było zerwanie z modelem powieści realistycznej a więc odejście...
Po zniszczeniu Troi pragnąłem wrócić do kraju ojczystego Itaki oraz do swych bliskich – żony Penelopy i syna Telemacha. Niestety gniew Posejdona powodował że...
Tolerancja to jedna z cech które są powszechnie cenionymi. Oznacza ona otwartość i zrozumienie innych poglądów. Dopuszczenie ich do głosu jednak nie jest to...
