Unikalne i sprawdzone teksty

Motyw Boga i wiary w literaturze i sztuce | wypracowanie

Od stuleci człowiek zmagał się z problemami metafizycznymi. Kwestia istnienia Boga, powinności człowieka wobec Stwórcy oraz teologiczne rozważania zajmowały najtęższe umysły wielu epok. Również artyści nie pozostawali w tyle na tym polu.

W literaturze polskiej motyw Boga pojawia się choćby w „Krzyżakach” Henryka Sienkiewicza. Zmagania Polski z Zakonem Krzyżackim rozpatrujemy zazwyczaj na płaszczyźnie narodowej, jako bój Słowian z Niemcami. A przecież nasi przeciwnicy spod Grunwaldu byli mnichami! Podjęcie tego tematu pozwala Sienkiewiczowi snuć rozważania nad złożoną naturą ludzkiej religijności. W końcu Chrystus głosił pokój i miłosierdzie, zaś Krzyżacy byli zakonem rycerskim i nawracali przemocą. Wielka powieść naszego noblisty ukazuje, jak najwspanialsze idee mogą się przeobrazić w swoje przeciwieństwo, jak miłość wyradza się w nienawiść, a służba bliźnim w pragnienie władzy nad nimi. Sienkiewicz jednak nie upraszcza, nie przedstawia czarno-białego świata. Zła dokonują nie tylko Niemcy – również Polak, Jurand ze Spychowa, kieruje się w życiu nienawiścią. Dopiero jako ślepy i okaleczony pojmuje wartość miłosierdzia. Daruje życie swojemu oprawcy, Zygfrydowi de Loewe. Ów okrutny zakonnik pojmuje wówczas rozmiar podłości, jaka stała się jego udziałem. Nie potrafi poradzić sobie z wyrzutami sumienia i odbiera sobie życie. I Jurand i Zygfryd są osobami zagubionymi. Jurand potrafi jednak znaleźć drogę do odkupienia swojego zła – mnich zaś nie umie dotrzeć do Boga. Jednak w obu tych postaciach widać ostateczne zrozumie prawdy, że zemsta nie może kierować naszymi czynami, że jest ponad nami Stwórca, który odrzuca nienawiść.

Bóg jest pozornie nieobecny na rycinie Albrerchta Durera „Rycerz, śmierć i diabeł”. Widzimy tam tytułowego rycerza na koniu, zapewne powracającego z pola bitwy. Obok niego stoi śmierć z klepsydrą, a z tyłu konia czai się diabeł, straszący zdeformowanym, zwierzęcym obliczem. Nieobecność Boga to tylko pozór – jego postać jest bowiem najważniejsza w tym tej kompozycji. Na Stwórcę powinien być bowiem ukierunkowany wzrok człowieka. Jednak świat kusi swoimi urokami i zachęca do złego (diabeł), a czas naszego bytowania na ziemi jest krótki (śmierć i klepsydra). Każdy z nas jest rycerzem, walczącym o zbawienie. W danej chwili możemy Boga nie widzieć, jak nie widzi go w swoim pobliżu wojownik na rycinie. Jednak kiedy zdecydujemy się odrzucić moralność, czeka nas zagłada, której nie powstrzyma najsilniejsza zbroja.

Bóg pojawiał się przez wieki w twórczości artystów. Nie zawsze ukazywany był bezpośrednio – często wystarczyło twórcom przedstawienie tragicznych konsekwencj życia bez myśli o sprawach wyższych. Kiedy zapominamy o prawdach religijnych i moralnych, takich jak miłosierdzie i litość, możemy przeobrazić się w dzikie bestie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Motyw Stabat Mater Dolorosa w literaturze...

Motyw Stabat Mater Dolorosa to jeden z motywów które często występują zarówno w literaturze jak i w sztuce. Niezwykły związek matki z dzieckiem oraz...

Świat bez zawiści - apel do współczesnego...

Szanowni państwo! Wiele problemów dręczy ludzkość w naszych czasach. Głód problemy klimatyczne bieda należą do najistotniejszych. Jest jednak problem który...

Charakterystyka polskiego społeczeństwa...

„Nad Niemnem” prezentuje interesujący i rozbudowany obraz polskiego społeczeństwa lat 80. XIX wieku. Eliza Orzeszkowa skupia się przede wszystkim na ziemiaństwie...

Obraz obozu w „Opowiadaniach”...

Tadeusz Borowski w „Opowiadaniach” przedstawia przerażający obraz obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Za materiał do powstania książki posłużyły pisarzowi...

Filozofia życia według Różewicza...

Poeci od zawsze wypowiadali się w najważniejszych sprawach dotyczących ludzkiego losu. Przedstawiali własne wizje powinności człowieka wyzwań przed nim stojących i radości...

Groteska w „Mistrzu i Małgorzacie”...

Michaił Bułhakow posłużył się w „Mistrzu i Małgorzacie” estetyką groteskową którą widać w budowie czasoprzestrzeni powieści oraz w konstrukcji...

Czy potrafiłbym być tak tolerancyjny...

Robinson Crusoe i Piętaszek to bohaterowie powieści Daniela Defoe. Są to postaci kontrastowe – stanowią przeciwieństwa różniąc się zarówno fizycznie...

Problem winy na przykładzie „Króla...

Zdarza się że na bohaterach tragedii antycznej ciąży wina tragiczna zwana również hamartią. Wynika ona z nieodpowiedniej oceny własnej sytuacji ponieważ działając...

Ekspresjonizm w „Ludziach bezdomnych”...

Ekspresjonizm należał do popularnych kierunków w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Przykładał on dużą wagę do wyrażania uczuć „mocnego”...