Unikalne i sprawdzone teksty

Motyw marzycieli w literaturze i sztuce | wypracowanie

Marzyciel to postać bardzo dwuznaczna. Dzisiaj nie wydaje się być w cenie. W końcu nasza epoka, jak mało która, ceni konkretne osiągnięcia. Najlepiej, żeby osiągniecia owe były od razu przeliczone na pieniądze – wszystko ma przypominać biznesplan. Tymczasem marzyciel to ktoś, kto próbuje oderwać się od codzienności, rozważa abstrakcyjne idee i niepraktyczne często pomysły. Goni za uczuciami zamiast za szybkim sukcesem. Ale tutaj napotykamy się na pewien paradoks – bo to owi marzyciele odkrywają prawa naukowe, tworzą nowe technologie. Bez nich, zapatrzonych w swoje myśli, postęp byłyby dużo wolniejszy. Jacy więc są marzyciele? Zastanówmy się nad odpowiedzią na to pytanie i poszukajmy sugestii w literaturze i sztuce.

Motyw marzyciela pojawił się na szerszą skalę w twórczości w XIX wieku. Jego popularność związana była z okresem romantyzmu. Człowiek owej epoki – a przynajmniej taki człowiek, na jakiego pozowali ówcześni artyści – kontemplował dziedzictwo średniowiecza, stare zamki i ruiny. Tęsknił do świata minionego i niechętnie obcował ze światem obecnym. Z drugiej wszakże strony, nie wahał się ryzykować życia dla ideałów, gdy ujrzał je w polityce (np. udawał się do walczącej o wolność Grecji, jak lord Byron). Zapewne taką figurę uwiecznił Caspar David Friedrich na obrazie „Marzyciel”. Widzimy tam młodzieńca, siedzącego wśród średniowiecznych ruin, zagubionych w lesie. Młodzieniec ów rozmyśla – nie wiemy, czy o przeszłości, której śladem są owe ruiny, czy o którymś z narodów, walczących o wolność. Nad tą sceną unosi się klimat melancholii.

Podobną figurą jest Ignacy Rzecki z „Lalki” Bolesława Prusa. Stary subiekt na pierwszy rzut oka nie kojarzy się z dobrze ubranym młodzieńcem z obrazu Friedricha. Rzecki jest raczej śmieszny w swoim anachronicznym przywiązaniu do potomków Napoleona, w których upatruje nadziei na odrodzenie Europy. Rozbawienie (politowanie? współczucie?) budzi także to, że ów idealista, marzący o wielkich sprawach, walczący w Wiośnie Ludów na Węgrzech, nie jest w stanie poukładać swojego życia osobistego, założyć rodziny. Również Rzecki jest oderwany od swoich czasów, nie takie cnoty są w cenie w drugiej połowie XIX wieku.

Innym rodzajem marzyciela jest profesor Geist. Został odrzucony przez swoich współpracowników z powodu swojej obsesji. Marzy on mianowicie o wynalezieniu metalu lżejszego od powietrza. Geist wydaje się podzielać z Rzeckim owo oderwanie od świata i anachroniczność. Ale to tylko pozory – bowiem to tacy ludzie, jak ów profesor, tworzą wynalazki, które popychają ludzkość do przodu. Niejednokrotnie wielkie odkrycie wymaga ciężkiej pracy całego życia, w znoju i nędzy. Tylko prawdziwy marzyciel, nieustannie śniący o swoich ideach, potrafi znosić taki ciężar i doprowadzić zamierzone dzieło do końca.

Sztuka nie daje nam jasnej odpowiedzi na pytanie, czy marzyciele są potrzebni. Różni autorzy zgodnie podkreślają ich oderwanie od codziennych spraw i swojej epoki. Jednak owo oderwanie od epoki może być pierwszym krokiem do przekroczenia jej ograniczeń. Nigdy nie wiemy, czy marzyciel jest nieszkodliwym fantastą, czy też zwiastunem nowych czasów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Sceny pojedynków w literaturze....

Pojedynki funkcjonują w kulturze od stuleci. Nie ma się czemu dziwić – starcie dwóch osobowości dwóch wojowników zawsze budzi emocje. Pojedynek...

List gończy wysłany za władcą...

Poszukiwany król Koryntu! W dniu 14 sierpnia bieżącego roku ze świata podziemnego zbiegł Syzyf. Pod pretekstem powrotu na ziemię i ukarania żony która nie...

Wenus z Milo – opis rzeźby

„Wenus z Milo” to jedna z najsłynniejszych rzeźb powstałych w antyku. Być może świat nigdy nie usłyszałby o niej gdyby nie przypadkowe odnalezienie jej przez...

Archaizmy w „Bogurodzicy” –...

Obecne w najstarszej części „Bogurodzicy” archaizmy są niespotykane w innych polskich tekstach wieków średnich. Świadczy to o bardzo wczesnym powstaniu...

„Młodzi” i „starzy” czyli...

Konflikt pokoleń jest czymś co w mniej lub bardziej wyraźnej formie ma miejsce od stuleci. Stary król powoli szykuje się na śmierć a dworacy skupiają się wokół...

Obraz rewolucji w „Przedswiośniu”...

Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...

Funkcja mitu szklanych domów w...

W czasie podróży z Baku do Moskwy Seweryn Baryka opowiadał synowi jak wygląda Polska którą odwiedził w czasie wojny. Zgodnie z jego słowami na kształtowanie...

„Chłopi” jako epopeja

„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...

Czuć kochać i cierpieć jak Werter...

Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...