Unikalne i sprawdzone teksty

Motyw władcy w literaturze i sztuce | wypracowanie

Władza od zawsze fascynowała zarówno artystów, jak i odbiorców sztuki. Nie ma się czemu dziwić, skoro zazwyczaj kojarzy się z nią potęga i bogactwo – a cóż bardziej pasjonuje ludzi? Królowie i książęta od wieków zatrudniali dworskich artystów, sławiących ich wspaniałomyślność i dobroć. Jednak zawsze istniał równoległy nurt, bardziej krytyczny wobec władców. W czasie triumfalnych wjazdów do Rzymu zwycięskim wodzom republiki towarzyszył niewolnik, przypominającym im, że każda chwała przemija. Podobnie ze sztuką – artyści wysławiali władców, ale i zwracali im uwagę na niebezpieczeństwa jej posiadania.

Do najwspanialszych przedstawień władców w malarstwie należą płótna Tycjana. Ów renesansowy malarz ukazał najpotężniejszego monarchę swojej epoki – Karola V, cesarza niemieckiego, króla Hiszpanii. Jego ziemie były tak rozległe, że – jak mawiano wówczas – nie zachodziło nad nimi słońce. W 1548 Tycjan namalował dwa portrety Karola. Na jednym z nich (Karol V w fotelu) widzimy monarchę, siedzącego na ozdobnym siedzisku. Jest ubrany w skromny, czarny strój – na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to bogaty mieszczanin, nie zaś pan wielu krajów. Na drugim obrazie (Karol V po bitwie pod Mühlbergiem) cesarz jest odziany w zbroję i siedzi na koniu. Dzieło przedstawia go tuż po bitwie, w której powiódł swoje wojska do zwycięstwa. Zestawione razem, płótna Tycjana ukazują różne oblicza władcy – jest o zarówno skromnym mędrcem, rozmyślającym nad sprawami państwa, jak i groźnym wojownikiem, który nie waha się sięgać po miecz, gdy sytuacja tego wymaga. Widzimy dwa oblicza cesarza – cywilne i wojskowe.

William Szekspir przedstawił w swoich dramatach wielu władców. W twórczości genialnego Anglika położony został wielki nacisk na to, że władza prowadzić może do degradacji moralnej. W XIX-wieku angielski myśliciel Lord Acton stwierdził, że „władza deprawuje, a władza absolutna deprawuje absolutnie”. Słowa te można by uznać za motto twórczości Szekspira. W „Makbecie” oraz w „Hamlecie” przedstawił on persony, które nie cofają się przed niczym, by zdobyć upragnioną potęgę. Makbet zdradza najbliższych przyjaciół, zaś stryj Hamleta nie waha się zamordować własnego brata. Japoński reżyser, Akira Kursowa, dokonał adaptacji filmowej „Makbeta”, tytułując ją „Tron we krwi”. To bardzo dobre podsumowanie przesłania obu sztuk Szekspira – każdy tron skłania do zbrodni, zarówno tych, którzy chcą zdobyć władzę, jak i tych, którzy pragną ją zachować.

Również dzisiaj artyści snują rozważania nad dolą „panów świata”. W cyklu fantasy Georga Martina „Pieśń Lodu i Ognia” obserwujemy całą galerię postaci, których głównym celem jest zdobycie królestwa. Nie troszczą się o zwykłych ludzi, cierpiących z powodu wojen, rozpętanych między rodami w trakcie tytułowej „Gry o tron”.

Artyści od stuleci ukazują władzę, jako coś, co pociąga człowieka. Może być ona wykorzystana w sposób dobry, służący szczęściu poddanych – ale wymaga to od króla/księcia/cesarza naprawdę wielkiego charakteru. Łatwo bowiem uznać władzę za cel sam w sobie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Moja szkoła – opis

Moja szkoła to duży budynek położony na obrzeżach miasta. Jest to miejsce pełne zieleni a tuż obok szkoły znajduje się niewielki las w którym uczniowie mają...

Moja niezwykła przygoda – opowiadanie...

Lekcje w środę kończę w południe i udaję się do domu. Potem odrabiam lekcje jem obiad gram w piłkę z kolegami – przyznacie sami że dość zwyczajny plan dnia....

Marcel Duchamp Fontanna opis - interpretacja...

Premiera mało którego dzieła XX-wiecznej sztuki wywołała takie kontrowersje jak prezentacja „Fontanny” Marcela Duchampa. Trudno się temu dziwić –...

Porównaj artykuł Aleksandra Świetochowskiego...

Porównanie manifestu napisanego przez Aleksandra Świętochowskiego z wierszem napisanym przez Adama Asnyka pokazuje podejście przedstawicieli dwóch pokoleń do...

„Młodzi” i „starzy” czyli...

Konflikt pokoleń jest czymś co w mniej lub bardziej wyraźnej formie ma miejsce od stuleci. Stary król powoli szykuje się na śmierć a dworacy skupiają się wokół...

Katastrofizm – definicja charakterystyka...

Katastrofizm należy do bardzo charakterystycznych prądów kulturalnych XX wieku a jego rozkwit przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Jednak korzenie nurtu tkwią...

Absurd – definicja charakterystyka...

Słowo absurd można rozumieć dwojako – albo jako określenie sfomułowania które jest sprzeczne albo (szerzej) jako coś co jest niezgodne z prawami logiki. „Młody...

Metamorfoza bohatera i jej sens...

Przemiany bohaterów literackich dokonują się na kilku płaszczyznach – może to być przemiana wewnętrzna lub zewnętrzna; przemiana może być konsekwencją...

Opis burzy piaskowej w „W Pustyni...

Staś i Nel znajdowali się razem z Arabami na pustyni. Dzień był niezwykle ciepły a w powietrzu wyczuwalny był dziwny zapach. Beduini dostrzegli oznaki działalności złych...