Przedstawienie obrazu życia we współczesności oraz w pozytywizmie warto by zacząć od porównania sytuacji ówczesnych ludzi z sytuacją ludzi obecnych. Przede wszystkim pozytywizm był nie tylko epoką, która głosiła pracę u podstaw, zaangażowanie w sprawy narodu czy utylitaryzm. Była to także epoka rozliczająca się z Powstaniem Styczniowym. Epoka niełatwa, w której wielu ludzi dotkniętych zostało niedostatkiem. Obecnie Polska cieszy się niepodległością, idee narodowe nie są tak silne, a zjawisko pracy u podstaw zdaje się nie występować.
Czym zatem charakteryzowało się życie ludzi pozytywizmu? Sądząc po opisach zawartych w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, dla wielu było to życie pełne obowiązków i pracy. Ci, którzy zarządzali osobami pracującymi nie zawsze przejawiali skłonności do dzielenia się wiedzą, wprowadzania innowacji i nauczania swoich podwładnych. Praca obecnie coraz rzadziej jest pracą czysto fizyczną, a nawet w najprostszych czynnościach wprowadzono ułatwienia i komputeryzację.
Ważnym elementem codzienności ludzi pozytywizmu było także bogacenie się i ciężka praca. Obecnie widoczna jest podobna tendencja, choć dziedziny, którymi zajmują się obywatele wydają się być zgoła odmienne. Warto również zauważyć pewne analogie w życiu mieszczan epoki pozytywizmu, jak i współczesności. Można dostrzec podobieństwo rozrywek czy też dostrzec także różnice majątkowe, które ukazane zostały w utworze Bolesława Prusa opowiadającym o losach Stanisława Wokulskiego.
Ważnym elementem pozytywistycznej rzeczywistości była sama filozofia, która miała przełożenie na życie ówczesnych ludzi. Warstwy, które miały tę możliwość starały się pomóc, działać na rzecz dobra innych. Zadaniem dla wielu pozytywistów stała się pomoc tym, którzy jej potrzebowali. Niejednokrotnie było to wyzwanie ponad siły czego dowodzi historia przedstawiona w noweli zatytułowanej: „Siłaczka” autorstwa Stefana Żeromskiego. Wydaje się, że w codzienność ludi pozytywizmu wpisane były trudne wybory. Pomiędzy tym, co powinni zrobić, a szczęściem osobistym, pomiędzy działaniem na rzecz dobra innych, a szczęściem osobistym, co także zostało ujęte w „Ludziach bezdomnych”. Dzisiejsi ludzie nie są nękani aż takimi dylematami. Wydaje się, że większość ich problemów związana jest z poszukiwaniem pracy dla siebie, z wyjazdami, które mają za zadanie sprawić, że dostaną lepszą pracę i zapewnią sobie i rodzinie godny byt.
Ważnym elementem codzienności ludzi pozytywizmu była refleksja nad Polską, nad jej rozwojem. Wydaje się, że dzisiaj nie jest to temat aż tak ważny. Refleksja przerodziła się w dyskusję nad wyborem partii i drogi politycznej, nie są to jednak tak wielkie dylematy jak te, które nękały ówczesnych ludzi.