Pani Twardowska to jedna z postaci występujących w balladzie stworzonej przez Adama Mickiewicza, zatytułowanej „Pani Twardowska”. Opowieść przedstawia dzieje sprytnego Pana Twardowskiego, który chcąc przechytrzyć diabła wymyśla dla niego coraz to nowe zadania. Dzielny Mefistofeles poddaje się nawet kąpieli, ale na myśl o zostaniu mężem Pani Twardowskiej ucieka przez dziurkę od klucza.
Pani Twardowska nie mogła więc być piękną osobą. Choć kobieta zdaje się nie rzucać w oczy, przez większość utworu jej postać nie pojawia się, to gdy tylko Mefistofeles ma przed sobą wizję roku małżeństwa z nią ucieka, mimo że nie otrzymuje tego, po co przychodzi. Pozwala to sądzić, że żona sprytnego Twardowskiego nie jest osobą, która grzeszy urodą, skoro jej wygląd przeraził nawet pochodzącego z piekieł Mefistofelesa.
Także i charakter Pani Twardowskiej nie wydaje się być godnym pochwały czy naśladowania. Wyznaczając zadanie diabłu, Twardowski podkreśla szereg obowiązków, które miałby spełniać wobec niej mieszkaniec piekieł. Wizja zamieszkania z kobietą i darzenia ją uczuciem oraz szacunkiem przeraża nawet tego, który gotów był do kąpieli w wodzie święconej, a z piasku potrafił ukręcić bicz.
Żartobliwe zakończenie ballady pozwala czytelnikowi na refleksję o osobie Pani Twardowskiej. Kobieta jawi mu się jako przerażająca osoba, z którą zamieszkanie pod jednym dachem jest większym wyzwaniem niż wybudowanie budowli z części orzecha. Odwołując się do ludowych wierzeń, którym nadał żartobliwy ton, Adam Mickiewicz stworzył karykaturę dobrej żony. Postać, której boi się sam diabeł i przed, którą gotów jest uciec nawet przez dziurkę od klucza. To wyolbrzymienie stanowi podkreślenie przywar żony Pana Twardowskiego.