Poezja, która mnie fascynuje. Zaprezentuj dorobek wybranego poety współczesnego i umotywuj swój wybór

Spośród współczesnych poetów najbardziej fascynuje mnie zmarły przed ponad dekadą (w 2004 roku) Czesław Miłosz. Jest to autor bardzo ceniony, o czym świadczy otrzymana przezeń nagroda Nobla. Jednak chyba każdy, kto zetknął się z twórczością poety, potwierdza jego wielkość – co samo w sobie jest niezwykłe. W końcu ilu autorów potrafi zafascynować zarówno wyrafinowanych profesorów, jak i prostych ludzi?

Miłosz żył w trudnych czasach zagubienia moralnego. Jego młodość przypadła na okres rozkwitu ideologii totalitarnych – faszyzmu i komunizmu. Miłosz poświęcił tym czasom ważny esej „Zniewolony umysł”, opowiadający o kolaboracji intelektualistów z komunizmem (sam poeta nie był bez winy na tym polu). Jednak tematyka owa pojawia się również w jego poezji. W „Piosence o porcelanie” ukazuje on kruchość europejskiej cywilizacji i tego, co piękne. Różowe […] spodeczki muszą pękać Tam kędy przeszły tanki (czołgi). Delikatna porcelana nie może wytrzymać nacisku ton blachy pancernej. Podobnie rzecz się ma z tym wszystkim, co czyniło życie przyjemnym. Ładne przedmioty, codzienne nawyki, a także międzyludzka uprzejmość – to wszystko znika w czasach wojen totalnych, gdy samoloty zrównują miasta z ziemią, a ludzie giną w komorach gazowych.

Miłosz nie jest jednak pesymistą. Dostrzega potworność swojej epoki, ale zachowuje nadzieję, że kiedyś ten koszmar się skończy. Historia daje nadzieję na odbudowanie cywilizacji. W „Traktacie moralnym” autor odwołuje się do upadku cesarstwa rzymskiego, po którym kultura europejska znów rozkwitła. Być może tak będzie i w przyszłości:

Ci, którzy dzisiaj dzieje tworzą,
Pod darń trawników głowę złożą,
Wnuk barbarzyńców zamyślony
W słońcu tam czyta stare tomy,
Dawny mu wawrzyn czoło pali,
Myśli o tych, co zachowali
I poprzez ciemność skarb przenieśli,
O którym znów się składa pieśni.

Nie jest jednak tak, że Miłosz zajmuje tylko polityka. W jego twórczości znaleźć można przemyślenia nad sprawami istotnymi dla każdego z nas – nad przemijaniem, śmiercią i religią. Już jako wiekowy człowiek poeta szczerze przyznaje: Moje uszy coraz mniej słyszą z rozmów, moje oczy słabną („Uczciwe opisanie samego siebie nad szklanką whisky na lotnisku, dajmy na to w Minneapolis”). W utworze „Do Leszczyny” podmiot liryczny (którym jest ewidentnie sam autor) staje naprzeciw drzewa, które znał z dzieciństwa:

Nie poznajesz mnie, ale to ja, ten sam,
Który wycinał na łuki twoje brunatne pręty,
[…]
Szkoda, że tamtym chłopcem już nie jestem.
Chyba kij sobie bym wyciął, bo widzisz, chodzę o lasce.

Te strofy należą zapewne do najbardziej przejmujących w literaturze polskiej. Mało kto tak odważnie konfrontuje się w swej twórczości z własną słabością i gaśnięciem swych sił. Miłosz ma odwagę, by się na to poważyć. Odwaga owa zapewne bierze się po części z pociechy, jaką niesie religia. Autor wierzy, że życie nie kończy się na tym świecie i wraz ze śmiercią wrócimy na łono dobrego Boga. Kiedyś ów rajski zrujnowany ogród zakwitnie od nowa („Ogrodnik”) – i tam będziemy cieszyć się wiecznym szczęściem.

Czesław Miłosz w prostych słowach poruszał sprawy najważniejsze. Mówił o okrucieństwie swojej epoki – źle, jakie niosła wojna i systemy totalitarne. Ale poruszał też kwestie egzystencjalne i metafizyczne. Dzięki temu jego poezja pozostaje ciągle żywa i istotna dla wielu osób, w tym dla mnie – jest ona źródłem pociechy i siły.