Unikalne i sprawdzone teksty

Sceptyczny obraz człowieka i świata w „Bajkach” I. Krasickiego | wypracowanie

Ignacy Krasicki należał do najwybitniejszych autorów polskiego oświecenia. Debiutował w okolicach czterdziestki, ale mimo to udało mu się zostawić po sobie olbrzymią spuściznę literacką – powieści, wiersze, tłumaczenia. Jednak do najciekawszych jego dzieł zalicza się „Bajki”. Niektórzy mogą spoglądać na to sceptycznie – bajki, w dodatku spisane przez duchownego (biskupa). Czy to może być interesujące dla współczesnego człowieka? Ależ oczywiście! Utwory Krasickiego to nie „grzeczne bajeczki” – są pełne ironii, okrutnego dowcipu, a wyłaniający się z nich obraz świata i człowieka jest co najmniej pesymistyczny.

Już we „Wstępie do bajek” możemy zauważyć sceptycyzm Krasickiego. Autor wykorzystuje dwuznaczność słowa „bajka” (gatunek literacki, a zarazem coś nierealnego) i oferuje wyliczenie tego, w co trudno uwierzyć – w zamożnych, którzy pomagają nędzarzom, w starców, co nie zrzędzą i w ministrów, myślących o państwie, a nie o własnych zaszczytach.

Do najbardziej ponurych utworów Krasickiego zaliczyć można bajkę „Jagnię i wilcy”. Historyjka, opisana w tym krótkim utworze, jest bardzo prosta. Tytułowe jagnię błądzi w lesie i zostaje otoczone przez drapieżniki, które chcą go pożreć. Oburzone zwierzątko pyta, jakim prawem ma zostać zjedzone. Rezolutne wilki odpowiadają, że prawem silniejszego – jagnię jest słabe, one zaś są mocne. Nie trzeba chyba dodawać, że wilki nie odchodzą z pustymi żołądkami.

Krasicki wyraźnie sugeruje, że tak działa ten świat. Idealiści zawsze padną ofiarą tych, którzy są potężniejsi – i dotyczy to zarówno polityki międzynarodowej, gdzie liczy się liczba dział i żołnierzy, jak i relacji międzyludzkich. Najwspanialsze wartości nie uratowały Polski przed rozbiorami, nie uratują też biedaka przed bogaczem.

Krasciki nie popada jednak w nihilizm. Niewątpliwie wierzy on w siłę rozumu. Głupota zawsze w końcu przegra, jakby nie wydawała się wpływowa. Bajka „Kruk i lis” ukazuje, że pycha może być kosztowna (kruk traci ser na rzecz sprytnego lisa). Z kolei „Czapla, ryby i rak” przedstawia łakomstwo i brak umiaru, jako drogę do samozatracenia.

Biskup-poeta nie atakuje wartości, jako takich. Świat to dżungla, ale nie oznacza to, że mamy zachowywać się, jak zwierzęta. Autor zaleca czytelnikom ostrożność – by nie skończyli, jak otoczone przez wilki jagnię. Ale nie zaleca przecież, by sami stali się wilkami. Wręcz przeciwnie, dowodzi, że spryt złych ludzi jest często pozorny i prowadzi ich samych do zagłady. Utwory Krasickiego stanowią wyraz oświeceniowej wiary w potęgę rozumu i w to, że prawda i mądrość ostatecznie zatriumfują nad ciemnotą i nienawiścią. Nie przyjdzie to jednak łatwo – i na tej konstatacji zasadza się sceptycyzm Krasickiego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Emancypacja kobiet w „Lalce”...

Emancypacja kobiet czyli umożliwienie im bardziej aktywnego udziału w życiu publicznym zapewnienie edukacji oraz pracy zawodowej była jednym z najważniejszych haseł pozytywizmu....

Chłopi i ich widzenie świata –...

Władysław Reymont rekonstruuje w „Chłopach” specyficzną strukturę wiejskiej społeczności i jej mentalność. Spojrzenie na świat członków lipieckiej...

Krytyka wad ludzkich w twórczości...

Twórczość Ignacego Krasickiego ma charakter dydaktyczny – ten typ literatury mającej przekazać czytelnikowi prawdy moralne był skądinąd bardzo popularnych...

Opis miniatury francuskiej „Architekt...

„Architekt wszechświata” to miniatura nieznanego autorstwa której powstanie datowane jest na około XIII wieku. Przedstawiona na miniaturze postać zdaje...

Prometeizm w Dziadach

Prometeusz był jedną z najbliższych człowiekowi postaci mitologicznych. Nie tylko ukształtował on tę słabą istotę z gliny i tchnął w nią ducha ale także przeciwstawił...

Dramat – definicja wyznaczniki...

Definicja Dramat to jeden z trzech rodzajów literackich który posiada szereg swoich odmian i gatunków w zależności od poruszanej tematyki a także i tego...

Charakterystyka porównawcza Stanisławy...

W noweli „Siłaczka” (1895) Stefan Żeromski odmalował dylematy i postawy polskiej inteligencji pod koniec XIX wieku. Polska znajdowała się wówczas pod...

Świętoszek Moliera jako przykład...

„Świętoszek” Moliera słusznie jest uznawany za znakomitą satyrę na hipokryzję religijną. Jednak nie wyczerpuje się w tym znaczenie utworu. Stanowi on bowiem...

Opis maskotki

Na półce w moim pokoju leży pluszowy królik. Maskotka która kiedyś wydawała mi się olbrzymia ma w rzeczywistości około pół metra wysokości....