Unikalne i sprawdzone teksty

Sceptyczny obraz człowieka i świata w „Bajkach” I. Krasickiego | wypracowanie

Ignacy Krasicki należał do najwybitniejszych autorów polskiego oświecenia. Debiutował w okolicach czterdziestki, ale mimo to udało mu się zostawić po sobie olbrzymią spuściznę literacką – powieści, wiersze, tłumaczenia. Jednak do najciekawszych jego dzieł zalicza się „Bajki”. Niektórzy mogą spoglądać na to sceptycznie – bajki, w dodatku spisane przez duchownego (biskupa). Czy to może być interesujące dla współczesnego człowieka? Ależ oczywiście! Utwory Krasickiego to nie „grzeczne bajeczki” – są pełne ironii, okrutnego dowcipu, a wyłaniający się z nich obraz świata i człowieka jest co najmniej pesymistyczny.

Już we „Wstępie do bajek” możemy zauważyć sceptycyzm Krasickiego. Autor wykorzystuje dwuznaczność słowa „bajka” (gatunek literacki, a zarazem coś nierealnego) i oferuje wyliczenie tego, w co trudno uwierzyć – w zamożnych, którzy pomagają nędzarzom, w starców, co nie zrzędzą i w ministrów, myślących o państwie, a nie o własnych zaszczytach.

Do najbardziej ponurych utworów Krasickiego zaliczyć można bajkę „Jagnię i wilcy”. Historyjka, opisana w tym krótkim utworze, jest bardzo prosta. Tytułowe jagnię błądzi w lesie i zostaje otoczone przez drapieżniki, które chcą go pożreć. Oburzone zwierzątko pyta, jakim prawem ma zostać zjedzone. Rezolutne wilki odpowiadają, że prawem silniejszego – jagnię jest słabe, one zaś są mocne. Nie trzeba chyba dodawać, że wilki nie odchodzą z pustymi żołądkami.

Krasicki wyraźnie sugeruje, że tak działa ten świat. Idealiści zawsze padną ofiarą tych, którzy są potężniejsi – i dotyczy to zarówno polityki międzynarodowej, gdzie liczy się liczba dział i żołnierzy, jak i relacji międzyludzkich. Najwspanialsze wartości nie uratowały Polski przed rozbiorami, nie uratują też biedaka przed bogaczem.

Krasciki nie popada jednak w nihilizm. Niewątpliwie wierzy on w siłę rozumu. Głupota zawsze w końcu przegra, jakby nie wydawała się wpływowa. Bajka „Kruk i lis” ukazuje, że pycha może być kosztowna (kruk traci ser na rzecz sprytnego lisa). Z kolei „Czapla, ryby i rak” przedstawia łakomstwo i brak umiaru, jako drogę do samozatracenia.

Biskup-poeta nie atakuje wartości, jako takich. Świat to dżungla, ale nie oznacza to, że mamy zachowywać się, jak zwierzęta. Autor zaleca czytelnikom ostrożność – by nie skończyli, jak otoczone przez wilki jagnię. Ale nie zaleca przecież, by sami stali się wilkami. Wręcz przeciwnie, dowodzi, że spryt złych ludzi jest często pozorny i prowadzi ich samych do zagłady. Utwory Krasickiego stanowią wyraz oświeceniowej wiary w potęgę rozumu i w to, że prawda i mądrość ostatecznie zatriumfują nad ciemnotą i nienawiścią. Nie przyjdzie to jednak łatwo – i na tej konstatacji zasadza się sceptycyzm Krasickiego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

„Przedwiośnie” jako powieść-dyskusja...

Akcja „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego umieszczona została w szczególnym przełomowym dla Polski wycinku historii. Po zakończeniu I wojny światowej...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

Ludowość – definicja cechy znaczenie...

Definicja Ludowość w kontekście literatury i innych gałęzi sztuki oznacza zainteresowanie kulturą ludową czerpanie obecnych w niej motywów budowanie utworów...

Claude Monet Impresja wschód słońca...

Malując w 1873 roku największe swoje dzieło Claude Monet nazwał go „impresją” chcąc w ten sposób podkreślić ulotność uchwyconej na płótnie...

Opis najciekawszego dnia na kolonii...

Letnie kolonie to prawdziwe skarbnice przygód. Wie o tym każdy kto choć raz spędził w ten sposób okres wakacji. Po powrocie do szkoły jeszcze przez długie...

Czy wskazówki Epikura nazwać można...

Epikur należał do najciekawszych postaci historii i kultury starożytnej. Stworzył własny system filozoficzny zachęcający do odnajdywania w życiu szczęścia. Wzbudzał...

Opowiadanie przedstawiające współczesną...

Pewnego popołudnia udałem się nad rzekę ze swoimi najlepszymi kumplami Maćkiem i Damianem. Jak zwykle wsiedliśmy na rowery i popedałowaliśmy ze wszystkich sił. Trzeba...

Humanizm – definicja cechy przedstawiciele...

Definicja Humanizm to pogląd który powstał w czasach renesansu. Był on powiązany z ogólnym zainteresowaniem człowiekiem które cechowało tę epokę....

Napisz wypracowanie na temat: jakie...

„Romeo i Julia” Williama Szekspira to tragedia która wciąż inspiruje porusza i fascynuje. Sposób w jaki angielski poeta ukazał gorące uczucie dwojga...