Unikalne i sprawdzone teksty

Scharakteryzuj filozoficzne i teologiczne poglądy średniowiecza i określ, jaki wpływ wywarły na kształt ówczesnej literatury | wypracowanie

Scharakteryzuj filozoficzne i teologiczne poglądy średniowiecza i określ, jaki wpływ wywarły na kształt ówczesnej literaturyŚredniowiecze często bywa określane, jako epoka zacofania i okrucieństwa. Nazywa się ją wręcz mrocznymi wiekami. Na pierwszy rzut oka dziedzictwo owego okresu może nie wyglądać zbyt zachęcająco, zwłaszcza zestawione z klasyczną sztuką starożytności i wspaniałymi osiągnieciami renesansu. To jednak tylko pozory – historycy podkreślają na przykład, że wiele współczesnych instytucji, takich jak uniwersytety, ma swoje źródło w średniowieczu. Badacze myśli politycznej zauważają, że w tym okresie tkwią też korzenie współczesnego liberalizmu. Zapewne zdziwi to wielu ludzi – w epoce królów, rycerzy i gnębionych chłopów miał brać początek liberalizm? Otóż tak! Europejska wizja wolności politycznej zaczęła się kształtować dzięki sporom papieży i cesarzy o władzę. Średniowiecze to także wspaniałe osiągnięcia filozoficzne i literackie. Jednak by dobrze je zrozumieć, trzeba też spróbować pojąć epokę, w jakiej powstały.

Z dzisiejszej perspektywy wydawać się to może dość oryginalne, ale średniowiecze było okresem, w którym dążono do jedności i harmonii wszystkich sfer życia. Nie chodziło jednak o ujednolicenie znane z XX-wiecznych systemów totalitarnych, gdzie wszystko próbowano podporządkować wychwalaniu wodza lub partii. Jedność w średniowieczu oznaczała próbę ujęcia w każdym dziele rzeczy zarówno wielkich, jak i małych. Uznawano, że nawet w codziennych czynnościach odnaleźć można symboliczne znaczenie. Sacrum i profanum przenikało się na każdym kroku. Przykładowo, ludzie często jadali i sypiali w kościołach (profanum – przynajmniej z naszej perspektywy), a jednocześnie architektura kościołów była bardzo przemyślana – w proporcjach, liczbie ołtarzy etc. zawierano prawdy teologiczne.

Słynny francuski historyk-mediewista (badacz średniowiecza) Georges Duby, stwierdził, że najwspanialszą katedrą jest… „Boska Komedia” Dantego Alighieri. Podążmy więc tym tropem i na przykładzie owego poematu rozważmy wpływy filozofii na literaturę. Już w liczbie pieśni widać wpływ teologii. „Boska Komedia” to trzy księgi. Każda dzieli się na 33 pieśni (plus 1 pieśń wprowadzająca – w sumie 100 pieśni). Każda z opisywanych krain (Piekło, Czyścieć, Niebo) ma liczbę kręgów będącą wielokrotnością trójki (np. słynne dziewięć kręgów piekielnych). Ta symbolika wynika oczywiście z jednego z najważniejszych dogmatów chrześcijaństwa – o Trójcy Świętej. Kształt Boga znajduje odbicie w „niższych” warstwach świata, do tego stopnia, że nawet szatan stanowi tylko groteskowe naśladownictwo Stwórcy. Lucyfer (Dis) ma bowiem trzy paszcze, w których cierpią najwięksi zbrodniarze ludzkości (Judasz i zdradliwi zabójcy Juliusza Cezara).

W poemacie Dantego pojawia się mnóstwo postaci z historii, mitologii i literatury. Jednak „boski poeta” (jak go nazywano) nie przywołuje tych person dla kolorytu. Zostają one osadzone w większej całości – tą całością jest opowieść o porządku świata. W jego centrum zaś znajduje się Bóg (teocentryzm). Dante opowiada więc o tym, że religia jest punktem odniesienia w ocenie każdej rzeczy – w tym przede wszystkim widać wpływ średniowiecznej filozofii na jego twórczość. Z tą myślą bowiem zgodziliby się najwięksi ówcześni mędrcy i papieże.

Średniowiecze stworzyło pasjonująca kulturę i literaturę. Co interesujące, wielki wpływ na nie wywarła ówczesna myśl filozoficzna i teologiczna – czego najlepszym przykładem jest właśnie „Boska Komedia” Dantego. Warto wracać do tego poematu i próbować zrozumieć ludzi owej epoki.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Opis Poloneza - Pan Tadeusz Adam...

Polonez – reprezentacyjny taniec dworski wywodzący się z kultury ludowej – stanowi swoiste zwieńczenie „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Taniec ten...

Kolonializm w „Jądrze ciemności”...

Najważniejszym problemem powieści Josepha Conrada „Jądro ciemności” jest kolonializm. Chodzi tu o zjawisko polityczno-ekonomiczne które miało miejsce...

Który z bohaterów literackich...

Literatura światowa przedstawia wielką liczbę postaci godnych naśladowania. Utrwaleni na kartach ksiąg zostali wielcy wodzowie wybitnie filozofowie święci i wynalazcy....

Świętoszek Moliera jako przykład...

„Świętoszek” Moliera słusznie jest uznawany za znakomitą satyrę na hipokryzję religijną. Jednak nie wyczerpuje się w tym znaczenie utworu. Stanowi on bowiem...

Przygoda Pinokia – opowiadanie...

Książka Carlo Collodiego pod tytułem „Pinokio” należy do najbardziej popularnych dzieł literatury dla dzieci. Została przetłumaczona na dwieście czterdzieści...

Opis pozytywnych przeżyć wewnętrznych...

Myślałem że ta środa będzie zwyczajnym dniem. Nic nie zapowiadało że przeżyję wspaniałą przygodę! Lekcje skończyłem jak zawsze o godzinie dwunastej. Byłem trochę...

„Człowiek bez ojczyzny jest jak...

Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...

Impresjonizm w „Ludziach bezdomnych”...

W XIX wieku do najpopularniejszych kierunków artystycznych należał impresjonizm. Jego popularność zaczęła się od sztuk plastycznych gdzie autorzy próbowali...

Co twoim zdaniem dla dobra ludzkości...

Może się wydawać że literatura nie jest w stanie przyczynić się do budowania dobra ludzkości. Moim zdaniem nie jest to prawda. Według mnie literatura jest czymś co może...