Vincent van Gogh należał do najważniejszych malarzy XIX stulecia. W ciągu życia zmagał się z kłopotami finansowymi i nie cieszył się popularnością. Uznanie przyszło już po jego samobójczej śmierci – dzisiaj chyba każdy słyszał o jego twórczości, zaliczanej do nurtu znanego jako postimpresjonizm.
Szczególne miejsce w twórczości van Gogha zajmuje cykl „Słoneczniki”. Większość z jedenastu prac wykonana została, by udekorować pracownię, jaką dzielił z innym znanym twórcą z owej epoki, Paulem Gauguinem. Zastanowić może, skąd decyzja o uwiecznieniu tej właśnie rośliny, dzisiaj uważanej za pospolitą i cenioną raczej ze względu na jej walory spożywcze, niż na piękno jej kwiatów. Otóż w Holandii czasów van Gogha uważano inaczej – chwalono walory estetyczne słoneczników, ich ciepłe barwy, podobieństwo do małego słońca. Cechy te artysta w genialny sposób oddał na płótnach.
Spośród cyklu, obecnie wystawianego w Monachium, najbardziej znany jest dzieło zatytułowane „Martwa natura: obraz z piętnastoma słonecznikami”. Namalowany został w 1888 roku, dwa lata przed śmiercią artysty.
Obraz przedstawia żółty wazon, w który włożono piętnaście słoneczników. Na wazonie znajduje się błękitny podpis („Vincent”). Poszczególne rośliny różnią się między sobą – niektóre są zerwane stosunkowo niedawno, świeże, posiadają liście. Inne zaczynają usychać i kurczyć się. Perfekcja techniczna artysty sprawiła, że udało mu się przedstawić na olejnym obrazie fakturę kwiatów.
Z obrazu bije ciepło – kolorystyka wzbudza pozytywne skojarzenia ze słońcem i światłem. Ustawienie słoneczników nadaje kompozycji dynamizm, sprawia, że rośliny wydają się nadal żyć. Również tło namalowane zostało ciepłymi kolorami. Zarówno płaszczyzna na której stoi wazon, jak i widoczna dalej ściana są w odcieniach żółci.
Tak ten obraz, jak i cały cykl stanowią pewien paradoks. Otóż malarz, uważany za melancholika i człowieka nieszczęśliwego, stworzył jedno z najbardziej optymistycznych dzieł nie tylko w XIX wieku, ale i w całej historii europejskiego malarstwa.