Hans Christian Andersen

Hans Christian Andersen przyszedł na świat w 1805 roku, w duńskim miasteczku Odense. Był jednym dzieckiem ubogiej rodziny. Dzieciństwo przyszłego pisarza nie należało do najszczęśliwszych – wcześnie stracił ojca, matka zmagała się z chorobą alkoholową, zaś w szkole spotykał się z szykanami i niezrozumieniem. Hans spędzał jednak wiele czasu ze swoją babką – to ona wprowadziła go w świat baśni i legend, zachęcających do rozwijania wyobraźni.

Jako czternastolatek Andersen udał się do stolicy Danii, Kopenhagi. Marzył o karierze teatralnej, próbował również swoich sił jako śpiewak. Jeden z przyjaciół zachęcił go do pisania wierszy – młody Hans wkrótce potem postanowił zostać pisarzem. W 1829 roku wystawiono w teatrze jego pierwszą sztukę, wtedy też ukazała się książka („Podróż na piechotę…”), która zaskarbiła mu szerokie uznanie. Dzięki tym dziełom zyskał on szacunek krytyków i otrzymał od króla stypendium. Zdobyte pieniądze poświęcił na zwiedzanie Europy.

W 1835 Andersen opublikował powieść „Improwizator”, uznawaną wówczas za jego najlepsze dzieło. Mało kto zauważył, że ukazała się wówczas inna książka tego autora – „Baśnie”. Również kolejne tomy opowieści dla dzieci nie zwróciły na siebie większej uwagi publiczności. Zmieniło się to w 1845 roku, kiedy „Baśnie” przełożono na języki obce. Andersen zaczął być uważany za jednego z najwybitniejszych autorów Europy. Podkreślano, że jego dzieła mogą dać tyle samo radości dzieciom, co dorosłym – zgadzało się to zresztą z opinią jego samego. Sądził on bowiem, że wprawdzie „Baśnie” są dla dzieci, jednak zachęcał dorosłych, by próbowali zrozumieć ich głębszy sens.

W następnych latach ukazywały się kolejne tomy „Baśni”. Andersen łączy w nich motywy z opowieści ludowych, które poznał dzięki babce, z własną wyobraźnią. Wśród jego utworów znaleźć można opowieści, jakie obecnie rozpoznaje każde dziecko na świecie –„Nowe szaty cesarza”, „Brzydkie kaczątko”, „Calineczka”, „Królowa śniegu”, „Księżniczka na ziarnku grochu”, „Dziewczynka z zapałkami”, „Świniopas”, czy „Mała syrenka” (bohatera tej ostatniej baśni doczekała się zresztą w Kopenhadze pomnika, będącego symbolem miasta).

Utwory Andersena charakteryzują się wielką fantazją oraz cudownymi (a także cudacznymi) postaciami. Nieobce są im jednak wątki smutne i gorzkie – takie też było zresztą życie samego autora, który doświadczył wielkiej sławy, ale też wielu problemów osobistych i miłosnych.

Andersen zmarł w 1875 roku, jednak jego twórczość nadal pozostaje niezmiernie popularna. „Baśnie” przetłumaczone zostały na ponad 140 języków i doczekały się mnóstwa adaptacji filmowych i radiowych. Do najbardziej znanych należy „Mała Syrenka” – film animowany stworzony przez studio Walta Disneya. Ale wszystkie ekranizacje dzieł Andersena trudno zliczyć – i chyba żaden z badaczy nie jest w stanie tego dokonać.