Geneza
„Władca Much” pozostaje najbardziej znaną powieścią brytyjskiego noblisty, Williama Goldinga. Książka ukazała się jako jego debiut w 1954 roku. Zyskała uznanie czytelników oraz krytyki – doczekała się również dwóch ekranizacji.
Czas i miejsce akcji
Akcja rozgrywa się w przyszłości (z punktu widzenia autora). Dochodzi do jakiegoś niesprecyzowane konfliktu, być może do wojny atomowej, przed którą drżeli ludzie w czasach pisania dzieła. Dzieci zostają ewakuowane z zagrożonych rejonów, podobnie jak w czasie II wojny światowej. Samolot, transportujący młodych ludzi rozbija się na bezludnej wyspie. Dorośli nie przeżywają katastrofy i dzieci same muszą odnaleźć się w niebezpiecznym świecie.
Bohaterowie, problematyka
Najważniejszymi bohaterami, wokół których gromadzą się inne dzieci, są Ralf i Jack. Ralf to chłopak młodszy od Jacka. Jest symbolem ładu i cywilizacji. Wpada na pomysł, by rozpalić ogień, który może przyciągnąć grupę poszukiwawczą. Ralfowi pomaga poczciwy i inteligentny Prosiaczek – nazywany tak z powodu nadwagi. W końcu Prosiaczek zostaje zamordowany, a przeciwnicy niemal mordują Ralfa. Postacią negatywną jest Jack. To chłopak, który szybko odkrywa fascynującą stronę przemocy. Zauważa, że terrorem może podporządkować sobie innych – o ile terror przedstawiony jest jako odpowiedź na wyimaginowane zagrożenie ze strony „potwora” żyjącego na wyspie. Spirala przemocy, rozkręcona przez Jacka wiedzie w końcu do zabijania innych dzieci.
Opowieść Goldinga jest uniwersalną opowieścią o złu, tkwiącym w człowieka. Pisarz ukazuje, jak cienka pozostaje warstwa naszej cywilizacji. Ekstremalne warunki wyzwalają w człowieku mroczne instynkty, cofając go do poziomu barbarzyństwa. Symbolicznym powrotem pradawnego zła staje się w powieści stworzenie przez zwolenników Jacka totemu, któremu oddają oni części. Totemem tym jest głowa upolowanej świni nabita na włócznie. Po świński łbie łażą muchy, co kieruje nas ku tytułowi powieści. Władcą Much (heb. Belzebub) nazywany był bowiem w demonologii żydowskiej i chrześcijańskiej szatan.
W dziele Goldinga dopatrzyć się też można interpretacji XX-wieku. Czyż bowiem opowieść o zagubionych dzieciach nie może stanowić metafory nazizmu? Czy kulturalny naród niemiecki, który zaczyna czcić szalonego Fuhrera i doprowadza do mordów nie przypomina grupy chłopców, czczących świński łeb i rozlewających krew swoich kolegów?
„Władca Much” pozostaje aktualny również dzisiaj – wystarczy przyjrzeć się relacją z różnych stref wojennych. Dzieło Goldinga to historia ponadczasowa, historia, której nie można czytać bez niepokoju.