Definicja
Archetyp to jedno z najważniejszych pojęć, która wyjaśnia powtarzalność pewnych wątków, postaci czy postaw, które dostrzec można w literaturze różnych epok. Jest to słowo, które swe początki miało w psychologii. Archetyp to funkcjonowanie pewnych wzorców, które charakteryzuje fakt, że są one wspólnymi dla ludzi, znacznie wpływając na sposób, w który myślą czy konstruują swoje sądy.
Proces powstawania archetypu nie jest zależnym od czynników socjologicznych czy uwarunkowań psychicznych jednostki. Arche – słowo, które może być rozumiane jako początek, nie bierze swojego początku z doświadczenia. Jest elementem, który istnieje w podświadomości całej ludzkości. Ważną jego cechą jest to, że nie jest on elementem jawnym, który łatwo dostrzec jako świadomy produkt. Istnienie archetypu widoczne jest między innymi w ludzkiej twórczości, w której to pojawiają się określone sytuacje czy postaci stanowiące reprezentant wzorca, którym jest archetyp.
Geneza
Psychologia to dziedzina, w której powstało pojęcie archetypu jako takiego. Jego autorem był Carl Gustaw Jung. Wskazał on na ciekawą właściwość ludzkiej psychiki, którą było funkcjonowanie wspomnianych wcześniej wzorców. Ich istnienie nie było determinowane przez żaden z czynników zewnętrznych.
Przykłady archetypów
Matki – przedstawianej jako matka natura, kobieta odpowiedzialna za przyrodę. Tego typu archetypem była między innymi postać Demeter.
Buntownika – archetypem buntownika, który cierpiał za ważną sprawę był Prometeusz. Ważną cechą było przywiązanie do wyznawanych zasad, ale i kara.
Ważnymi archetypami są także te, które powiązane są z rodziną i pełnionymi w niej rolami, z miejscem zamieszkania, rajem utraconym czy losem, który spotkał bohatera. Przykładem może być archetyp mędrca czy też archetyp podróżnika, tułacza.
Rozwój nowożytnych miast wiązał się z napływem nowych mieszkańców. Przestrzenie te z racji dostępności pracy mieszkań i innych udogodnień stały się...
Wiek XIX przyniósł ludzkości niesamowity rozwój cywilizacyjny (w porównaniu z poprzednimi epokami). Ludziom wydawało się że przed nimi już tylko dalszy...
Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...
Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...
Bohater powieści Miguela de Cervantesa jest kastylijskim szlachcicem rozmiłowanym w eposach rycerskich. Lektura kolejnych ksiąg wpędza go jednak w obłęd i zatraca on poczucie...
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza ukazuje nie tylko piękno litewskiego krajobrazu ale także rozbudowaną zróżnicowaną panoramę ówczesnej szlachty....
Powieść awangardowa to gatunek literacki który narodził się w XX stuleciu. Jego główną cechą było zerwanie z modelem powieści realistycznej a więc odejście...
Po zniszczeniu Troi pragnąłem wrócić do kraju ojczystego Itaki oraz do swych bliskich – żony Penelopy i syna Telemacha. Niestety gniew Posejdona powodował że...
Tolerancja to jedna z cech które są powszechnie cenionymi. Oznacza ona otwartość i zrozumienie innych poglądów. Dopuszczenie ich do głosu jednak nie jest to...
