Unikalne i sprawdzone teksty

Archetyp literacki – definicja, geneza, przykłady archetypów | wypracowanie

Definicja
Archetyp to jedno z najważniejszych pojęć, która wyjaśnia powtarzalność pewnych wątków, postaci czy postaw, które dostrzec można w literaturze różnych epok. Jest to słowo, które swe początki miało w psychologii. Archetyp to funkcjonowanie pewnych wzorców, które charakteryzuje fakt, że są one wspólnymi dla ludzi, znacznie wpływając na sposób, w który myślą czy konstruują swoje sądy.
Proces powstawania archetypu nie jest zależnym od czynników socjologicznych czy uwarunkowań psychicznych jednostki. Arche – słowo, które może być rozumiane jako początek, nie bierze swojego początku z doświadczenia. Jest elementem, który istnieje w podświadomości całej ludzkości. Ważną jego cechą jest to, że nie jest on elementem jawnym, który łatwo dostrzec jako świadomy produkt. Istnienie archetypu widoczne jest między innymi w ludzkiej twórczości, w której to pojawiają się określone sytuacje czy postaci stanowiące reprezentant wzorca, którym jest archetyp.
Geneza
Psychologia to dziedzina, w której powstało pojęcie archetypu jako takiego. Jego autorem był Carl Gustaw Jung. Wskazał on na ciekawą właściwość ludzkiej psychiki, którą było funkcjonowanie wspomnianych wcześniej wzorców. Ich istnienie nie było determinowane przez żaden z czynników zewnętrznych.
Przykłady archetypów
Matki – przedstawianej jako matka natura, kobieta odpowiedzialna za przyrodę. Tego typu archetypem była między innymi postać Demeter.
Buntownika – archetypem buntownika, który cierpiał za ważną sprawę był Prometeusz. Ważną cechą było przywiązanie do wyznawanych zasad, ale i kara.
Ważnymi archetypami są także te, które powiązane są z rodziną i pełnionymi w niej rolami, z miejscem zamieszkania, rajem utraconym czy losem, który spotkał bohatera. Przykładem może być archetyp mędrca czy też archetyp podróżnika, tułacza.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Człowiek w czasach zagłady. Jaki...

Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej ale także na podstawie...

Neoromantyzm – charakterystyka...

Charakterystyka Neoromantyzm to pojęcie stosowane do określenia tendencji i prądów nawiązujących do epoki romantyzmu jakie obecne były w literaturze polskiej od...

Na podstawie interpretacji satyry...

Wiek XVIII i oświecenie należały do epok kiedy literatura nabrała szczególnej wagi. Filozofowie i pisarze zaczęli być ważnymi uczestnikami gry politycznej ich słowa...

Impresjonizm w „Chłopach”

„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....

Kim chciałbym zostać w przyszłości?...

Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....

Dlaczego jesień maluje świat na...

Co roku z nastaniem września wszystkie drzewa zmieniają kolory na złociste żółcie i pomarańcze a gdzieniegdzie spomiędzy nich wyłaniają się jaskrawoczerwone...

Czuć kochać i cierpieć jak Werter...

Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...

Prometeusz skowany Peter Paul Rubens...

„Prometeusz skowany” to przedstawienie mitologicznej sceny które zostało dokonane przez Rubensa. Opis Obraz przedstawia mężczyznę który przykuty...

Opis herbu Warszawy

Warszawa to jedno z najpiękniejszych i najważniejszych miast Polski. To właśnie ona jest stolicą naszego kraju. To tu urzęduje prezydent premier obraduje sejm i senat....