Geneza
„Dzika kaczka” Henryka Ibsena została wydana w 1884 roku. Tytuł utworu i pomysł na jego tematykę prawdopodobnie zapożyczył autor od norweskiego poety Welhalvena, z utworu pt. „Morski ptak”. Na dzieło Ibsena miała również wpływ teoria Karola Darwina o dziwnym zachowaniu dzikich kaczek w warunkach niewoli.
Czas i miejsce akcji
Akcja dramatu rozgrywa się w XIX wieku w Norwegii. Czas wydarzeń obejmuje trzy dni pobytu Grzegorza w rodzinnej miejscowości.
Interpretacja
„Dzika kaczka” to dramat niezwykle wieloznaczny, który trudno zamknąć w jednej wyjaśniającej formule. Na pewno ważne miejsce zajmuje w nim naturalistyczne postrzeganie świata, naznaczające losy bohaterów. Ibsen zdaje się pokazywać, że człowiek zawsze podlega prawom biologii, a jego charakter i osobiste dzieje w duże mierze obciążone są warunkami dziedzicznymi. Podkreślają to takie elementy utworu, jak ślepota – choroba starego Werle i jego nieślubnej córki Jadwini czy niezrównoważenie psychiczne Grzegorza odziedziczone po matce.
„Dzika kaczka” to również utwór o znaczeniu prawdy w ludzkim życiu. Prawda, która wydaje się wartością uniwersalną, w dramacie Ibsena staje się zjawiskiem ambiwalentnym. Wbrew pozorom jej wyjawienie przez Grzegorza nie prowadzi bowiem do wyzwolenia bohaterów z osobistych dramatów, ale staje się przyczyną rodzinnej katastrofy i śmierci Jadwini. Tym samym Ibsen zdaje się krytykować skrajny idealizm, reprezentowany przez Grzegorza, widząc w nim poważne niebezpieczeństwo.
Z kolei realistyczne podejście do świata często prowadzi do moralnych nadużyć i wykorzystywania innych, jak to jest w wypadku starego Werle, który bezwzględnie niszczy dawnego przyjaciela Ekdala, zdradza żonę i zawodzi własne dzieci. Najbardziej wyważone, choć nie wolne od pesymizmu podejście, zdaje się prezentować doktor Relling, który twierdzi, że ludzie potrzebują złudzeń, aby żyć i nie należy ich odzierać z iluzji.
Bohaterowie
Hagen Werle – zamożny kupiec i właściciel kilku fabryk; starzec cierpiący na postępującą utratę wzroku. Zdradza swoją żonę z Giną, a następnie wydaje ją za mąż za syna przyjaciela Ekdala. Prawdopodobnie bohater przyczynia się również do skazania własnego wspólnika Ekdala za nielegalny handel drewnem. W podeszłym wieku ma zamiar ożenić się ze swoją gospodynią, panią Sörby.
Grzegorz Werle – syn Hagena, od siedemnastu lat zajmuje się zarządzaniem fabryką ojca w górach; po powrocie do domu odkrywa dramat Ekdalów i chce im pomóc, wyjawiając prawdę o romansie Giny z Werlem. Swoim zachowaniem doprowadza do tragedii w domu Ekdalów i samobójstwa Jadwini.
Hjalmar Edkal – syn starego Ekdala, mąż Giny i ojciec Jadwini. Dzięki pomocy Hagena Werlego otwiera zakład fotograficzny i żeni się z Giną. Kiedy Grzegorz wyjawia mu prawdę o przeszłości żony, odsuwa się od rodziny. Podejrzewa, że Jadwinia nie jest jego córką, dlatego ma zamiar odejść z domu. Gniew zaślepia go tak bardzo, że nie dostrzega cierpienia dziewczynki. Jest wstrząśnięty jej samobójstwem.
Gina Ekdal – żona Hjalmara, była gospodyni w domu Hagena Werlego, matka Jadwini. W przeszłości miała romans ze swoim pracodawcą, a potem wyszła za Hjalmara. Twierdzi, że nie wie, kto jest ojcem Jadwini. Gina to kobieta pracowita i kochająca swoją rodzinę.
Jadwinia – córka Ekdalów, czternastoletnia dziewczynka, marzycielka. Choruje na postępującą utratę wzroku. Jest niezwykle pracowita, pomaga ojcu w zakładzie fotograficznym mimo problemów zdrowotnych, opiekuje się również zranioną dziką kaczką. Kiedy dowiaduje się, że ojciec chce odejść, popełnia samobójstwo.
Stary Ekdal – dawny wspólnik i przyjaciel Hagena Werlego; były porucznik, za nielegalny handel drewnem został skazany i okrył rodzinę hańbą. Pracuje u Werlego jako kancelista, marzy o odzyskaniu swojego honoru.
Relling – lekarz, dawny znajomy Grzegorza Werlego. Przestrzega młodego Werlego przed konsekwencjami jego postępowania. W przeszłości miał romans z panią Sörby. Uważa, że każdy potrzebuje własnej iluzji, by żyć.