Geneza
„Lolita” to bodaj najsłynniejsza powieść Vladimira Nabokova. Geneza utworu do dzisiaj jest dyskutowana przez badaczy twórczości pisarza. Wielu z nich doszukuje się jej w słynnych aferach pedofilskich z lat czterdziestych, o których autor mógł czytać w gazetach. Jednak większość literaturoznawców zwraca uwagę, że wątek romansu starszego mężczyzny z młodziutką dziewczyną pojawiał się już w przedwojennych dziełach Nabokova. Ewidentnie pisarz długo zastanawiał się, jaka forma najlepiej nadaje się do opowiedzenia tej historii.
Wreszcie Nabokov zasiadł do pisania w 1947 roku. Nie szło mu to jednak łatwo i dokończenie opowieści zajęło mu sześć lat. Na tym nie skończyły się jego problemy z „Lolitą” – znalezienie wydawcy dla tekstu okazało się trudnym zadaniem. Kolejne domy wydawnicze odrzucały książkę, obawiając się posądzeń o pornografię – a zarzut taki mógł w latach pięćdziesiątych wiązać się z procesem sądowym.
Wreszcie powieść ukazała się nakładem francuskiego wydawnictwa w 1955 roku. Kontrowersje faktycznie nie ominęły dzieła – wielu krytyków zarzucało niemoralność „Lolicie”. Jednak przychylne recenzje niektórych z nich oraz aura skandalu sprawiły, że książka okazała się bestsellerem.
Czas i miejsce akcji, bohaterowie
Akcja toczy się w Stanach Zjednoczonych, pod koniec lat czterdziestych. Jest to dość istotna informacja, ponieważ Nabokov zarysował w powieści kpiarski obraz społeczeństwa Ameryki w tamtej epoce. Zwracał między innymi uwagę na tandetność kultury masowej, czy szaleństwo „poradników” dla wszystkich dziedzin życia.
Najważniejszymi bohaterami są Humbert Humbert, będący narratorem oraz tytułowa Lolita. Humbert Humbert to pseudonim, bowiem bohater nie wyjawia swego prawdziwego nazwiska. Ma ponad czterdzieści lat, pochodzi z Paryża i ma w karierze epizod wykładowcy akademickiego. Zafascynowany Lolitą uwodzi i poślubia jej matkę, by być bliżej dziewczynki. Po śmierci kobiety, która wpadła pod samochód, gdy odkryła pamiętnik męża z lubieżnymi zapisami dotyczącymi Lolity, Humbert i jego przybrana córka (a zarazem kochanka) ruszają w podróż po USA, która trwa 52 tygodnie. Wreszcie Lolita zostaje mu odebrana przez konkurenta – po latach Humbert zabija go, przez co trafia do celi śmierci.
Lolita ma dwanaście lat. Podziela uczucie Humberta –dowiadujemy się, że miała już wcześniej jakieś kontakty seksualne. W czasie wspólnej podróży dziewczyna zaczyna nienawidzić starszego kochanka. Najpierw ucieka do Claire Quilty, potem zaś znajduje zakłada normalną rodzinę u boku poznanego młodzieńca. Umiera, rodząc dziecko.
Lolita to postać niejednoznaczna – czy rzeczywiście jest przedwcześnie dojrzałą dziewczyną, która manipuluje starszymi mężczyznami? Czy też jest po prostu ofiarą erotomanów, dopatrujących się podtekstów w jej niewinnym (czy też dziecinnym) zachowaniu.
Interpretacja
Powieść, podobnie, jak postać Lolity, nie poddaje się jednoznacznej intepretacji. Czy to przede wszystkim opowieść o pedofilii, czy satyra na Amerykę? A może uniwersalna opowieść o pożądaniu i relacjach międzyludzkich? Wszystko to jest dodatkowo utrudnione przez gry literackie, których nie szczędzi czytelnikowi erudyta Nabokov. Ale właśnie dlatego lektura „Lolity” jest tak fascynującą przygodą.
Interpretacja Postać bogini Nike nie od zawsze była obecna w mitologii. Osobą która przywołała jej dzieje był dopiero Hezjod. Mit o bogini Nike jest przede wszystkim...
„Przypowieść o maku” to wiersz Czesława Miłosza będący częścią powstałego w 1943 roku cyklu („Świat. Poema naiwne”). Podobnie jak w pozostałych...
Geneza „Ten obcy” to psychologiczna powieść dla młodzieży autorstwa Ireny Jurgielewiczowej. Została wydana w 1961 r. Zaś w 1975 r. powstała jej kontynuacja...
Streszczenie Tom I Pensja pani Latter była od 1870 r. najznamienitszą w całej Warszawie. Jej mury opuszczały najlepsze obywatelki większość z absolwentek cieszyła się...
Geneza „Lalka” czyli jedno z najważniejszych dzieł w dorobku Bolesława Prusa była publikowana w „Kurierze Codziennym” w latach 1887 - 1889. Pierwsze...
„Anioł Pański” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to nastrojowy liryk o budowie melicznej. Konstrukcja utworu przypomina pieśń – wskazuje na to powtarzający...
Streszczenie Podczas przedstawienia Iwan Dmitriewicz Czerwiakow poczuł się nieco gorzej. Kichnąwszy zauważył że ubrudził on przy tym obecnego na przedstawieniu Bryzżałowa....
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Geneza czas i miejsce akcji Akcja noweli dzieje się na wsi w miejscu które zamieszkiwane jest przez Michasia oraz osobę go nauczającą. Można wywnioskować że przysparzająca...
