Geneza
„Lolita” to bodaj najsłynniejsza powieść Vladimira Nabokova. Geneza utworu do dzisiaj jest dyskutowana przez badaczy twórczości pisarza. Wielu z nich doszukuje się jej w słynnych aferach pedofilskich z lat czterdziestych, o których autor mógł czytać w gazetach. Jednak większość literaturoznawców zwraca uwagę, że wątek romansu starszego mężczyzny z młodziutką dziewczyną pojawiał się już w przedwojennych dziełach Nabokova. Ewidentnie pisarz długo zastanawiał się, jaka forma najlepiej nadaje się do opowiedzenia tej historii.
Wreszcie Nabokov zasiadł do pisania w 1947 roku. Nie szło mu to jednak łatwo i dokończenie opowieści zajęło mu sześć lat. Na tym nie skończyły się jego problemy z „Lolitą” – znalezienie wydawcy dla tekstu okazało się trudnym zadaniem. Kolejne domy wydawnicze odrzucały książkę, obawiając się posądzeń o pornografię – a zarzut taki mógł w latach pięćdziesiątych wiązać się z procesem sądowym.
Wreszcie powieść ukazała się nakładem francuskiego wydawnictwa w 1955 roku. Kontrowersje faktycznie nie ominęły dzieła – wielu krytyków zarzucało niemoralność „Lolicie”. Jednak przychylne recenzje niektórych z nich oraz aura skandalu sprawiły, że książka okazała się bestsellerem.
Czas i miejsce akcji, bohaterowie
Akcja toczy się w Stanach Zjednoczonych, pod koniec lat czterdziestych. Jest to dość istotna informacja, ponieważ Nabokov zarysował w powieści kpiarski obraz społeczeństwa Ameryki w tamtej epoce. Zwracał między innymi uwagę na tandetność kultury masowej, czy szaleństwo „poradników” dla wszystkich dziedzin życia.
Najważniejszymi bohaterami są Humbert Humbert, będący narratorem oraz tytułowa Lolita. Humbert Humbert to pseudonim, bowiem bohater nie wyjawia swego prawdziwego nazwiska. Ma ponad czterdzieści lat, pochodzi z Paryża i ma w karierze epizod wykładowcy akademickiego. Zafascynowany Lolitą uwodzi i poślubia jej matkę, by być bliżej dziewczynki. Po śmierci kobiety, która wpadła pod samochód, gdy odkryła pamiętnik męża z lubieżnymi zapisami dotyczącymi Lolity, Humbert i jego przybrana córka (a zarazem kochanka) ruszają w podróż po USA, która trwa 52 tygodnie. Wreszcie Lolita zostaje mu odebrana przez konkurenta – po latach Humbert zabija go, przez co trafia do celi śmierci.
Lolita ma dwanaście lat. Podziela uczucie Humberta –dowiadujemy się, że miała już wcześniej jakieś kontakty seksualne. W czasie wspólnej podróży dziewczyna zaczyna nienawidzić starszego kochanka. Najpierw ucieka do Claire Quilty, potem zaś znajduje zakłada normalną rodzinę u boku poznanego młodzieńca. Umiera, rodząc dziecko.
Lolita to postać niejednoznaczna – czy rzeczywiście jest przedwcześnie dojrzałą dziewczyną, która manipuluje starszymi mężczyznami? Czy też jest po prostu ofiarą erotomanów, dopatrujących się podtekstów w jej niewinnym (czy też dziecinnym) zachowaniu.
Interpretacja
Powieść, podobnie, jak postać Lolity, nie poddaje się jednoznacznej intepretacji. Czy to przede wszystkim opowieść o pedofilii, czy satyra na Amerykę? A może uniwersalna opowieść o pożądaniu i relacjach międzyludzkich? Wszystko to jest dodatkowo utrudnione przez gry literackie, których nie szczędzi czytelnikowi erudyta Nabokov. Ale właśnie dlatego lektura „Lolity” jest tak fascynującą przygodą.
„Lot nad kukułczym gniazdem” pozostaje najbardziej cenioną powieścią Kena Keseya. Akcja rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym zaś narratorem książki jest...
Streszczenie I Tadeusz Boy-Żeleński pisze „Plotkę o „Weselu” 20 lat po powstaniu dramatu. Jego ambicją nie jest literaturoznawcza analiza dzieła ale przypomnienie...
Interpretacja Mit o Dzeusie jest opowieścią o najważniejszym z bogów który władał całym Olimpem. Jest to mit który doskonale oddaje antropomorficzność...
Powieść autorstwa Astrid Lindgren pt. „Bracia Lwie Serce” po raz pierwszy została wydana w 1973 r. od razu zapewniając pisarce sławę i stając się jednym z...
„Sokół” to dziewiąta opowieść piątego dnia „Dekameronu” w czasie którego poruszany jest temat szczęścia jakie przytrafiło się zakochanym...
Streszczenie Akcja opowiadania rozgrywa się 15 lipca 1945 roku w Niemczech. Narrator przebywa w obozie dla byłych więźniów obozu koncentracyjnych. Tadek ze Stefanem...
„Dzień i noc czarownicy” to książeczka Doroty Terakowskiej przeznaczona dla młodszego czytelnika. Składa się ona z dwóch opowiadań zatytułowanych „Jeden...
„Dworzanin polski” jest dziełem życia Łukasza Górnickiego. Urodzony w 1527 roku w rodzinie mieszczańskiej Górnicki studiował w Krakowie oraz w...
Ogólna charakterystyka Ewangelia według św. Jana to ostatnia Ewangelia znajdująca się w „Nowym Testamencie”. Jej autorstwo przypisuje się Janowi który...
