Geneza
„Rok 1984” to powieść Georga Orwella opublikowana w 1949 roku. Orwell był lewicowcem, całe życie wyznającym ideały socjalistyczne. Jednak w czasie hiszpańskiej wojny domowej przeraziła go bezwzględność komunistów, skłaniając go do bardziej krytycznego podejścia do tej części lewicy. W czasie II wojny światowej Związek Radziecki najpierw współpracował z nazistowskimi Niemcami, później zaś zajął na całe lata szereg niepodległych przed 1939 rokiem państw. Orwell z trwogą obserwował rozwój totalitarnego imperium. Pisarz piórem wystąpił przeciw potężnej tyranii. W 1945 roku opublikował satyrę na Stalina („Folwark Zwierzęcy”). Później zaś zasiadł do pisania antyutopijnej powieści „Rok 1984”. Trwają spory, skąd akurat ten rok w tytule. Najprawdopodobniej chodziło o odwrócenie cyfr w dacie powstania książki (1948).
Czas i miejsce akcji
Akcja dzieje się w przyszłości (z punktu widzenia Orwella). W 1984 roku świat podzielony jest na trzy totalitarne mocarstwa – Oceania, Eurazja i Wschódazja. Toczą one nieustanną wojnę, ciągle zmieniając sojusze. Książka ukazuje życie w Oceanii, a konkretnie w jej części, która dawniej była Wielką Brytanią (Oceania obejmuje jeszcze obie Ameryki). Dominująca ideologią jest angsoc (angielski socjalizm). Wodzem państwa jest Wielki Brat – postać najprawdopodobniej nieistniejąca naprawdę, wymyślona dla jednoczenia wyznawców ansocu.
Władzę w kraju sprawuje Partia, która dzieli się na elitarną Wewnętrzną Partię i na mniej tajemniczą Partię Zewnętrzną. Większość ludzi przynależy do kasty proli, będąc obywatelami drugiej kategorii.
Na rozkazach Partii pozostają Ministerstwo Pokoju (prowadzące wojnę), Ministerstwo Prawdy (zajmujące się produkowaniem kłamliwej propagandy) i Ministerstwo Miłości. To ostatnie wzbudza największą grozę. Jest to bowiem służba bezpieczeństwa, która kontroluje ludzi przy pomocy kamer (teleekrany) i akcji prowokacyjnych.
Interpretacja
George Orwell przedstawił w swojej powieści błyskotliwą analizę systemów totalitarnych. Ukazał zakłamanie i terror, panujące w takich krajach jak Związek Sowiecki, czy III Rzesza. Niezwykle istotne są ukute przez Orwella sformułowania, takie jak „nowomowa”, czy „dwójmyślenie”. Nowomowa oznacza specyficzny język, jakimi posługują się funkcjonariusze państw totalitarnych. Z kolei dwójmyślenie to pojęcie wyrażające „schizofrenię” tychże działaczy. Przykładowo – komuniści musieli dostosowywać swoje poglądy do aktualnych wskazań partii, a aktualne wskazania partii często stały w rażącej sprzeczność ze wskazaniami sprzed roku. Jednak „dobry komunista” musiał być posłuszny tym zaleceniom, jednocześnie uznając, że partia miała rację w obu tych sytuacjach, choćby były całkiem różne. Historycy uznają, że pojęcia Orwella doskonale nadają się do analizy systemów totalitarnych.
Powieść doczekała się trzech ekranizacji.
Bohaterowie
Głównym bohaterem jest Winston Smith, urzędnik Ministerstwa Prawdy. Poznaje on Julię, kobietę, w której się zakochuje. Miłość jest źle widziana w Oceanii, gdyż odciąga uwagę od Partii i Wielkiego Brata. Smith i Julia spotykają O’Briena, członka Partii Wewnętrznej. O’Brien wyjaśnia im, że należy do grupy spiskowców, którzy chcą obalić system. Smith i Julia dołączają do konspiracji, okazuje się jednak, że O’Brien to prowokator z Ministerstwa Miłości. Bohaterowie zostają aresztowani i poddani torturom połączonym z praniem mózgu. Powieść kończy się, gdy złamany przez agentów Smith akceptuje angsoc i zaczyna kochać Wielkiego Brata.
Streszczenie Mendel to 67 letni mężczyzna który od niemalże 30 lat prowadzi swój zakład introligatorski w miejscu w którym rozpoczyna się akcja. Staruszek...
Geneza George Orwell napisał „Folwark zwierzęcy” w 1944 roku. Na genezę książki złożyły się doświadczenia pisarza podczas wojny domowej w Hiszpanii oraz...
Dorobek artystyczny Williama Szekspira wciąż cieszy się olbrzymią popularnością. Jego dzieła nadal wystawianie są na deskach teatrów i stanowią źródło...
„Malowany Ptak” pozostaje najsłynniejszą powieścią Jerzego Kosińskiego. Tuż po premierze w 1965 roku książka stała się prawdziwym wydarzeniem literackim...
Geneza „Giaur” to powieść poetycka George’a Byrona która ukazała się w 1813 r. Co ciekawe to pierwszy utwór tego autora o tematyce związanej...
„Oda do młodości” to utwór który stanowi przedstawienie cech klasycznych i romantycznych na zasadzie kontrastów. Dostrzec można krytykę klasycznego...
„Wędrówką życie jest człowieka” to wiersz Edwarda Stachury. Można powiedzieć że jak żadne inne jego dzieło ten krótki utwór streszcza...
„Dobranoc” jest sonetem Adama Mickiewicza który wszedł cykl utworów napisanych w 1826 r. nazwanych „Sonetami odeskimi” i wydanych równolegle...
Wiersz Juliana Tuwima „Chrystus miasta” może być interpretowany jako wyraz obrzydzenia autora do współczesnego mu miasta z jego patologiami i degeneracją...