Folwark zwierzęcy – opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza

George Orwell napisał „Folwark zwierzęcy” w 1944 roku. Na genezę książki złożyły się doświadczenia pisarza podczas wojny domowej w Hiszpanii oraz walka z ideologią marksistowską.

Czas i miejsce akcji

Akcja powieści rozgrywa się na terenie Folwarku Dworskiego pana Jonesa, w bliżej nieokreślonym czasie, prawdopodobnie w I połowie XX wieku. Czas narracji obejmuje kilkanaście lat.

Motywy

Motyw rewolucji – głównym tematem utworu jest rewolucja, jakiej zwierzęta dokonują na farmie. Polega ona na wypędzeniu pana Jonesa w imię poprawy warunków życia zwierząt i przejęcie władzy w folwarku.

Motyw walki o władzę – rewolucja w utworze staje się wstępem do bezwzględnej walki o władzę pomiędzy Napoleonem i Snowballem. W końcu dzięki terrorowi ten pierwszy wypędza Snowballa z folwarku.

Motyw pracy – utwór przedstawia ciężką pracę zwierząt na farmie. Przodownikiem pracy jest Boxer, koń pociągowy, który mimo swojego ogromnego poświęcenia nie został doceniony, ale wręcz przeciwnie – bezlitośnie wywieziony do rzeźni.

Problematyka

„Folwark zwierzęcy” Orwella to utwór paraboliczny, w którym historia buntu zwierząt pod wodzą świń jest wymowną metaforą rewolucji, w szczególności zaś rewolucji październikowej w Rosji. Przywódcy, początkowo kierujący się szczytnymi pobudkami, szybko zapominają o wzniosłych hasłach i zaczynają między sobą walczyć o władzę. Jednocześnie zostają wprowadzone bezwzględne rządy terroru i totalitarny porządek.

Charakterystyka Napoleona

Napoleon to jeden z przywódców buntu zwierząt. Jest to duży knur rasy berkshire. Z natury butny i pewny siebie szybko wchodzi w najwyższe kręgi władzy i zaczyna eliminować swoich przeciwników. Napoleon od samego początku dąży do zbudowania silnej pozycji, dlatego szkoli własne psy, których później używa do swoistego zamachu stanu. Dzięki psom udaje mu się bowiem pokonać Snowballa i wyrzucić go z folwarku.

Z czasem Napoleon staje się coraz bardziej zuchwały. Zaczyna obniżać zwierzętom racje żywnościowe, skracać ich czas wypoczynku, a także zmuszać do coraz cięższej pracy.  Co więcej, sam ulega coraz poważniejszej degeneracji. Przeprowadza się do domu Jonesa, chodzi na dwóch nogach, upijać się i żyć w zbytku, podczas gdy reszta zwierząt głoduje. Nie waha się również użyć terroru. Ostatecznie przekształca Folwark Zwierzęcy w Folwark Dworski i sprawuje nad nim władzę absolutną.

Charakterystyka Snowballa

Snowball, bohater powieści „Folwark zwierzęcy”, był jednym z inicjatorów zmian na farmie. Stał się przywódcą powstania zwierząt przeciwko panu Jonesowi, a także dowodził bitwą pod Oborą. Był to bardzo inteligentny knur, wizjoner, który miał nadzieję przysłużyć się polepszeniu doli zwierząt. Świetnie przemawiał i miał bardzo dobre pomysły. Wymyślił na przykład, żeby wybudować wiatrak, który ułatwiłby pracę na farmie i pozwolił zwierzętom na większą ilość wypoczynku. Ponadto nieustannie organizował komitety zwierzęce mające poprawiać warunki bytu poszczególnych gatunków. Marzył także o wprowadzeniu wielkiej republiki zwierząt, w której czułyby się szczęśliwe, równe i bezpieczne.

Z drugiej strony Snowball ulegał magii władzy. Korzystał bowiem z przywilejów – lepszego legowiska czy bardziej wartościowych posiłków. Trzeba również przyznać, że jego wizje wprowadzane w czyn nie zawsze przynosiły dobre rezultaty. Często kończyło się na snuciu teorii, które nie przystawały do rzeczywistości. Ostatecznie Snowball został wygnany z farmy przez psy Napoleona i ogłoszony zdrajcą zwierząt.

Inni bohaterowie:

Major – najstarszy knur, od którego zaczęła się rewolucja zwierząt. Opowiedział wszystkim o swoim śnie, w którym zwierzęta żyły w raju bez człowieka. Stworzył on ideologię, którą następnie nazwano animalizmem.

Squealer – prosiak, sługa Napoleona i jego najważniejszy sprzymierzeniec. Agitował wśród zwierząt, by wzmocnić władzę Napoleona. Ponadto nocami zmieniał treść zasad animalizmu, wypisanych na drzwiach stodoły.

Boxer – koń pociągowy, który poświęcił całe życie dla dobra zwierząt. Pracował ponad siły, powtarzając, że „Napoleon ma zawsze rację”. Kiedy poważnie podupadł na zdrowiu, świnie bezlitośnie odesłały go do rzeźni.

Clover – klacz, partnerka Boxera.

Benjamin – osioł, najmądrzejszy ze zwierząt. Jako jedyny podchodził sceptycznie do postanowień świń i ich czystych intencji. Chciał uwolnić Boxera odwożonego do rzeźni.

Mollie – klacz ciągnąca powozy. Lubiła wstążki i cukier, w końcu uciekła z farmy zwierząt do ludzi.

Mojżesz – kruk, który opowiadał zwierzętom o czekającym je raju.

Ludzie: pan Jones (właściciel Folwarku Dworskiego), Frederick i Pilkington (właściciele sąsiednich gospodarstw), pan Whymper (pośrednik Napolona w handlu z folwarkami).

Psy – pomocnicy Napoleona

Owce – wspierały władzę Napoleona i ślepo wykonywały jego zarządzenia.