Unikalne i sprawdzone teksty

Cechy dramatu romantycznego ukazane na przykładzie „Nie-boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego | wypracowanie

Dramat romantyczny to szczególna odmiana tego gatunku literackiego, która ukształtowała się w opozycji do poetyki klasycznej, natomiast pod wyraźnym wpływem dokonań Szekspira i twórców hiszpańskiego baroku. Nowy rodzaj utworów scenicznych pełniej oddawał zawiłość i tajemniczość świata, ułatwiał tworzenie złożonych portretów psychologicznych, uciekał od jednoznacznego dydaktyzmu. W historii polskiego romantyzmu dramat stał się najważniejszym gatunkiem, a wśród jego najdoskonalszych realizacji wymieniane są trzecia część „Dziadów”, „Kordian” oraz „Nie-boska komedia”. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób ostatnie z tych dzieł realizuje poetykę dramatu romantycznego.

Utwór Krasińskiego zrywa z zasadą trzech jedności – czasu, miejsca i akcji. Fabułą rozciągnięta jest na okres dziesięciu lat, bohaterowie ukazani zostają w różnych miejscach (zamek Świętej Trójcy, obóz rewolucjonistów, cmentarz itp.). Nadto w dramacie wyodrębnić można wątki poboczne i postacie drugoplanowe (także epizodyczne) – historię Orcia, Leonarda, Mefistofelesa itp.

Fabuła dzieła zorganizowana została w sposób luźny, często pozbawiony związków przyczynowo-skutkowych. Poszczególne fragmenty nierzadko nie nawiązują do poprzednich, nie wynikają z nich. Charakterystyczne dla dramatu romantycznego jest także zakończenie – otwarte, nierozstrzygające i skłaniające odbiorcę do refleksji.

W „Nie-boskiej komedii” bardzo wyraźnie zarysowane zostały dwa światy – realny i fantastyczny. Swą obecność na ziemi zaznaczają tak dobre, jak i złe duchy, a ich działanie ma wpływ na losy bohaterów. Orcio dostrzega tajemnicze postacie, rozmawia z martwą matką. Także hrabia Henryk doświadcza ingerencji pozaziemskich sił.

Dramat Krasińskiego jest również dziełem synkretycznym gatunkowo, które nie zachowuje zasady jedności stylu. Pojawiają się w nim fragmenty o charakterze epickim (początki poszczególnych części zbliżone są do prozy lub prozy poetyckiej) i liryki (pieśni), a styl jest zróżnicowany. Odbiorca dostrzeże zarówno epizody napisane w sposób podniosły, jak i potocznym (rozmowy rewolucjonistów. W utworze pojawiają się także elementy groteskowe – orgia na ruinach kościoła itp.

Zygmunt Krasiński, pisząc „Nie-boską komedię”, nie myślał o przeniesieniu dzieła na deski teatru. Dlatego forma dramatu sprawia, iż jest to utwór niesceniczny. Wynika to przede wszystkim z licznych scen zbiorowych, zróżnicowania scenografii, obecności w utworze scen wizyjnych oraz działania sił nadprzyrodzonych.

Postać scalająca poszczególne wątki dramatu – hrabia Henryk – jest niezwykle interesującym typem bohatera romantycznego. To protagonista podążający za ideałami, pragnący wypełnić swe życie wartościami. Chce wpływać na obraz świata, bronić wyznawanego przez siebie porządku. Zarazem wikła się w konflikt między oczekiwaniami wysuwanymi przez bliskich a swymi marzeniami.

„Nie-boska komedia” podejmuje tematykę społeczno – polityczną, stając się głosem Krasińskiego w ogólnej debacie dotyczącej odzyskania przez Polskę niepodległości. Wybitny twórca zdaje się odpowiadać na zarzuty wysuwane pod adresem szlachty i poglądy głoszące konieczność umniejszenia roli arystokracji. Nie jest on bezkrytyczny wobec warstwy, z której sam się wywodził, lecz zdaje się ostrzegać, iż porządek świata jest dziełem boskim.

W „Nie-boskiej komedii” zrealizowane zostały najważniejsze wytyczne gatunku, a na podstawie utworu można wyodrębnić wiele cech dramatu romantycznego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....