Unikalne i sprawdzone teksty

Cechy dramatu romantycznego ukazane na przykładzie „Nie-boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego | wypracowanie

Dramat romantyczny to szczególna odmiana tego gatunku literackiego, która ukształtowała się w opozycji do poetyki klasycznej, natomiast pod wyraźnym wpływem dokonań Szekspira i twórców hiszpańskiego baroku. Nowy rodzaj utworów scenicznych pełniej oddawał zawiłość i tajemniczość świata, ułatwiał tworzenie złożonych portretów psychologicznych, uciekał od jednoznacznego dydaktyzmu. W historii polskiego romantyzmu dramat stał się najważniejszym gatunkiem, a wśród jego najdoskonalszych realizacji wymieniane są trzecia część „Dziadów”, „Kordian” oraz „Nie-boska komedia”. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób ostatnie z tych dzieł realizuje poetykę dramatu romantycznego.

Utwór Krasińskiego zrywa z zasadą trzech jedności – czasu, miejsca i akcji. Fabułą rozciągnięta jest na okres dziesięciu lat, bohaterowie ukazani zostają w różnych miejscach (zamek Świętej Trójcy, obóz rewolucjonistów, cmentarz itp.). Nadto w dramacie wyodrębnić można wątki poboczne i postacie drugoplanowe (także epizodyczne) – historię Orcia, Leonarda, Mefistofelesa itp.

Fabuła dzieła zorganizowana została w sposób luźny, często pozbawiony związków przyczynowo-skutkowych. Poszczególne fragmenty nierzadko nie nawiązują do poprzednich, nie wynikają z nich. Charakterystyczne dla dramatu romantycznego jest także zakończenie – otwarte, nierozstrzygające i skłaniające odbiorcę do refleksji.

W „Nie-boskiej komedii” bardzo wyraźnie zarysowane zostały dwa światy – realny i fantastyczny. Swą obecność na ziemi zaznaczają tak dobre, jak i złe duchy, a ich działanie ma wpływ na losy bohaterów. Orcio dostrzega tajemnicze postacie, rozmawia z martwą matką. Także hrabia Henryk doświadcza ingerencji pozaziemskich sił.

Dramat Krasińskiego jest również dziełem synkretycznym gatunkowo, które nie zachowuje zasady jedności stylu. Pojawiają się w nim fragmenty o charakterze epickim (początki poszczególnych części zbliżone są do prozy lub prozy poetyckiej) i liryki (pieśni), a styl jest zróżnicowany. Odbiorca dostrzeże zarówno epizody napisane w sposób podniosły, jak i potocznym (rozmowy rewolucjonistów. W utworze pojawiają się także elementy groteskowe – orgia na ruinach kościoła itp.

Zygmunt Krasiński, pisząc „Nie-boską komedię”, nie myślał o przeniesieniu dzieła na deski teatru. Dlatego forma dramatu sprawia, iż jest to utwór niesceniczny. Wynika to przede wszystkim z licznych scen zbiorowych, zróżnicowania scenografii, obecności w utworze scen wizyjnych oraz działania sił nadprzyrodzonych.

Postać scalająca poszczególne wątki dramatu – hrabia Henryk – jest niezwykle interesującym typem bohatera romantycznego. To protagonista podążający za ideałami, pragnący wypełnić swe życie wartościami. Chce wpływać na obraz świata, bronić wyznawanego przez siebie porządku. Zarazem wikła się w konflikt między oczekiwaniami wysuwanymi przez bliskich a swymi marzeniami.

„Nie-boska komedia” podejmuje tematykę społeczno – polityczną, stając się głosem Krasińskiego w ogólnej debacie dotyczącej odzyskania przez Polskę niepodległości. Wybitny twórca zdaje się odpowiadać na zarzuty wysuwane pod adresem szlachty i poglądy głoszące konieczność umniejszenia roli arystokracji. Nie jest on bezkrytyczny wobec warstwy, z której sam się wywodził, lecz zdaje się ostrzegać, iż porządek świata jest dziełem boskim.

W „Nie-boskiej komedii” zrealizowane zostały najważniejsze wytyczne gatunku, a na podstawie utworu można wyodrębnić wiele cech dramatu romantycznego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Sceny pojedynków w literaturze....

Pojedynki funkcjonują w kulturze od stuleci. Nie ma się czemu dziwić – starcie dwóch osobowości dwóch wojowników zawsze budzi emocje. Pojedynek...

List gończy wysłany za władcą...

Poszukiwany król Koryntu! W dniu 14 sierpnia bieżącego roku ze świata podziemnego zbiegł Syzyf. Pod pretekstem powrotu na ziemię i ukarania żony która nie...

Wenus z Milo – opis rzeźby

„Wenus z Milo” to jedna z najsłynniejszych rzeźb powstałych w antyku. Być może świat nigdy nie usłyszałby o niej gdyby nie przypadkowe odnalezienie jej przez...

Archaizmy w „Bogurodzicy” –...

Obecne w najstarszej części „Bogurodzicy” archaizmy są niespotykane w innych polskich tekstach wieków średnich. Świadczy to o bardzo wczesnym powstaniu...

„Młodzi” i „starzy” czyli...

Konflikt pokoleń jest czymś co w mniej lub bardziej wyraźnej formie ma miejsce od stuleci. Stary król powoli szykuje się na śmierć a dworacy skupiają się wokół...

Obraz rewolucji w „Przedswiośniu”...

Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...

Funkcja mitu szklanych domów w...

W czasie podróży z Baku do Moskwy Seweryn Baryka opowiadał synowi jak wygląda Polska którą odwiedził w czasie wojny. Zgodnie z jego słowami na kształtowanie...

„Chłopi” jako epopeja

„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...

Czuć kochać i cierpieć jak Werter...

Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...