Groteska jest kategorią estetyczną, która charakteryzuje się łączeniem w obrębie jednego utworu elementów przeciwstawnych, a więc np. komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Dzieła utrzymane w groteskowej konwencji często charakteryzują się atmosferą tajemnicy, absurdu. Cechy te z łatwością można odnaleźć w „Sklepach cynamonowych” Brunona Schulza - zbiorze opowiadań uważanym za jedno z najważniejszych dokonań polskojęzycznej literatury XX stulecia.
Świat przedstawiony w utworach Brunona Schulza charakteryzuje się rysem onirycznym. Jest to rzeczywistość wykraczająca poza ramy logiki i rozumu, przestrzeń pełna tajemnic i zaskakujących wydarzeń. Miasto oraz kamienica zamieszkana przez narratora i jego rodzinę jawią się jako olbrzymi labirynt, obszar skrywający wiele niezbadanych miejsc. W specyficznej rzeczywistości „Sklepów cynamonowych” lokalizacje te budzą niepokój, zdają się żyć własnym życiem.
W niesamowitej scenerii dzieją się takież same rzeczy. Ojciec narratora sprowadza jaja egzotycznych ptaków, rozmnaża je, po czym zaczyna wieść życie jednego ze skrzydlatych stworzeń. Innym razem, mając za sobą kłótnię z samym Bogiem i całe to ptasie zamieszanie, mężczyzna sprowadza do mieszkania karakony. Owady poddawane są przez niego bacznej obserwacji, a kiedy nadciąga właściwy czas, bohater kurczy się i znika wraz z odrażającą chmarą. Co ciekawe - równolegle toczy się normalne życie, Adela sprząta, gotuje, opala kurczaki. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, iż to właśnie pierwiastki świata realistycznego (lub zachowującego jedynie takie pozory) są nieadekwatne, niedopasowane.
Wydarzenia ukazywane przez narratora opowiadań pozostają ze sobą w luźnych związkach. Struktura czasowa ich następstwa jest wyraźnie zaburzona, porządek chronologiczny nie obowiązuje w zadziwiającej rzeczywistości opowiadań. Podobnie jest następstwem przyczynowo - skutkowym - niektóre z wątków nie zostają domknięte, inne nie mają zaś należytego otwarcia, wprowadzenia.
W szczególnych momentach zupełnie zaburza Schulz strukturę czasu, eksponując nadzwyczajność niektórych momentów, etapów. Dzieje się tak w opowiadaniu pt. „Noc Wielkiego Sezonu”, którego akcja, co wyraźnie zaznacza narrator, osadzona zostaje w trzynastym miesiącu - w nadprogramowym wytworze roku.
Groteskowi są także bohaterowie „Sklepów cynamonowych”. To postacie jak gdyby zupełnie wyrwane ze swoich ról. Ojciec, właściciel sklepu, staje się człowiekiem niezdolnym do zapanowania nad rodzinnym interesem, który przejmuje pozostająca nieco z boku żona. W tym czasie mężczyzna oddaje się swoim przedziwnym pasjom - jak np. hodowanie ptaków. Będąca gosposią Adela staje się prawdziwą panią domu, jedyną osobą zdolną zapanować nad fantastycznymi wytworami jego mieszkańców. Przy tym wszystkim jest to postać niezwykle witalna, a jej erotyzm zostaje wyraźnie nakreślony. W tym swoistym panopticum swoje miejsce znajdują także wuj Karol (intruz we własnym domu), miejscowy włóczęga (porównywany do Pana), ciotka Perazja (ze złości i oburzenia zmienia się w stertę pyłu).
Świat ukazany w „Sklepach cynamonowych” jest niezwykłym połączeniem realizmu z dziecięcą fantazją (z tej pozycji opowiada narrator). Każdy jego element zyskuje więc niezwykłe właściwości, wymykając się dotychczasowym ramom. Jest to przestrzeń dziwna, budząca niepokój, lecz także niezwykle atrakcyjna, przyciągająca czytelnika. Groteska jako kategoria estetyczne odgrywa niezwykle ważną rolę w jej kreowaniu, umożliwiając budowanie napięcia, wyzwalanie emocji odbiorcy.
Przez cały rok ludzie tęsknią do wytchnienia na wakacjach. Często jednak bywa tak że po doczekaniu wolnego czasu nie wiemy jak go spożytkować. Dzisiejszy nastolatek ma...
Obraz Pablo Picassa „Martwa natura z kotem” (określany też niekiedy jako „Martwa natura z kotem i rakiem”) pochodzi z 1962 roku. Martwa natura była...
Michaił Aleksiejewicz Kostylew to jeden z więźniów radzieckiego łagru w Jercewie. Zanim został aresztowany był studentem Akademii Morskiej we Władywostoku. Pochodził...
Wydaje nam się zazwyczaj że człowieczeństwo jest czymś danym raz na zawsze. Nie musimy się starać by być ludźmi tak jak kot nie musi dokładać wysiłków by być...
„Stworzenie Adama” to dzieło autorstwa Michała Anioła. Scena jest elementem fresku który znajduje się w kaplicy Sykstyńskiej. Swoje dzieło Michał Anioł...
Bohater tragedii antycznej jest często postacią tragiczną. Tragizm związany jest z tym że bohater staje przed wyborem jednakże bez względu na to jaką decyzję podejmie...
Dzieci z Bullerbyn miały wiele ciekawych nieraz niebezpiecznych a nieraz bardzo zabawnych przygód. Jedna z nich opowiada o tym jak dzieci udały się do młyna na poszukiwanie...
„Utopia” to dzieło Tomasza Morusa. Renesansowy autor przedstawił w niej wizję idealnego ustroju politycznego. Książka ta dała nazwę całemu gatunkowi literackiemu...
„Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego to dzieło podejmujące bardzo rozległą tematykę. W tym kontekście wyraźnie zaznacza się jego dwudzielność. Pierwsza...