Unikalne i sprawdzone teksty

Groteska w „Sklepach cynamonowych” | wypracowanie

Groteska jest kategorią estetyczną, która charakteryzuje się łączeniem w obrębie jednego utworu elementów przeciwstawnych, a więc np. komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Dzieła utrzymane w groteskowej konwencji często charakteryzują się atmosferą tajemnicy, absurdu. Cechy te z łatwością można odnaleźć w „Sklepach cynamonowych” Brunona Schulza - zbiorze opowiadań uważanym za jedno z najważniejszych dokonań polskojęzycznej literatury XX stulecia.

Świat przedstawiony w utworach Brunona Schulza charakteryzuje się rysem onirycznym. Jest to rzeczywistość wykraczająca poza ramy logiki i rozumu, przestrzeń pełna tajemnic i zaskakujących wydarzeń. Miasto oraz kamienica zamieszkana przez narratora i jego rodzinę jawią się jako olbrzymi labirynt, obszar skrywający wiele niezbadanych miejsc. W specyficznej rzeczywistości „Sklepów cynamonowych” lokalizacje te budzą niepokój, zdają się żyć własnym życiem.

W niesamowitej scenerii dzieją się takież same rzeczy. Ojciec narratora sprowadza jaja egzotycznych ptaków, rozmnaża je, po czym zaczyna wieść życie jednego ze skrzydlatych stworzeń. Innym razem, mając za sobą kłótnię z samym Bogiem i całe to ptasie zamieszanie, mężczyzna sprowadza do mieszkania karakony. Owady poddawane są przez niego bacznej obserwacji, a kiedy nadciąga właściwy czas, bohater kurczy się i znika wraz z odrażającą chmarą. Co ciekawe - równolegle toczy się normalne życie, Adela sprząta, gotuje, opala kurczaki. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, iż to właśnie pierwiastki świata realistycznego (lub zachowującego jedynie takie pozory) są nieadekwatne, niedopasowane.

Wydarzenia ukazywane przez narratora opowiadań pozostają ze sobą w luźnych związkach. Struktura czasowa ich następstwa jest wyraźnie zaburzona, porządek chronologiczny nie obowiązuje w zadziwiającej rzeczywistości opowiadań. Podobnie jest następstwem przyczynowo - skutkowym - niektóre z wątków nie zostają domknięte, inne nie mają zaś należytego otwarcia, wprowadzenia.

W szczególnych momentach zupełnie zaburza Schulz strukturę czasu, eksponując nadzwyczajność niektórych momentów, etapów. Dzieje się tak w opowiadaniu pt. „Noc Wielkiego Sezonu”, którego akcja, co wyraźnie zaznacza narrator, osadzona zostaje w trzynastym miesiącu - w nadprogramowym wytworze roku.

Groteskowi są także bohaterowie „Sklepów cynamonowych”. To postacie jak gdyby zupełnie wyrwane ze swoich ról. Ojciec, właściciel sklepu, staje się człowiekiem niezdolnym do zapanowania nad rodzinnym interesem, który przejmuje pozostająca nieco z boku żona. W tym czasie mężczyzna oddaje się swoim przedziwnym pasjom - jak np. hodowanie ptaków. Będąca gosposią Adela staje się prawdziwą panią domu, jedyną osobą zdolną zapanować nad fantastycznymi wytworami jego mieszkańców. Przy tym wszystkim jest to postać niezwykle witalna, a jej erotyzm zostaje wyraźnie nakreślony. W tym swoistym panopticum swoje miejsce znajdują także wuj Karol (intruz we własnym domu), miejscowy włóczęga (porównywany do Pana), ciotka Perazja (ze złości i oburzenia zmienia się w stertę pyłu).

Świat ukazany w „Sklepach cynamonowych” jest niezwykłym połączeniem realizmu z dziecięcą fantazją (z tej pozycji opowiada narrator). Każdy jego element zyskuje więc niezwykłe właściwości, wymykając się dotychczasowym ramom. Jest to przestrzeń dziwna, budząca niepokój, lecz także niezwykle atrakcyjna, przyciągająca czytelnika. Groteska jako kategoria estetyczne odgrywa niezwykle ważną rolę w jej kreowaniu, umożliwiając budowanie napięcia, wyzwalanie emocji odbiorcy.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Człowiek w czasach zagłady. Jaki...

Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej ale także na podstawie...

Neoromantyzm – charakterystyka...

Charakterystyka Neoromantyzm to pojęcie stosowane do określenia tendencji i prądów nawiązujących do epoki romantyzmu jakie obecne były w literaturze polskiej od...

Na podstawie interpretacji satyry...

Wiek XVIII i oświecenie należały do epok kiedy literatura nabrała szczególnej wagi. Filozofowie i pisarze zaczęli być ważnymi uczestnikami gry politycznej ich słowa...

Impresjonizm w „Chłopach”

„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....

Kim chciałbym zostać w przyszłości?...

Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....

Dlaczego jesień maluje świat na...

Co roku z nastaniem września wszystkie drzewa zmieniają kolory na złociste żółcie i pomarańcze a gdzieniegdzie spomiędzy nich wyłaniają się jaskrawoczerwone...

Czuć kochać i cierpieć jak Werter...

Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...

Prometeusz skowany Peter Paul Rubens...

„Prometeusz skowany” to przedstawienie mitologicznej sceny które zostało dokonane przez Rubensa. Opis Obraz przedstawia mężczyznę który przykuty...

Opis herbu Warszawy

Warszawa to jedno z najpiękniejszych i najważniejszych miast Polski. To właśnie ona jest stolicą naszego kraju. To tu urzęduje prezydent premier obraduje sejm i senat....