Unikalne i sprawdzone teksty

Groteska w „Sklepach cynamonowych” | wypracowanie

Groteska jest kategorią estetyczną, która charakteryzuje się łączeniem w obrębie jednego utworu elementów przeciwstawnych, a więc np. komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Dzieła utrzymane w groteskowej konwencji często charakteryzują się atmosferą tajemnicy, absurdu. Cechy te z łatwością można odnaleźć w „Sklepach cynamonowych” Brunona Schulza - zbiorze opowiadań uważanym za jedno z najważniejszych dokonań polskojęzycznej literatury XX stulecia.

Świat przedstawiony w utworach Brunona Schulza charakteryzuje się rysem onirycznym. Jest to rzeczywistość wykraczająca poza ramy logiki i rozumu, przestrzeń pełna tajemnic i zaskakujących wydarzeń. Miasto oraz kamienica zamieszkana przez narratora i jego rodzinę jawią się jako olbrzymi labirynt, obszar skrywający wiele niezbadanych miejsc. W specyficznej rzeczywistości „Sklepów cynamonowych” lokalizacje te budzą niepokój, zdają się żyć własnym życiem.

W niesamowitej scenerii dzieją się takież same rzeczy. Ojciec narratora sprowadza jaja egzotycznych ptaków, rozmnaża je, po czym zaczyna wieść życie jednego ze skrzydlatych stworzeń. Innym razem, mając za sobą kłótnię z samym Bogiem i całe to ptasie zamieszanie, mężczyzna sprowadza do mieszkania karakony. Owady poddawane są przez niego bacznej obserwacji, a kiedy nadciąga właściwy czas, bohater kurczy się i znika wraz z odrażającą chmarą. Co ciekawe - równolegle toczy się normalne życie, Adela sprząta, gotuje, opala kurczaki. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, iż to właśnie pierwiastki świata realistycznego (lub zachowującego jedynie takie pozory) są nieadekwatne, niedopasowane.

Wydarzenia ukazywane przez narratora opowiadań pozostają ze sobą w luźnych związkach. Struktura czasowa ich następstwa jest wyraźnie zaburzona, porządek chronologiczny nie obowiązuje w zadziwiającej rzeczywistości opowiadań. Podobnie jest następstwem przyczynowo - skutkowym - niektóre z wątków nie zostają domknięte, inne nie mają zaś należytego otwarcia, wprowadzenia.

W szczególnych momentach zupełnie zaburza Schulz strukturę czasu, eksponując nadzwyczajność niektórych momentów, etapów. Dzieje się tak w opowiadaniu pt. „Noc Wielkiego Sezonu”, którego akcja, co wyraźnie zaznacza narrator, osadzona zostaje w trzynastym miesiącu - w nadprogramowym wytworze roku.

Groteskowi są także bohaterowie „Sklepów cynamonowych”. To postacie jak gdyby zupełnie wyrwane ze swoich ról. Ojciec, właściciel sklepu, staje się człowiekiem niezdolnym do zapanowania nad rodzinnym interesem, który przejmuje pozostająca nieco z boku żona. W tym czasie mężczyzna oddaje się swoim przedziwnym pasjom - jak np. hodowanie ptaków. Będąca gosposią Adela staje się prawdziwą panią domu, jedyną osobą zdolną zapanować nad fantastycznymi wytworami jego mieszkańców. Przy tym wszystkim jest to postać niezwykle witalna, a jej erotyzm zostaje wyraźnie nakreślony. W tym swoistym panopticum swoje miejsce znajdują także wuj Karol (intruz we własnym domu), miejscowy włóczęga (porównywany do Pana), ciotka Perazja (ze złości i oburzenia zmienia się w stertę pyłu).

Świat ukazany w „Sklepach cynamonowych” jest niezwykłym połączeniem realizmu z dziecięcą fantazją (z tej pozycji opowiada narrator). Każdy jego element zyskuje więc niezwykłe właściwości, wymykając się dotychczasowym ramom. Jest to przestrzeń dziwna, budząca niepokój, lecz także niezwykle atrakcyjna, przyciągająca czytelnika. Groteska jako kategoria estetyczne odgrywa niezwykle ważną rolę w jej kreowaniu, umożliwiając budowanie napięcia, wyzwalanie emocji odbiorcy.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Czy warto być emigrantem? Rozprawka...

Sprawa emigracji jest niezwykle aktualna w naszych czasach – w końcu setki tysięcy naszych rodaków opuszczają Polskę i udają się do innych krajów w...

Sarmatyzm – charakterystyka

W okresie Oświecenia sarmatyzm stał się wręcz synonimem zacofania i ciemnoty. Kojarzono go ze szlacheckim konserwatyzmem niechętnym edukacji nowym ideom i reformom politycznym...

Dulszczyzna dziś – czy Dulscy...

W 1906 roku miała premierę sztuka Gabriel Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej”. W kontrowersyjny zarówno kpiarski jak i realistyczny sposób autorka...

Akademizm – cechy opis założenia...

Cechy opis założenia Akademizm to kierunek w sztuce który datowany jest na wiek XIX oraz część wieku poprzedniego. Malarstwo akademickie krytykowane było za zbytnie...

Monolog Kordiana na szczycie Mont...

Zdobycie szczytu najwyższej góry Europy czyli masywu Mont Blanc stanowi swoiste zwieńczenie wędrówki jaką odbył Kordian po opuszczeniu ojczyzny. Równocześnie...

Jak będzie wyglądać moja szkoła...

Moja szkoła to niezwykle piękny stary budynek którego jedna ze ścian pokryta jest pnącym bluszczem. Gdybym miał wyobrazić ją sobie za sto lat myślę że jej wygląd...

Opis tarczy Achillesa – środki...

Patrokles serdeczny przyjaciel Achillesa udał się z pomocą Achajom w walce z Trojanami. Przybrany był w zbroję greckiego herosa. Został on jednak pokonany przez Hektora...

Opis wiosny

Wiosna to niezwykła pora roku. Podczas niej przyroda zaczyna żyć na nowo. Trawa staje się zielona i pachnąca. Ziemia także zmienia swój zapach. Na łąkach oraz...

Dramat symboliczny – definicja...

Definicja wyznaczniki gatunku Dramat symboliczny to specyficzny rodzaj dramatu który pozwala na szersze i niedosłowne przedstawienie zamierzonego przekazu. Sama nazwa...