Młoda Polska to epoka literacka, która cechowała się wieloma ciekawymi tendencjami. Jedną z nich było pojawienie się katastrofizmu jako elementu literatury tamtej epoki. Na jego funkcjonowanie miało wpływ wiele czynników, jednakże jego geneza ściśle powiązana jest z samą epoką oraz czasem jej trwania.
Przełom wieków XIX/XX był czasem niezwykłym. Przełom epok, zakończenie stulecia zdawało się być czasem, który zawsze wzbudzał w ludziach refleksję, a zarazem lęk. Zakończenie pewnego etapu, lęk przed nowym wydawały się być jednymi z najważniejszych myśli pojawiających się w głowach ówczesnego społeczeństwa. Ważną tendencją był między innymi dekadentyzm. Przekonanie o nieuchronnym upadku, pesymizm nastrojów miał swoje odbicie także w sztuce, literaturze. Wszechobecne przekonanie o zepsuciu oraz zbliżającym się rychło końcu, przyczyniło się do powstania tendencji katastroficznych.
Katastrofizm rozumiany jest jako przeświadczenie o nieuchronnej, zbliżającej się katastrofie, zagładzie. Szereg pesymistycznych spostrzeżeń ma być potwierdzeniem tego, że nadchodzi czas kary, ostatecznego rozliczenia. Katastrofizmowi niejednokrotnie towarzyszyły odwołania biblijne, przejawiające się między innymi jako motyw Sądu Ostatecznego.
Do utworów katastroficznych zaliczyć można między innymi wiersze autorstwa Kazimierza Przerwy – Tetmajera. „Koniec wieku XIX” to jeden z utworów, w którym znaleźć można znamiona katastrofizmu charakterystyczne dla epoki. Ciekawym przykładem jest także utwór „Dies irae” Jana Kasprowicza. Skonstruowany niczym hymn stanowi przedstawienie momentu ostatecznego.
„Ferdydurke” jest powieścią przesyconą groteską. Przejawia się ona zarówno w fabule utworu jak i w sposobie jej prezentacji a więc konstrukcji języku...
Jeden z bohaterów „Akademii Pana Kleksa” – szpak Mateusz był przed laty najprawdziwszym księciem zamienionym później w ptaka. Mateusz był...
„Lekcja anatomii doktora Tulpa” to obraz stworzony przez artystę którym był Rembrandt van Rijn. Opis Przedstawiona na obrazie scena to udokumentowanie praktyk...
Pewnego styczniowego popołudnia udałem się na sanki. Zima była tego roku wprost cudowna – puszysty śnieg pokrywał wszystko jak okiem sięgnąć! Mróz nie dokuczał...
Akcja „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza rozpoczyna się w trzynastym roku panowania Władysława Jagiełły (1399) a kończy się chwalebnym zwycięstwem polskich...
Spowiedź księdza Robaka jest jednym z najważniejszych punktów fabuły „Pana Tadeusza”. Stanowi ona zamknięcie wielu wątków fabularnych ostatecznie...
Scena w której Wokulski dostrzega pannę Łęcką siedzącą w teatralnej loży ma symboliczne znaczenie. Od tego momentu zamożny kupiec będzie starał się wspiąć...
Każdy z nas tworzy w głowie własną „mapę pogody”. Mapa ta nie jest zapisem pozycji miast rzek i gór – zamiast tego ten fikcyjny plan uszeregowuje...
Wszystko zaczyna się gdy narrator „Trans-Atlantyku” dowiedziawszy się że jego ojczyzna jest coraz poważniej zagrożona wojną postanawia zostać w Argentynie....