„Dobranoc” jest sonetem Adama Mickiewicza, który wszedł cykl utworów napisanych w 1826 r., nazwanych „Sonetami odeskimi” i wydanych równolegle z „Sonetami krymskimi”. Wiersz podejmuje tematykę miłosną, nawiązując formą do najważniejszych dzieł tego nurtu (np. „Sonetów do Laury” Francesca Petrarki).
Interpretacja
Wiersz rozpoczyna się sceną pożegnania. Podmiot liryczny z żalem stwierdza: już dziś więcej nie będziem bawili. Wyraża także troskę, kierując do adresatki ciepłe życzenia: Dobranoc, niech się serce pokojem zasili. W kolejnej strofie zwraca się do ukochanej, jakby rezerwując sobie miejsce w jej snach. Ta część dzieła zostaje więc podporządkowana rygorom miłości romantycznej, dla której ważniejszym od sfery fizycznej okazuje się braterstwo dusz.
Zwrotki kończące utwór zmieniają nieco sytuację liryczną. Stonowany, poetycki język przekształca się w dynamiczny, wysuwający kolejne żądania. Podmiot liryczny pragnie kontaktu z ukochaną, działa coraz szybciej, jakby nie chcąc pozwolić jej zatrzasnąć drzwi do zajmowanego przez nią pokoju. Próbuje zachęcać ją do pocałunków, staje w końcu u progu. Nie otrzymuje jednak prawa wstępu do sypialni, mówiąc jedynie: Powtarzając: dobranoc, nie dałbym ci zasnąć.
Istotą dzieła Mickiewicza jest zręczna gra z konwencją sonetu. Pierwsza część - jak w klasycznych realizacjach tego gatunku - jest opisowa, natomiast druga przełamuje ten układ, wprowadzając elementy komizmu i zastępując oczekiwaną refleksję dynamiczną i frywolną scenką dramatyzowaną. Tym sposobem dzieło ukazuje wieloaspektowość miłości, rozluźniając nieco typową dla epoki wizję tego uczucia.
Analiza
„Dobranoc” zachowuje klasyczną budowę sonetu, a więc składa się z dwóch tetrastychów i takiej samej liczby tercyn. Zostały one w całości napisane trzynastozgłoskowcem. Układ rymów w dziele jest regularny i wygląda następująco: abba abba ccd ccd.
Wiersz ma formę monologu lirycznego, który skierowany jest do wyraźnie zaznaczonej adresatki. Ja mówiące zwraca się do swej ukochanej. Chociaż kobieta udaje się do swego pokoju, by tam zaznać odpoczynku, nadawca robi wszystko, by zatrzymać ją, spędzić z nią jeszcze trochę czasu. Dzieło Mickiewicza z wielką zręcznością łączy napięcie towarzyszące miłości z żartobliwym spojrzeniem na tę relację.
Warstwa stylistyczna utworu wyraźnie koresponduje z intencjami, jakie można przypisać nadawcy komunikatu lirycznego. Pojawiają się tutaj epitety (dźwięk cichy, uroczy; senne źrenice, modrymi skrzydły), troskliwe zdrobnienia (oczęta) oraz metafory (anioł snu). Ponadto w tekście obecne są powtórzenia (dobranoc; także w formie zdania wtrąconego), wykrzyknienia, pytania retoryczne, anafory (niech i dobranoc) oraz elipsy (np. pozwól lica), co zwiększa jego dynamikę, ożywia go.
Wiersz Juliana Przybosia „Wieczór” zaliczyć można do najbardziej poruszającej polskiej poezji miłosnej. Poruszającej a także – warto dodać –...
„Sonet IV O wojnie naszej którą wiedziemy z szatanem światem i ciałem ” autorstwa Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przedstawia koncepcję ludzkiego życia...
Streszczenie Jan Baptysta Grenouille (z franc. „żaba”) przyszedł na świat w 1738 r. w Paryżu. Był on nieślubnym synem handlarki rybami kobiety której...
„Kazania gnieźnieńskie” to powstałe w XV wieku utwory które cechuje niezwykła wartość nie tylko ze względu na ich tematykę ale przede wszystkim ze...
„Poczwarka” to powieść Doroty Terakowskiej. Opowiada o rodzinie w której przychodzi na świat dziecko z zespołem Downa. Rodzince Adam i Ewa początkowo...
Wiele dni było dla mnie naprawdę niezwykłych i wartych zapamiętania jednak dniem którego nie zapomnę były moje siódme urodziny. Było ciepłe lato a ja jak...
Streszczenie Akcja opowiadania (noweli) „Siłaczka” Stefana Żeromskiego rozgrywa się na polskiej prowincji znajdującej się pod panowaniem rosyjskim. Czas akcji...
Geneza Książka „Pinokio” została napisana przez włoskiego dziennikarza polityka i powieściopisarza Carlo Collodiego. Początkowo opublikowano ją w prasie w...
„Kobiety Rubensa” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym poetka snuje rozważania na temat zmienności kanonów piękna. Czyni to na przykładzie słynnych...