„Do Matki Polki” to wiersz Adama Mickiewicza, który napisany został latem 1830 r., a więc na krótko przed wybuchem powstania listopadowego. Dzieło jest jednym z najważniejszych tekstów podejmujących wątek patriotyzmu i walki z zaborcą, jaki wyszedł spod pióra wybitnego poety romantyzmu.
Analiza
Wiersz składa się z jedenastu tetrastychów napisanych jedenastozgłoskowcem i odznaczających się przeplatanym układem rymów. Jego warstwa stylistyczna jest rozbudowana oraz zróżnicowana, dzięki czemu ta swoista liryczna odezwa wypowiedziana zostaje językiem żywym, unaoczniającym adresatce intencje podmiotu lirycznego. Dzieło rozpoczyna się apostrofą do tytułowej matki Polki. Można wyróżnić także paralelizm składniowy (dwa wersy strofy pierwszej, cała strofa druga powstały w myśl tego samego wzoru), epitety (para zgniła, jadowity gad), metafory (pokojem świat zakwitnie), porównania (mową truć cichą jak zgniłym wyziewem), przerzutnie. Uwagę zwracają także pejoratywnie nacechowane słowa, które bardzo licznie pojawiają się w utworze, a z drugiej strony obrazy iście sielskiego dzieciństwa, jakie z nimi kontrastują. Tym sposobem wzmacnia poeta rozziew między obrazem przyszłych żołnierzy ojczystej sprawy a tym, co czeka ich w przyszłości.
Interpretacja
„Do matki Polki” to utwór liryczny, który można postrzegać jako dzieło wzorowane na broszurze powstańczej, zawołaniu do boju. Tytuł wyraźnie sugeruje adresatkę, a ja mówiące przedstawia jej obraz ukochanego dziecka – odważnego, przejawiającego wielkie talenty oraz kochającego ojczyznę. I mogłoby się wydawać, że pochwałom nie będzie końca, a oblicze matki rozpromieni się radosnym uśmiechem, lecz podmiot liryczny roztacza w swej wypowiedzi diametralnie różniącą się wizję. Owo wspaniałe dziecko pójdzie zupełnie inną drogą.
O matko Polko! źle się twój syn bawi! / Klęknij przed Matki Boleśnej obrazem / I na miecz patrzaj, co Jej serce krwawi: / Takim wróg piersi twe przeszyje razem! – mówi podmiot liryczny, odwołując się zarazem do scen znanych z Biblii. Kolejne takie odniesienie zawarte jest w opisie życia syna - Nasz Odkupiciel, dzieckiem w Nazarecie, / Piastował krzyżyk, na którym świat zbawił. / O Matko Polko! ja bym twoje dziecię / Przyszłymi jego zabawkami bawił. W ten sposób poeta nawiązuje nie tylko do jednego z najważniejszych przedstawień relacji syna z matką, ale także podkreśla obustronną ofiarność tej więzi.
Droga, jaką przewidział dla syna matki Polki podmiot liryczny, to droga walki za ojczyznę. Jednak w tym wypadku nie będzie to bój szlachetny, przynoszący chwałę i sławę - Syn twój wyzwany do boju bez chwały / I do męczeństwa... bez zmartwychpowstania. Młody człowiek zmuszony będzie działać z ukrycia, posługując się odrażającymi, nierzadko niemoralnymi metodami, ale czyniąc to w imię dobra ojczyzny (tutaj wyraźne są nawiązania do „Konrada Wallenroda”. Dlatego nie spłynie na niego splendor pola bitewnego – stanie się raczej małym, niepozornym, ale też groźnym, niczym wąż wystygły.
Los młodego żołnierza także jest przesądzony. Stanie on oko w oko ze znacznie silniejszym przeciwnikiem, a ukarze go sąd krzywoprzysiężny. Wtedy wyruszy na wschód, gdzie będzie pracował dla nieprzyjaciela lub zawiśnie na stryczku.
„Do matki Polki” to wiersz szczególny. Łączy on w sobie elementy autobiograficzne (pobyt Mickiewicza w Rosji), żarliwy i szczery patriotyzm oraz wiarę w przyszłość Polski, będąc zarazem fuzją formy poetyckiej z konwencją broszury (odezwy) militarnej. Warto także zauważyć, iż sam staje się nośnikiem pamięci o wszystkich tych, którzy musieli zrezygnować ze szczęśliwego życia, stając się żołnierzami narodowowyzwoleńczej idei. To właśnie ich działanie oraz opiewające je utwory staną się tematami długich nocnych rozmów rodaków.
Wiersz Juliana Przybosia „Wieczór” zaliczyć można do najbardziej poruszającej polskiej poezji miłosnej. Poruszającej a także – warto dodać –...
„Sonet IV O wojnie naszej którą wiedziemy z szatanem światem i ciałem ” autorstwa Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przedstawia koncepcję ludzkiego życia...
Streszczenie Jan Baptysta Grenouille (z franc. „żaba”) przyszedł na świat w 1738 r. w Paryżu. Był on nieślubnym synem handlarki rybami kobiety której...
„Kazania gnieźnieńskie” to powstałe w XV wieku utwory które cechuje niezwykła wartość nie tylko ze względu na ich tematykę ale przede wszystkim ze...
„Poczwarka” to powieść Doroty Terakowskiej. Opowiada o rodzinie w której przychodzi na świat dziecko z zespołem Downa. Rodzince Adam i Ewa początkowo...
Wiele dni było dla mnie naprawdę niezwykłych i wartych zapamiętania jednak dniem którego nie zapomnę były moje siódme urodziny. Było ciepłe lato a ja jak...
Streszczenie Akcja opowiadania (noweli) „Siłaczka” Stefana Żeromskiego rozgrywa się na polskiej prowincji znajdującej się pod panowaniem rosyjskim. Czas akcji...
Geneza Książka „Pinokio” została napisana przez włoskiego dziennikarza polityka i powieściopisarza Carlo Collodiego. Początkowo opublikowano ją w prasie w...
„Kobiety Rubensa” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym poetka snuje rozważania na temat zmienności kanonów piękna. Czyni to na przykładzie słynnych...