Unikalne i sprawdzone teksty

Rozmowa wieczorna – interpretacja i analiza

„Rozmowa wieczorna” Adama Mickiewicza to wiersz, który powstał w okresie rzymsko – drezdeńskim, czyli w latach 1829 – 1832. Był to jeden z najtrudniejszych etapów w życiu wybitnego poety – wypełniony żalem po klęsce powstania listopadowego oraz poszukiwaniem nowego miejsca, nie tylko w sensie geograficznym, ale także metafizycznym.

Analiza

„Rozmowa wieczorna” została podzielona na trzy nierówne części – pierwsza składa się z trzech zwrotek, kolejna z dwóch, ostatnia z jednej. Strofy różnią się rozmiarami: część otwierającą dzieło budują kunsztowne oktawy (osiem wersów, układ rymów abababcc),drugą pentyna (pięć wersów, rymy: ababc) i septyna (cdedeff),ostatnią zaśsekstyna (ababcc). Utwór w całości napisany został jedenastozgłoskowcem, a przeważającej liczbie wersów występuje średniówka po piątej sylabie.
Tekst cechuje się bogactwem różnorodnych środków stylistycznych. Użyte zostały m. in. epitety (dobra myśl, dobra chęć), metafory (myśl chora, burza we łzy roztopiona), ożywienia (myśl ozłaca), uosobienia (myśl wysłucha), porównania (myśl podła jako włócznia nowa), wykrzyknienia, parentezy (cicho w przedostatnim wersie), elipsa (Król na niebiosach, w sercu mym na krzyżu), powtórzenia i wyliczenia.

Wiersz jest lirycznym zapisem rozmowy podmiotu lirycznego z Bogiem, stąd pojawia się w nim wiele apostrof (także rozbudowanych) i zwrotów do Pana. Często sformułowane są one na zasadzie kontrastu – np. Tyś król, o cuda! i Tyś mój poddany! – co podkreśla złożoność relacji człowieka z Bogiem, sugerując nawet chwilową zmianę ról.

Interpretacja

Każda z wydzielonych części utworu stanowi prezentację nieco odmiennego dialogu człowieka z Panem. W pierwszej Bóg ukazany jest jako królujący w niebie, władający najodleglejszymi częściami wszechświata, a zarazem tak chętnie goszczący w domku duszy podmiotu lirycznego. Kontakt ze Stwórcą nie wymaga słów, odbywa się poprzez myśli. Szczególnie wartościowymi okazują się te dobre, gdyż niosą blask, wzbogacają Boga i zyskują Jego przychylność. Jednak ostatnia strofa tej części wprowadza także ich przeciwieństwo, które rani Pana, jest jak gąbka octowa. Skoro Bóg cierpi, cierpieć musi także człowiek.

Druga część wiersza rozpoczyna się porównaniem relacji człowieka i Ojca z relacją międzyludzką. Podmiot liryczny, otwarłszy złe myśli przed bliźnimi, został sam, gdyż opuścili go i zły, i dobry. Tutaj Bóg określony zostaje mianem Wielkiego Lekarza. On widzi chorobę ja mówiącego, nie brzydzi się nią. Jednak w tym samym fragmencie podmiot liryczny posługuje się sformułowaniem Sędzio straszliwy, który rozdmuchał ognie złemu sumieniu i wysłuchał proszącego.

Ostatnia, najkrótsza część stanowi krótkie przedstawienie portretu ja mówiącego. Postać ta zwana jest przez dzieci świata spokojną, lecz zaznacza, iż jest to jedynie jej powierzchowność, obojętna duma. Jedynym powiernikiem prawdziwych emocji nadawcy komunikatu lirycznego jest właśnie Bóg. To Stwórcy ukazuje on szalejącą w nim burzę, która roztapia się w łzy.

Relacja człowieka i Pana nie należy do najłatwiejszych. Ziemska istota ma świadomość swojej maleńkości połączonej z niedoskonałością i grzesznością. Targają nią sprzeczne emocje, zna i pamięta swe winy. Jednak Bóg, chociaż może być straszliwym Sędzią, czuwa nad ludźmi, mieszka w domku każdej duszy.

Wiersz można rozumieć jako żarliwe wyznane swojej niedoskonałości, pełen rozpaczy i pokory akt poszukiwania wsparcia, ochrony przed szalejącą burzą. Podmiot liryczny dostrzega, że Stwórca zna wszystkie ludzkie doświadczenia (podkreśla to wprowadzenie scen z życia Chrystusa), posiada także możliwość uzdrowienia swych dzieci oraz towarzyszy im w największych cierpieniach. Paradoksalnie – chociaż panuje noc, a przez duszę przetacza się burza – podmiot liryczny zdaje się odnajdować spokój oraz światłość.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pieśń nad Pieśniami – streszczenie...

Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...

Ferdydurke – streszczenie plan...

Streszczenie Rozdział I - Porwanie Narrator obudził się o dziwnej porze - ni to nocą ni to o świcie. Zbudzony chciał pędzić na dworzec taksówką lecz po chwili...

Doktór Piotr – streszczenie plan...

„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...

Karuzela z Madonnami – interpretacja...

„Karuzela z Madonnami” to bodaj najbardziej znany wiersz Mirona Białoszewskiego – do czego z pewnością przyczyniła się znakomita interpretacja muzyczna...

Na czym polega tragizm Edypa i Makbeta?...

Edyp - syn Lajosa i Jokasty - oraz Makbet - szlachetny tan Glamis - pojawiają się na kartach dwóch tragedii których powstanie dzieli około 2000 lat. Losy tych...

ABC – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Joanna była młodą dziewczyną po której na pierwszy rzut oka widać było strapienie. Kobieta wyglądała biednie i żyła też w nędzy. Nie potrafiła...

Proszę państwa do gazu – streszczenie...

Jest upalne lato. Wszyscy więźniowie obozu chodzą nago ponieważ odbywa się odwszawianie ubrań. Od jakiegoś czasu nie przyjeżdżają nowe transporty dlatego część Kanady...

Zielono mi w głowie – interpretacja...

Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...