Unikalne i sprawdzone teksty

Nierządem Polska stoi, Wacław Potocki – interpretacja i analiza

„Nierządem Polska stoi” to jedno z najważniejszych dzieł Wacława Potockiego. Jako poeta – polityk znał on bieżące problemy Rzeczypospolitej oraz rewelacyjnie orientował się w zawiłościach ówczesnego systemu. Wyraz niezadowolenia z kierunku, w jakim zmierza ojczyzna, oraz swoistą przestrogę dla odpowiedzialnych za Polskę postanowił zawrzeć właśnie w tym pochodzącym z „Ogrodu fraszek” wierszu.

Analiza

Jest to utwór stychiczny, który składa się z 20 wersów. Został napisany trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie. Układ rymów jest regularny (aabbcc itd.). Dominują rymy żeńskie, chociaż pojawiają się także niedokładne (stoi : swojej) oraz składane (na nie : ziemianie).

Język wiersza jest prosty, dzięki czemu był on zrozumiały także dla niewykształconego odbiorcy. Pojawiają się, co prawda, słowa constitucye oraz minucye (minucja – z łac. drobiazg, także gatunek literatury sowizdrzalskiej), które można odbierać jako nieco ironiczne. Wśród środków stylistycznych przeważają epitety (szlachta uboga, biedni ziemianie), obecne są także przerzutnie. Można jednak odnieść wrażenie, że poeta zrezygnował z ozdobników, by nie zaciemniać głównego przekazu dzieła.

„Nierządem Polska stoi” wpisuje się w nurt liryki pośredniej, która podejmuje tematykę patriotyczną.

Interpretacja

Tytuł dzieła oraz jego pierwszy wers (Nierządem, powiedział ktoś dawno, Polska stoi) utworu odbierane mogą być jako teza. Jej potwierdzenie mają stanowić kolejne linijki ukazujące przejawy wspomnianego wcześniej nierządu. By podkreślić ich zgubne skutki, poeta posługuje się interesującym konceptem, przywołując martwego, który, zobaczywszy sytuację w ojczyźnie, wróciłby do trumny, by nie ginąć z Polską ( Gdyby dziś pojźrał z grobu po ojczyźnie swojej, / Zawołałby co garła: wracam znowu, zkądem, / Żebym tak srogim z Polską nie ginął nierządem).

Czymże więc skażona jest ojczyzna? Pierwszym argumentem wytoczonym przez podmiot liryczny jest mnogość stanowionych praw. Nie dość, że tworzone są w pośpiechu, to jeszcze traktowane jako minucyje. Wspominając o tym, podmiot liryczny podkreśla jeszcze fakt, iż wydają je astrologowie, co można odczytywać jako zarzut mówiący, że nie odpowiadają za to specjalnie przygotowane osoby. Liczba różnych dokumentów i ustaw jest tak olbrzymia, że Założyłby naszemi Sukiennice prawy. Jednak nie chroni to kraju przed anarchią.

Drugim argumentem jest podkreślenie samowoli szlachty, a dokładniej tej najbogatszej warstwy. Ludzie ci zupełnie ignorowali prawo, gdy mogło wiązać się z konsekwencjami lub niewygodami (nie płacili podatków itp.), a z wielkim zapałem korzystali z niego przy regulacji drobnych sporów i niesnasek (Szlachcic który nie odda, zaraz mu po szląsku / Pozwy, egzekucye ślą na onym kąsku).

Obraz ojczyzny, jaki wyłania się z wiersza Potockiego, to pejzaż pełen zniszczeń i haniebnych zaniedbań. Kraj regularnie osłabiany jest przez ludzi, którzy powinni stanowić o jego sile, a zamiast tego tkwią w wewnętrznych sporach, drwią z ustaw i uciskają biedniejsze warstwy społeczeństwa. Jedynym rozwiązaniem tego problemu zdaje się być przywrócenie należytego porządku, a przede wszystkim umocnienie prawa kosztem samowoli szlacheckiej.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Rok 1984 – opracowanie interpretacja...

Geneza „Rok 1984” to powieść Georga Orwella opublikowana w 1949 roku. Orwell był lewicowcem całe życie wyznającym ideały socjalistyczne. Jednak w czasie hiszpańskiej...

Zbytki polskie Wacław Potocki –...

Wacław Potocki łączył działalność artystyczną z udaną karierą polityczną. Na niwie państwowej osiągnął m.in. godności sędziego grodzkiego bieckiego oraz podczaszego...

Alchemik – streszczenie skrótowe...

„Alchemik” to powieść która potwierdziła pozycję Paulo Coehlo na rynku literackim. Mimo negatywnych głosów krytyki wielu ludzi bardzo ceni rady...

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Legenda o przerwanym hejnale

Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....

Rozmowy z katem - opracowanie problematyka...

Geneza Kazimierz Moczarski był oficerem Armii Krajowej. Formacja ta stała się obiektem prześladowań przez strony powojennych władz komunistycznych. Moczarski został aresztowany...

My dzieci z dworca ZOO – streszczenie...

Streszczenie Są lata 70 – te XX w. Do Zachodniego Berlina przeprowadza się właśnie młoda Niemka – piętnastoletnia Christiane F. która zamieszkuje wraz...

Antygona Sofokles - streszczenie...

Streszczenie „Antygona” Sofoklesa rozpoczyna się od rozmowy sióstr Antygony i Ismeny o decyzji Kreona. Stwierdził on bowiem że jeden z ich braci Polinejkes...

Żywot człowieka poczciwego - opracowanie...

W 1568 roku Mikołaj Rej opublikował tzw. „Zwierciadło” utwór łączący fragmenty wierszowane i prozę. Prozą właśnie spisana została jego część...