Unikalne i sprawdzone teksty

Nierządem Polska stoi, Wacław Potocki – interpretacja i analiza

„Nierządem Polska stoi” to jedno z najważniejszych dzieł Wacława Potockiego. Jako poeta – polityk znał on bieżące problemy Rzeczypospolitej oraz rewelacyjnie orientował się w zawiłościach ówczesnego systemu. Wyraz niezadowolenia z kierunku, w jakim zmierza ojczyzna, oraz swoistą przestrogę dla odpowiedzialnych za Polskę postanowił zawrzeć właśnie w tym pochodzącym z „Ogrodu fraszek” wierszu.

Analiza

Jest to utwór stychiczny, który składa się z 20 wersów. Został napisany trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie. Układ rymów jest regularny (aabbcc itd.). Dominują rymy żeńskie, chociaż pojawiają się także niedokładne (stoi : swojej) oraz składane (na nie : ziemianie).

Język wiersza jest prosty, dzięki czemu był on zrozumiały także dla niewykształconego odbiorcy. Pojawiają się, co prawda, słowa constitucye oraz minucye (minucja – z łac. drobiazg, także gatunek literatury sowizdrzalskiej), które można odbierać jako nieco ironiczne. Wśród środków stylistycznych przeważają epitety (szlachta uboga, biedni ziemianie), obecne są także przerzutnie. Można jednak odnieść wrażenie, że poeta zrezygnował z ozdobników, by nie zaciemniać głównego przekazu dzieła.

„Nierządem Polska stoi” wpisuje się w nurt liryki pośredniej, która podejmuje tematykę patriotyczną.

Interpretacja

Tytuł dzieła oraz jego pierwszy wers (Nierządem, powiedział ktoś dawno, Polska stoi) utworu odbierane mogą być jako teza. Jej potwierdzenie mają stanowić kolejne linijki ukazujące przejawy wspomnianego wcześniej nierządu. By podkreślić ich zgubne skutki, poeta posługuje się interesującym konceptem, przywołując martwego, który, zobaczywszy sytuację w ojczyźnie, wróciłby do trumny, by nie ginąć z Polską ( Gdyby dziś pojźrał z grobu po ojczyźnie swojej, / Zawołałby co garła: wracam znowu, zkądem, / Żebym tak srogim z Polską nie ginął nierządem).

Czymże więc skażona jest ojczyzna? Pierwszym argumentem wytoczonym przez podmiot liryczny jest mnogość stanowionych praw. Nie dość, że tworzone są w pośpiechu, to jeszcze traktowane jako minucyje. Wspominając o tym, podmiot liryczny podkreśla jeszcze fakt, iż wydają je astrologowie, co można odczytywać jako zarzut mówiący, że nie odpowiadają za to specjalnie przygotowane osoby. Liczba różnych dokumentów i ustaw jest tak olbrzymia, że Założyłby naszemi Sukiennice prawy. Jednak nie chroni to kraju przed anarchią.

Drugim argumentem jest podkreślenie samowoli szlachty, a dokładniej tej najbogatszej warstwy. Ludzie ci zupełnie ignorowali prawo, gdy mogło wiązać się z konsekwencjami lub niewygodami (nie płacili podatków itp.), a z wielkim zapałem korzystali z niego przy regulacji drobnych sporów i niesnasek (Szlachcic który nie odda, zaraz mu po szląsku / Pozwy, egzekucye ślą na onym kąsku).

Obraz ojczyzny, jaki wyłania się z wiersza Potockiego, to pejzaż pełen zniszczeń i haniebnych zaniedbań. Kraj regularnie osłabiany jest przez ludzi, którzy powinni stanowić o jego sile, a zamiast tego tkwią w wewnętrznych sporach, drwią z ustaw i uciskają biedniejsze warstwy społeczeństwa. Jedynym rozwiązaniem tego problemu zdaje się być przywrócenie należytego porządku, a przede wszystkim umocnienie prawa kosztem samowoli szlacheckiej.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Ziemia obiecana – streszczenie

Tom I Akcja powieści rozgrywa się w Łodzi w latach 80. XIX wieku. Głównym bohaterem jest Karol Borowiecki. Mężczyzna dowiaduje się że spłonęła fabryka Goldberga...

Konopielka – streszczenie plan...

„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...

Raki - interpretacja i analiza

Fraszka „Raki” to pozornie hymn na część kobiet. Poeta zaleca służyć im wiernie ponieważ bogate są we wszelkie cnoty – są szczere nie zwracają uwagi...

Jądro ciemności – streszczenie...

Część I Akcja powieści rozgrywa się na statku „Nellie” w okolicach Gravesend podczas rejsu po Tamizie. Głównym bohaterem jest marynarz – Charlie...

Ojciec Goriot – streszczenie plan...

Streszczenie Akcja powieści toczy się w Paryżu w 1819 roku. Historia rozpoczyna się w podrzędnym pensjonacie pani Vauquer przy ulicy Neuve-Sainte-Geneviève gdzie...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Kot w butach – streszczenie

Dawno temu żył sobie pewien młynarz. Był bardzo bogaty i miał trzech synów między których postanowił podzielić swój majątek. Gdy zmarł jego dwaj...

Pamiętnik narkomanki – streszczenie...

Streszczenie 1973 Akcja książki zaczyna się 21 marca 1973 r. Pierwszego dnia wiosny narratorka zrobiła coś zupełnie dla siebie - wzorowej uczennicy - niewyobrażalnego:...