Unikalne i sprawdzone teksty

O swej pannie, Jan Andrzej Morsztyn – interpretacja i analiza

„O swej pannie” Jana Andrzeja Morsztyna to krótki, bo liczący zaledwie osiem wersów, utwór, który reprezentuje barokowy nurt marinizmu. Dzieło oparte zostało na wyrafinowanym koncepcie, zgodnie z którym piękno opiewanej kobiety porównane zostaje do różnych zjawisk i przedmiotów.

Analiza

Jest to wiersz stychiczny, czyli zbudowany z wersów ciągłych. Liczba sylab w każdej linijce jest równa – wynosi 13 zgłosek, co, w połączeniu z anaforami, nadaje utworowi charakterystyczny rytm. Rymy występujące w dziele są parzyste, a ich układ to aabbccdd.

Pojawiające się tutaj środki stylistyczne to głównie epitety (białe mleko, biały kwiat). Uwagę zwraca także anafora rozpoczynająca sześć wersów, mianowicie słowo biały (oczywiście poddane odmianie). Z kolei w ostatnim wersie znajduje się kluczowe dla wymowy puenty wyliczenie.

„O swej pannie” to wiersz zaliczający się w nurt liryki pośredniej, a dokładniej opisowej. Natomiast ze względu na podjęty temat można zaliczyć go do poezji miłosnej.

Interpretacja

Rozbudowane wyliczenie, jakim posługuje się podmiot liryczny, przedstawia 6 rzeczy i zjawisk, które wydawać mogłyby się idealnymi przedstawieniami białości. Pierwszą z nich jest alabastr z Karrary, a więc szlachetny minerał pochodzący z włoskiego miasta; drugą białe mleko przysłane prosto z zagrody; trzecią łabędź i jego pióra; czwartą perła; piątą świeży śniegi; szóstą kwiat lilii. Łatwo dostrzec, że z opiewaną kobietą powiązać można nie tylko ich barwę, ale także inne opisujące je właściwości. Wspomniany minerał jest szlachetny i drogocenny; mleko to składnik codziennej diety, a zarazem życiodajny płyn; łabędź imponuje pięknem, perła to niezwykle wartościowy i rzadki kamień o wspaniałym kształcie; śnieg i lilia przywodzą na myśl niewinność, czystość.

Kończący utwór dwuwiersz przynosi niezwykle wyrazistą puentę: Ale bielsza mej panny płeć twarzy i szyje / Niż marmur, mleko, łabęć, perła, śnieg, lilije. Wziąwszy pod uwagę fakt, iż w czasach barokowych biała cera była jednym z najważniejszych wyznaczników urody, można wyciągnąć wniosek, że muza podmiotu lirycznego należała do grona najcudowniejszych dam dworu. W jej obliczu biel wymienionych rzeczy i zjawisk szarzeje.

Utwór Morsztyna można rozpatrywać wielopłaszczyznowo. Z jednej strony jest on poetyckim komplementem skierowanym do bliżej nieokreślonej kobiety, zaś z drugiej jawi się jako manifestacja poetyckiego talentu, prawdziwy majstersztyk sztuki lirycznej, który w ośmiu wersach zamyka bogactwo treści.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Epitafium Rzymowi Mikołaj Sęp-Szarzyński...

„Epitafium Rzymowi” Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jak sama nazwa wskazuje jest utworem reprezentującym gatunek literacki wywodzący się z antycznej Grecji i powstały...

Opowieść wigilijna – opracowanie...

Geneza Charles Dickens napisał „Opowieść wigilijną” w listopadzie 1843 roku. Czas i miejsce akcji Akcja „Opowieści wigilijnej” toczy się w dziewiętnastowiecznym...

Księga Wyjścia – streszczenie...

Streszczenie Księga Wyjścia znajduje się w biblijnym Starym Testamencie i jest drugą księgą w Pięcioksięgu Mojżeszowym. Zwykło się zatem uznawać że została zapisana...

Ronja córka zbójnika – opracowanie...

Geneza „Ronja córka zbójnika” to piękna fantastyczna powieść szwedzkiej autorki Astrid Lindgren. Jest to opowieść o dzieciach dwóch zwalczających...

Wujek Karol. Kapłańskie lata papieża...

Problematyka „Wujek Karol. Kapłańskie lata papieża” to książka Pawła Zuchniewicza. Stanowi ona beletryzowaną biografię przyszłego papieża skupiając się...

Mit o rodzie Labdakidów – opracowanie...

Interpretacja Mit o rodzie Labdakidów opowiada o dziejach rodziny na której spoczęła klątwa. Losy władców Teb oraz ich najbliższych są odzwierciedleniem...

Gloria victis – opracowanie (czas...

Geneza czas i miejsce akcji Eliza Orzeszkowa była prawdziwą patriotką która w trakcie powstania udzieliła schronienia Romualdowi Trauguttowi. Te wydarzenia miały...

Nowe szaty cesarza – streszczenie...

Streszczenie „Nowe szaty cesarza” to baśń Hansa Christiana Andersena. Opowiada ona o władcy który uwielbiał zdobne szaty i jak mówi autor całe...

Bakczysaraj – interpretacja i...

„Bakczysaraj” to sonet w którym pokazane są przemyślenia podmiotu lirycznego który dostrzega problem jakim jest przemijanie oraz kruchość tworów...