„O swej pannie” Jana Andrzeja Morsztyna to krótki, bo liczący zaledwie osiem wersów, utwór, który reprezentuje barokowy nurt marinizmu. Dzieło oparte zostało na wyrafinowanym koncepcie, zgodnie z którym piękno opiewanej kobiety porównane zostaje do różnych zjawisk i przedmiotów.
Analiza
Jest to wiersz stychiczny, czyli zbudowany z wersów ciągłych. Liczba sylab w każdej linijce jest równa – wynosi 13 zgłosek, co, w połączeniu z anaforami, nadaje utworowi charakterystyczny rytm. Rymy występujące w dziele są parzyste, a ich układ to aabbccdd.
Pojawiające się tutaj środki stylistyczne to głównie epitety (białe mleko, biały kwiat). Uwagę zwraca także anafora rozpoczynająca sześć wersów, mianowicie słowo biały (oczywiście poddane odmianie). Z kolei w ostatnim wersie znajduje się kluczowe dla wymowy puenty wyliczenie.
„O swej pannie” to wiersz zaliczający się w nurt liryki pośredniej, a dokładniej opisowej. Natomiast ze względu na podjęty temat można zaliczyć go do poezji miłosnej.
Interpretacja
Rozbudowane wyliczenie, jakim posługuje się podmiot liryczny, przedstawia 6 rzeczy i zjawisk, które wydawać mogłyby się idealnymi przedstawieniami białości. Pierwszą z nich jest alabastr z Karrary, a więc szlachetny minerał pochodzący z włoskiego miasta; drugą białe mleko przysłane prosto z zagrody; trzecią łabędź i jego pióra; czwartą perła; piątą świeży śniegi; szóstą kwiat lilii. Łatwo dostrzec, że z opiewaną kobietą powiązać można nie tylko ich barwę, ale także inne opisujące je właściwości. Wspomniany minerał jest szlachetny i drogocenny; mleko to składnik codziennej diety, a zarazem życiodajny płyn; łabędź imponuje pięknem, perła to niezwykle wartościowy i rzadki kamień o wspaniałym kształcie; śnieg i lilia przywodzą na myśl niewinność, czystość.
Kończący utwór dwuwiersz przynosi niezwykle wyrazistą puentę: Ale bielsza mej panny płeć twarzy i szyje / Niż marmur, mleko, łabęć, perła, śnieg, lilije. Wziąwszy pod uwagę fakt, iż w czasach barokowych biała cera była jednym z najważniejszych wyznaczników urody, można wyciągnąć wniosek, że muza podmiotu lirycznego należała do grona najcudowniejszych dam dworu. W jej obliczu biel wymienionych rzeczy i zjawisk szarzeje.
Utwór Morsztyna można rozpatrywać wielopłaszczyznowo. Z jednej strony jest on poetyckim komplementem skierowanym do bliżej nieokreślonej kobiety, zaś z drugiej jawi się jako manifestacja poetyckiego talentu, prawdziwy majstersztyk sztuki lirycznej, który w ośmiu wersach zamyka bogactwo treści.
Streszczenie Przypowieść o dobrym Pasterzu opisuje wizytę pasterza w owczarni który udaje się do niej przez bramę co odróżnia go od złodziei. Gdy już jest...
Campo di Fiori uznawany jest powszechnie za jeden z najbardziej poruszających wierszy Czesława Miłosza. Jego wersy spisane zostały w 1943 roku czyli roku w którym...
Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Elegia o chłopcu polskim” pochodzi z lutego 1944 roku. Data jest znacząca – autor zaledwie miesiąc wcześniej skończył...
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
Streszczenie Akt pierwszy Scena I „Hamlet” rozpoczyna się sceną mającą miejsce przed zamkiem. Dwóch strażników - Bernardo i Francisko - wymienia...
„Ballada o zejściu do sklepu” to utwór Mirona Białoszewskiego. Już po tytule możemy poznać autora który wielokrotnie dał się poznać z łączenie...
„Echa leśne” są nowelą Stefana Żeromskiego po raz pierwszy opublikowaną w roku 1905. Pisarz w tym krótkim tekście powraca do tematu jaki często przewijał...
„Oda do rozpaczy” jest wierszem księdza Jana Twardowskiego. Już tytuł brzmi oryginalnie – oda jest pieśnią pochwalną. Jakże więc chwalić rozpacz jakże...
Streszczenie Dedykacja „Faust” rozpoczyna się dedykacją o charakterze inwokacyjnym. Przywołane zostają w niej duhy zwiewne które symbolizują przeszłość....
