Unikalne i sprawdzone teksty

O swej pannie, Jan Andrzej Morsztyn – interpretacja i analiza

„O swej pannie” Jana Andrzeja Morsztyna to krótki, bo liczący zaledwie osiem wersów, utwór, który reprezentuje barokowy nurt marinizmu. Dzieło oparte zostało na wyrafinowanym koncepcie, zgodnie z którym piękno opiewanej kobiety porównane zostaje do różnych zjawisk i przedmiotów.

Analiza

Jest to wiersz stychiczny, czyli zbudowany z wersów ciągłych. Liczba sylab w każdej linijce jest równa – wynosi 13 zgłosek, co, w połączeniu z anaforami, nadaje utworowi charakterystyczny rytm. Rymy występujące w dziele są parzyste, a ich układ to aabbccdd.

Pojawiające się tutaj środki stylistyczne to głównie epitety (białe mleko, biały kwiat). Uwagę zwraca także anafora rozpoczynająca sześć wersów, mianowicie słowo biały (oczywiście poddane odmianie). Z kolei w ostatnim wersie znajduje się kluczowe dla wymowy puenty wyliczenie.

„O swej pannie” to wiersz zaliczający się w nurt liryki pośredniej, a dokładniej opisowej. Natomiast ze względu na podjęty temat można zaliczyć go do poezji miłosnej.

Interpretacja

Rozbudowane wyliczenie, jakim posługuje się podmiot liryczny, przedstawia 6 rzeczy i zjawisk, które wydawać mogłyby się idealnymi przedstawieniami białości. Pierwszą z nich jest alabastr z Karrary, a więc szlachetny minerał pochodzący z włoskiego miasta; drugą białe mleko przysłane prosto z zagrody; trzecią łabędź i jego pióra; czwartą perła; piątą świeży śniegi; szóstą kwiat lilii. Łatwo dostrzec, że z opiewaną kobietą powiązać można nie tylko ich barwę, ale także inne opisujące je właściwości. Wspomniany minerał jest szlachetny i drogocenny; mleko to składnik codziennej diety, a zarazem życiodajny płyn; łabędź imponuje pięknem, perła to niezwykle wartościowy i rzadki kamień o wspaniałym kształcie; śnieg i lilia przywodzą na myśl niewinność, czystość.

Kończący utwór dwuwiersz przynosi niezwykle wyrazistą puentę: Ale bielsza mej panny płeć twarzy i szyje / Niż marmur, mleko, łabęć, perła, śnieg, lilije. Wziąwszy pod uwagę fakt, iż w czasach barokowych biała cera była jednym z najważniejszych wyznaczników urody, można wyciągnąć wniosek, że muza podmiotu lirycznego należała do grona najcudowniejszych dam dworu. W jej obliczu biel wymienionych rzeczy i zjawisk szarzeje.

Utwór Morsztyna można rozpatrywać wielopłaszczyznowo. Z jednej strony jest on poetyckim komplementem skierowanym do bliżej nieokreślonej kobiety, zaś z drugiej jawi się jako manifestacja poetyckiego talentu, prawdziwy majstersztyk sztuki lirycznej, który w ośmiu wersach zamyka bogactwo treści.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Niestatek Prędzej kto wiatr Jan...

Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...

Szewczyk Dratewka – streszczenie...

Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...

Inny świat – streszczenie plan...

Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...

Do Justyny. Tęskność na wiosnę...

Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...

Karol Wojtyła Wiersze – opracowanie...

Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...

Potęga smaku – interpretacja...

„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...

Buba - streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...

Dziady cz. III – streszczenie...

Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...

Przypowieść o talentach – streszczenie...

Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...