„Do panny” Jana Andrzeja Morsztyna to krótka fraszka podejmująca tematykę miłości. Została ona oparta na koncepcie zawierającym ikon oraz sumację.
Analiza
Dzieło liczy zaledwie sześć wersów. Jest utworem stychicznym, napisanym trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie (w wersie piątym średniówka pojawia się po zgłosce piątej). Należy do liryki zwrotu do adresata.
Podmiot liryczny posługuje się wieloma środkami stylistycznymi. Pojawiają się epitety (dąb stary), metafora (dąb długim wiekiem skamieniały), ożywienie (łzy złamały), anafora (twardy, twardszaś) wprowadzająca ikon oraz wieńcząca utwór sumacja.
Interpretacja
Krótkie dzieło Jana Andrzeja Morsztyna podejmuje temat miłości, czyniąc to w wyrafinowany, niebanalny sposób. Adresatką liryczną utworu jest tytułowa panna, którą ja mówiące porównuje do najtwardszych rzeczy, jakie zna. Wymienia więc żelazo, dyjament (zawiera w sobie także piękno, szlachetność), dąb (może być odczytywany jako wyraz majestatu, szacunku) oraz morskie skały (surowe, odosobnione). Ich niewzruszoność przypomina mu postawę odbiorczyni, jednak pełne oddanie jej nieugiętości możliwe staje się dopiero dzięki wprowadzeniu sumacji jeszcze raz zestawiającej pannę i wymienione wcześniej jakości.
Z postawą adresatki kontrastuje podmiot liryczny. Otwarcie przyznaje się on do łez, co można odbierać dwojako. Jego uczucie może być autentyczne i poważne, polegać na silnym oddaniu. Jednak kontekst innych utworów Morsztyna oraz forma fraszki zdają się sugerować namiętny, lecz przelotny flirt (charakterystyczny dla życia dworskiego), którego uczestnik, by jak najkorzystniej zaprezentować swą osobę, hiperbolizuje przejawiane emocje.
Niezależnie od rodzaju miłości dzieło Morsztyna ukazuje człowieka nieodnajdującego wzajemności w uczuciu. Dlatego użyte porównania zestawiają kobietę z rzeczami wyrażającymi chłód, surowość, odległość. Bardzo wymowną metaforą w tym kontekście staje się skamieniały dąb – oznaka nieczułości, przemiany.
Geneza „Nie-boską komedię” napisał Zygmunt Krasiński w 1833 r. Dzieło ukazało się dwa lata później - wydane anonimowo w Paryżu. Po raz pierwszy nazwisko...
„Wojna futbolowa” to książkowy zbiór reportaży Ryszarda Kapuścińskiego. Tom ukazał się w 1978 roku. Autor opisuje w nim przemiany zachodzące w krajach...
Geneza Zanim napisany został „Szatan z siódmej klasy” powstała inna powieść która wykazywała pewne podobieństwo jeśli chodzi o poszczególne...
„Przypowieść o maku” to wiersz Czesława Miłosza będący częścią powstałego w 1943 roku cyklu („Świat. Poema naiwne”). Podobnie jak w pozostałych...
Część I Akcja powieści rozgrywa się na statku „Nellie” w okolicach Gravesend podczas rejsu po Tamizie. Głównym bohaterem jest marynarz – Charlie...
Bajka Ignacego Krasickiego „Słowik i szczygieł” oferuje krótki ale dosadny komentarz dotyczący działań artystów a być może każdego człowieka...
Puddleby Doktor Jan Dolittle mieszkał na skraju niewielkiego miasteczka Puddleby. Jego dom nie był zbyt wielki ale za to otaczał go rozległy i przepiękny ogród. Doktor...
„Trzy słowa najdziwniejsze” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad naturą języka i jego relacji z rzeczywistością....
Tom I Akcja powieści rozgrywa się w Łodzi w latach 80. XIX wieku. Głównym bohaterem jest Karol Borowiecki. Mężczyzna dowiaduje się że spłonęła fabryka Goldberga...
