Streszczenie
Tomek Sawyer to tytułowy bohater powieści Marka Twaina, opublikowanej w 1876 roku. Żyje on w wymyślonym przez autora miasteczku St. Petersburg, u ujścia potężnej rzeki Mississippi (Ameryka). Akcja powieści dzieje się w drugiej połowie XIX wieku, po wojnie secesyjnej. Tomek jest sierotą – nim i jego przyrodnim bratem Sidem opiekuje się ciotka Polly.
Poznajemy Toma, gdy wszczyna bójkę z nowym chłopakiem w mieście. Spotyka go za to kara – musi pomalować płoty. Sprytny łobuz nie zamierza jednak rezygnować z pięknego dnia i zabawy z kolegami. Udaje więc, że malowanie to wspaniała zabawa i wzbudza zazdrość przyjaciół, którzy… proszą go o to, by i oni mogli pomalować!
Niedługo potem Tomek spotyka tajemniczą dziewczynkę – okazuje się, że to miłość od pierwszego wejrzenia. Chłopak dowiaduje się, że jest to Becky Teatcher, córka sędziego – bardzo szanowanej w miasteczku osoby. Tomek stara się zwrócić na siebie jej uwagę figlami i wygłupami – zarówno w szkole, jak i w … kościele.
Tomek spotyka swojego przyjaciela, Hucka Finna. Huck opowiada mu o czarach, które można odprawić – trzeba tylko nocą udać się na pobliski cmentarz. Chłopcy tak postępują, ale okazuje się, iż ktoś już tam jest. Schowani, obserwują sprzeczkę i morderstwo, jakiego dopuszcza się Indianin Joe. Następnego dnia dowiadują się, iż Joe zrzucił winę za zbrodnie na miejscowego pijaka, Joe Pottera.
Tomek nie wie, jak postąpić – boi się zemsty Joe, ale nie chce, żeby został ukarany niewinny człowiek. Do tego czuje się niekochany przez Becky – postanawia więc uciec z domu i zostać piratem. Razem z Hucky’em Finnem i Joe Harperem porywają barkę flisaków. Ludzie z miasteczka poszukują ich i wreszcie uznają za martwych – ale chłopcy wracają wreszcie do domu.
Tomek przyznaje się też, że był świadkiem morderstwa – doprowadza do uwolnienia Pottera, ale obawia się zemsty Indianina Joe. Ponownie trafia na przestępcę, kiedy zaczyna poszukiwać z Huckiem skarbu. Na szczęście Joe nie dostrzega chłopców.
W czasie pikniku zorganizowanego przez rodzinę Becky, Tomek i dziewczyna gubią się w pobliskich jaskiniach. Chłopak dzięki swojemu sprytowi ratuje ich oboje. Ojciec Becky nakazuje zamknięcie wejścia do jaskini, by nigdy to się nie powtórzyło – Tomek dowiaduje się o tym kilkanaście dni później. Mówi, że w jaskini widział ukrywającego się Joe. Ludzie otwierają wejście do pieczary i okazuje się, że przestępca zmarł z głodu i pragnienia – Tomek bał się Joe, ale żałuje, że spotkał go tak przerażający koniec.
Tom i Huck odnajdują skarb Joe – skrzynię pełną złotych monet.
Plan wydarzeń
1. Malowanie płotów.
2. Spotkanie Becky.
3. Nocna wyprawa na cmentarz
4. Tomek i Huck świadkami morderstwa.
5. Tomek, Huck i Joe uciekają z domu.
6. Życie „piratów”.
7. Powrót do miasteczka.
8. Tomek demaskuje sprawcę morderstwa.
9. Poszukiwanie skarbu.
10. Piknik. Tomek i Becky zagubieni w jaskiniach.
11. Odnalezienie bohaterów.
12. Śmierć Indianina Joe.
13. Odnalezienie skarbu Indianina Joe.