Geneza, czas i miejsce akcji
„W 80 dni dookoła świata” należy do najpopularniejszych dzieł Juliusza Verne – a przynajmniej w krajach anglojęzycznych i w Polsce. W naszym kraju w latach 1952-2001 ukazało się prawie trzydzieści wydań tej powieści (a ukazywała się ona po polsku już dużo wcześniej, bo pierwszy przekład pojawił się rok po premierze oryginału).
Książka ukazała się w roku 1872. Czas jej powstanie jest dość istotny, bowiem Verne’a zainspirowało kilka wydarzeń mających miejsce w tym okresie. W roku 1869 otwarto Kanał Sueski, co pozwoliło znacząco skrócić drogę z Europy do Indii (będących wówczas pod władzą Brytyjczyków). W tym samym roku zakończono budowę linii kolejowej, łączącej wschodnią i zachodnią część Stanów Zjednoczonych Ameryki. Zaś rok później (1870) linia kolejowa spięła oba brzegi Indii. Z perspektywy dzisiejszego człowieka osiągniecia te nie robią specjalnego wrażenia – ale trzeba pamiętać, że w świecie bez samolotów podróże były niezwykle trudne i niebezpieczne. Pojawienie się kolei i usprawnienia w żegludze (parowce), umożliwiły skrócenie czasu potrzebnego do przemierzania dużych odległości. Sprawiły też, że podróż przestała się wiązać z wielkimi niebezpieczeństwami. „W 80 dni dookoła świata” jest właśnie wyrazem zachwytu autora nad tymi triumfami ludzkiej cywilizacji.
Bohaterowie i motywy
Opis osiągnięć swojej epoki Verne przedstawił w formie powieści przygodowo-awanturniczej. Jej bohaterem jest Filleas Fogg, flegmatyczny brytyjski dżentelmen. Fogg prowadzi bardzo uporządkowany tryb życia i każda odejście od przyjętych rytuałów jest dla niego ciosem – zwalnia służącego, bowiem ten przygotował kąpiel o jeden stopień zimniejszą od upodobań swojego pracodawcy. Jednak w czasie spotkania w klubie graczy w wista (karty to wielka pasja naszego bohatera), zakład się on ze znajomymi, że okrąży świat w 80 dni – zakład opiewa na sumę 20 tysięcy funtów (prawie dwa i pół miliona dzisiejszych dolarów). W podróży towarzyszy mu nowy służący, Francuz Jean Passepartout (w niektórych polskich przekładach znany jest pod imieniem Obieżyświat).
Za Foggiem podąża agent Scotland Yardu (brytyjskiej policji) Fix, podejrzewający bohatera o zorganizowanie napadu na bank. Kolejną istotą postacią jest Hinduska Auda, której Obieżyświat ratuje życie i którą pod koniec powieści poślubia Fogg. Bohaterowie podążają z Anglii do Indii, później zaś udają się do Stanów Zjednoczonych – z nich zaś ponownie do Anglii. Pod koniec książki Fogg popada w przygnębienie, myśląc, że przegrał zakład. Jednak okazuje się, iż doszło do błędu w datowaniu i bohater na czas dociera w umówione miejsce.
Powieść Verna doczekała się wielu adaptacji teatralnych, kinowych i telewizyjnych. Nie wszystkie ekranizacje trzymały się wiernie oryginału – na przykład w filmie z 1956 roku pojawił się lot balonem, nieobecny na kartach książki.
Wiele osób próbowało naśladować wyczyny powieściowego bohatera. W 1889 roku dziennikarka Nellie Bly powtórzyła jego podróż, okrążając świat w 72 dni, zaś w 1903 roku inny dziennikarz dokonał tego w 54 dni.
„80 dni dookoła świata” nadal pozostaje wyborną rozrywką, a przy tym portretem interesującej epoki – drugiej połowy XIX wieku.
Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...
„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Hymn to uroczysta pieśń która chwali w niniejszym utworze Boga. Charakteryzuje się wzniosłym nastrojem a podmiot liryczny wypowiada się by zaprezentować jakieś...
Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...
Geneza „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego po raz pierwszy opublikowana została w lipcu 1958 r. w paryskiej „Kulturze”. Opowiadanie to powstało...
„But w butonierce” to bodaj najbardziej znany wiersz jaki spisał poeta-futurysta Bruno Jasieński. Już po tytule widać sposób w jaki autor zamierza obchodzić...
Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...