Kultura starożytnej Grecji stanowi jeden z fundamentów, na których zbudowana została współczesna cywilizacja europejska. Pośród najważniejszych elementów tej całości szczególną rolę pełnił zbiór wierzeń i podań dotyczących bogów i bohaterów, czyli mitologia. Pojawiające się w niej postaci, tak bliskie człowiekowi, często funkcjonowały jako morfizacja pewnych wartości i prawd. W przeciągu upływających stuleci połączenia te utrwaliły się i zajęły stałe miejsce w kulturze, będąc aktualnymi także dzisiaj.
Pierwszym przykładem mitologicznego uosobienia wartości, jaki chciałbym przywołać, jest stwórca i opiekun człowieka, czyli tytan Prometeusz. Ulepiwszy ludzką sylwetkę z gliny i łez, tchnął w nią życie, korzystając z ognia skradzionego z rydwanu Heliosa. Dostrzegł jednak, że jego dzieło jest słabe, bezradne i przelęknione. By pomóc swoim dzieciom, potajemnie dostał się na Olimp i, chociaż Zeus stanowczo tego zakazał, podarował im ogień. Dobrodziejstwo tytana nie zakończyło się na tym. Poświecił ludzkości jeszcze więcej czasu, zaznajamiając ją z najważniejszymi umiejętnościami (np. uprawa pola, wytapianie metalu). Za swą postawę został on ukarany przez zwierzchnika wszystkich bogów, który nakazał przykuć tytana do gór Kaukazu, gdzie olbrzymi sęp miał wyjadać mu wątrobę.
Dzisiaj Prometeusz kojarzony jest przede wszystkim z gotowością do poświęceń i udzielania bezinteresownej pomocy. Jego postawa to także wyraz wielkiej odwagi i miłości żywionej do swych dzieci.
Jako drugi przykład personifikacji uniwersalnych wartości przedstawić można bohaterkę „Odeysei” Homera – Penelopę. Przedłużająca się wojna z Troją, na którą wyruszył jej mąż – Odyseusz – stała się przyczyną domysłów, że kobieta została wdową. Wtedy w Itace zaczęli pojawiać się zalotnicy, którzy pragnęli nie tylko ręki pięknej kobiety, ale także znajdujących się tam bogactw. Jednak kobieta czyniła wszystko, by przesunąć w czasie moment małżeństwa z którymkolwiek z nich. Obiecała, że dzień ten przyjdzie, kiedy skończy tkać płótno żałobne dla męża. Całymi dniami pracowała, zaś nocami pruła materiał, przez co postępy były wręcz niewidoczne.
Dzisiaj Penelopę uważa się nie tylko za archetyp wierności, ale jej postać wiązana jest ze sprytem oraz dbałością o dom.
Innym przykładem postaci uosabiającej ponadczasowe wartości jest mitologiczny król Cypru – Pigmalion. Owidiusz w „Metamorfozach” przedstawia go jako człowieka niechętnie patrzącego na niegodnie zachowujące się kobiety. Chcąc uniknąć powszechnie szerzącego się zepsucia, władca wyrzeźbił posąg kobiety będącej jego ideałem i nazwał ją Galateą. Przez długi czas wzdychał do lodowatego kamienia, gdy Afrodyta postanowiła wreszcie przychylić się do jego błagań i ożywić kobietę. Następnie Pigmalion ożenił się z nią, a para doczekała się córki – Pafos. Postać króla Cypru można postrzegać jako symbol gorącej i szlachetnej miłości.
Powyższe przykłady stanowią potwierdzenie ciągłej obecności mitologicznych bohaterów, figur i postaci w naszej kulturze. Wyrażają one ponadczasowe i uniwersalne wartości, które nadal towarzyszą ludzkości, niezależnie od zmieniających się czynników zewnętrznych, i cieszą się olbrzymim uznaniem, będąc pomocnymi w kształtowaniu świata jako lepszego miejsca.
Odwaga to jedna z najbardziej docenianych cnót. Nikt nie pragnie uchodzić za tchórza natomiast każdy z przyjemnością słucha gdy ktoś nazywa go dzielnym. Przed...
„Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupery’ego to piękna alegoryczna opowieść o miłości i przyjaźni. Autor w historii chłopca zamieszkującego...
Pani Andrzejowa Korczyńska wdowa po powstańcu styczniowym decyduje się poważnie porozmawiać z synem Zygmuntem na prośbę swojej synowej która zauważa zbytnie zainteresowanie...
Mistrzu Janie! Doszły mnie tragiczne wieści o waszej sytuacji. We wszystkich okolicznych dworach szlachta opowiada o Twej rozpaczy z powodu utraty ukochanej córki Urszulki....
„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...
Wielki polski poeta Cyprian Kamil Norwid napisał wspaniały wiersz pod tytułem „Pielgrzym”. Opisuje w nim człowieka który uchodzić może za nędzarza....
W epoce romantyzmu miłość stała się wartością szczególną. Nad fizyczność i uwielbienie cielesnego piękna zaczęto cenić wyjątkową relację dusz przekonanie...
Powieść Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni” umiejscowić należy między dwiema epokami. Z jednej strony dzieło mocno czerpie z tradycji pozytywistycznej z...
Motyw utopii przewijał się przez literaturę już w starożytności chociaż sama nazwa pochodzi od utwory Tomasza Morusa. Wątek odległej krainy (zazwyczaj wyspy) na którą...