Edith Nesbit – biografia i charakterystyka twórczości

Biografia

Edith Nesbit – wybitna angielska poetka i pisarka, autorka literatury fantastycznej, klasyk literatury dziecięcej, znana głównie ze słynnego cyklu, na który składają się: „Pięcioro dzieci i coś", „Feniks i dywan” oraz „Historia amuletu”.

Urodziła się 15 sierpnia 1858 r. w Kennington, natomiast zmarła 4 maja 1924 r. w New Romney.

Ojciec Edith – John Collis Nesbit był właścicielem szkoły rolniczej. Po jego śmierci czteroletnia wówczas Edith wraz z czworgiem rodzeństwa i matką bardzo często się przeprowadzali. Zmieniając ciągle szkoły, Edith traciła kontakt z rodziną. Doświadczenia i przeżycia tamtych dni znalazły upust w jej późniejszej twórczości („My school days”).

W 1880 r. wyszła w Londynie za mąż za Huberta Blanda i niedługo potem urodził się ich syn Paul. Bland jak się jednak okazało prowadził podwójne życie, ale jego liczne zdrady (partnerki: Maggie Doran i Alice Hoatson) Edith wydawała się tolerować. Zaakceptowała też dwoje dzieci Huberta i Alice i podawała jej oficjalnie za własne. Sama zaś miała z Hubertem czworo dzieci.

Edith również nie była zupełnie szczera wobec Huberta i na boku utrzymywała znajomość z niejakim George’ m Bernardem Shawem, a także z licznymi adoratorami. Uważając się za kobietę „wyzwoloną”, pozwalała sobie na noszenie krótkiej sukni i krótko ściętych włosów aczkolwiek daleka była od popierania rozwijającego się wówczas ruchu sufrażystek.

Wspólnie z mężem wyznawali poglądy socjalistyczne i byli związani z fabianami, skąd zrodził się też pseudonim literacki Fabian Bland, którym podpisali dwie książki na temat wczesnej historii ruchu socjalistycznego (Fabian to także imię, jakie nadali najmłodszemu synowi).

W 1899 r. Blandowie przenieśli się do Well Hall, Eltham, gdzie w trzypiętrowym, pięknym domu stworzyli miejsce towarzyskich spotkań - zapraszali wielu przyjaciół, również z Towarzystwa Fabiańskiego.

Mąż Edith zmarł na serce w 1914 r. Sama Edith poważnie wtedy zachorowała na wrzody dwunastnicy, z powodu czego znacznie mniej tworzyła. Miała jednak w sobie jeszcze na tyle dużo siły, by spróbować rozpocząć nowy rozdział w swym życiu. W 1917 r. mimo sprzeciwu dzieci, ponownie wyszła za mąż – tym razem za Thomasa Terry'ego Tuckera. Choć jej wybranek był katolikiem, sama Edith nigdy nie przeszła na katolicyzm.

Zmarła po długiej i bolesnej chorobie w 1924 r., a pochowano ją w St Mary's in the Marsh. Mąż Tucker przeżył ją o jedenaście lat.

Charakterystyka twórczości

Edith Nesbit debiutowała już jako nastolatka. Od wczesnej młodości przejawiała wyjątkowy talent literacki. Pierwszy swój poważniejszy utwór napisała w 1897 r. – była to książka dla dzieci „Girls' Own Paper”. Zaraz potem ukazał się pierwszy tom opowieści o rodzinie Bastablów („Poszukiwacze skarbu”, 1899 r.). Następnie powstawały dalsze części serii: „Złota Księga Bastablów” i „Przygody młodych Bastablów”. Jednak niewątpliwie największą sławę przyniosła pisarce fantastyczna trylogia „Pięcioro dzieci i coś”, „Feniks i dywan” i „Historia amuletu”, a także realistyczno – sentymentalny utwór „Przygoda przyjeżdża pociągiem” (powieści te powstawały w latach 1902 – 1906).

Nesbit uważana jest za prekursorkę angielskiej realistycznej powieści przygodowej dla dzieci. Stawia się ją na równi z tak wybitnymi twórcami tego gatunku jak chociażby z James’ em Barriego, Frances’ em Hodgsonem Burnettem, Kenneth’ em Grahamem i Beatrix’ em Potterem. Duże zasługi uczyniła też dla rozwoju angielskiej literatury fantastycznej, łącząc w swych utworach realia ówczesnej Wielkiej Brytanii i świata fantastycznego.

Jej twórczość stanowiła wzór dla wielu późniejszych autorów powieści dla dzieci. Z jej bogatego dorobku czerpali m. in. C. S. Lewis (który w swoim „Siostrzeńcu czarodzieja” czyni wzmiankę o Bastablach) czy Michael Moorcock, oraz Agatha Christie.

Niektóre z utworów Nesbit doczekały się nawet filmowej adaptacji.

Wybrane utwory:

• „Poszukiwacze skarbu”
• „Księga smoków”
• „Złota Księga Bastablów”
• „Pięcioro dzieci i coś”
• „Przygody młodych Bastablów”
• „Feniks i dywan”
• „Przygoda przyjeżdża pociągiem”
• „Historia amuletu”
• „Zaczarowany zamek”
• „Czarodziejskie miasto”.