Maciej Wojtyszko – biografia i charakterystyka twórczości

Biografia

Maciej Wojtyszko to polski reżyser, dramatopisarz, autor sztuk, scenariuszy i filmów animowanych, a także utworów dla dzieci. Urodził się 16 kwietnia 1946 r. w Warszawie.

Początkowo studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Jest absolwentem Wydziału Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi (ukończył ją w 1983 r.).

Do dziś uchodzi za jednego z najbardziej popularnych polskich reżyserów (autor m. in. teatralnych spektakli wg Sławomira Mrożka i Witolda Gombrowicza czy telewizyjnego sitcomu „Miodowe lata”).

Obecnie Maciej Wojtyszko jest wykładowcą Akademii Teatralnej w Warszawie, a także członkiem Koła Realizatorów Filmów dla Dzieci i Młodzieży w Stowarzyszeniu Filmowców Polskich w Warszawie oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 1990 – 1993 i 1999 – 2002 był dziekanem Szkoły Aktorskiej Haliny i Jana Machulskich.

Prywatnie jest mężem scenarzystki Henryki Królikowskiej – Wojtyszko, a także ojcem scenarzystki Marii Wojtyszko i aktora Adama Wojtyszki.

Jako wybitny reżyser i dramatopisarz, a także twórca sztuk i przedstawień teatralnych Maciej Wojtyszko otrzymał wiele cennych odznaczeń m. in. Krzyż Oficerski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Nagrodę Prezesa Polskiego Radia i Telewizji I stopnia za spektakl „Ostatnie dni” Michaiła Bułhakowa, wyróżnienie za sztukę „Grzechy starości” w konkursie Teatru Telewizji na utwór dramatyczny, czy nagrodę za oryginalny tekst dramatyczny do osobiście wyreżyserowanego przedstawienia telewizyjnego „Chryje z Polską”.

Charakterystyka twórczości

Maciej Wojtyszko pasjonuje się literaturą sceniczną zwłaszcza XX w. W jego dorobku jest kilka osobiście wyreżyserowanych wybitnych przedstawień teatralnych („Ławeczka” Aleksandra Gelmana, „Shirley Valentine” Willy Rusella czy wspaniała inscenizacja „Garderobiany” Ronalda Harwooda). We wszystkie swe dzieła Wojtyszko umiejętnie wprowadza inteligentny humor.

Współpraca z krakowskim Starym Teatrem zaowocowała inscenizacją współczesnego dramatu – „Miłość na Krymie” Sławomira Mrożka. Do rzadkości nie należy też przygotowywanie przez reżysera przedstawień na przykładzie tekstów klasycznych (m. in. Wolterowski „Kandyd”). Reżyser uwielbia bawić się dawnymi formami, a fabułę tych tekstów często traktuje jako pretekst do żartów.

Spośród jego wybitnych wystawień warto wymienić chociażby „Klub Pickwicka” czy słynne widowisko „Opera Granda”, którego scenariusz uznano za przemyślnie skonstruowany teatralny pastisz.

Oprócz sceny drugą pasja pana Macieja Wojtyszki jest pisarstwo. Jako prozaik debiutował on w roku 1966. Jest autorem kilku książek dla dzieci i młodzieży (m. in. „Bromba i inni” „Antycyponek” (1975), „Synteza” (1978), „Tajemnica szyfru Marabuta”, „Bambuko czyli skandal w Krainie Gier”, „Saga rodu Klaptunów” (1981), „Bromba i filozofia”), a także komiksów („Szczyty wtajemniczenia, czyli sabaty i posiedzenia” oraz „Trzynaste pióro Eufemii” (1977 r.). Na podstawie niektórych jego utworów nakręcono animowane seriale telewizyjne.

Wojtyszko jest też autorem kilkunastu sztuk teatralnych (dramaty „Bambuko”, „Semiramida”, „Wznowienie”, „Żelazna konstrukcja”). Ponadto pracuje również w telewizji – wyreżyserował wiele filmów fabularnych („Synteza”, „Mistrz i Małgorzata”, „Pani Basia, pani Róża”), a także filmów metrażowych, dokumentów i animacji. Na podstawie własnego utworu - „Bromba i inni” wyreżyserował film fabularny (1975 r.). Inne jego filmy to m. in.: „Na tratwie” i „Moment”.

Wojtyszko pisał też wiele scenariuszy filmowych („Ognisty anioł”, „Święto księżyca”, „Tajemnica szyfru Marabuta”).

Ciekawą realizacją Wojtyszki był nagrodzony spektakl „Chryje z Polską czyli rzecz o Stanisławie Wyspiańskim” opowiadający o spotkaniu Józefa Piłsudskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Stefana Żeromskiego. Wyraziste portrety wybitnych osobowości posłużyły do nakreślenia problematyki polskiego patriotyzmu i socjalistycznych ideałów.

Wojtyszko oprócz błyskotliwej gry z literaturą pisał tez biografie („Kraina kłamczuchów” o Francescu Petrarce czy „Całe życie głupi” o Michale Bałuckim).

Pracując dla Teatru Telewizji, Maciej Wojtyszko wyreżyserował takie spektakle jak chociażby: „Teatr cudów” (1989 r.), „Grzechy starości” (2000 r.) czy „Epilog” (1979 r.).

Jeden z ostatnich jego spektakli teatralnych to: „Słoneczni chłopcy” (2008 r.) czy „Roszada” (2009 r.).

W dorobku Wojtyszki znajdziemy też kilka spektakli dla młodych widzów, a także tekstów piosenek m. in. do „Pożarcia królewny Bluetki”, „Ani z Zielonego Wzgórza” czy „Szatana z siódmej klasy”.

Przedstawienia dla dzieci realizowane w Teatrze Telewizji autorstwa Macieja Wojtyszki to m. in.: „Brzechwa dzieciom” oraz „Szelmostwa Lisa Witalisa”.

Wojtyszko jest też reżyserem znanego sitcomu „Miodowe lata” realizowanego z udziałem publiczności czy takich seriali telewizyjnych jak „Miasteczko”, „Pensjonat pod Różą” czy „Doręczyciel”.