Unikalne i sprawdzone teksty

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – biografia i charakterystyka twórczości

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska przyszła na świat w Krakowie, w 1891 roku. Pochodziła z rodziny o solidnych artystycznych tradycjach – była wnuczką Juliusza i córką Wojciecha Kossaka. Należeli oni do najbardziej znanych malarzy polskich tamtej epoki, nie ma się więc co dziwić, że Maria już jako dziecko zetknęła się z elitą intelektualną narodu. Dom rodzinny był dla przyszłej poetki ważny w jeszcze jeden sposób – mianowicie z powodu słabego zdrowie nie uczęszczała ona do szkół, tylko odbierała domową edukację. Zważywszy jednak na środowisko, z którego się wywodziła, miała do czynienia z korepetytorami najwyższej jakości.

W kontekście epoki Maria uchodzić mogła za skandalistkę, choćby z powodu swoich trzech małżeństw. Urodziła się jako Maria Kossak, nazwisko Pawlikowska uzyskała po drugim mężu, zaś Jasnorzewska – po trzecim. W dodatku poetka nie stroniła od romansów i jawnie domagała się respektowania prawa kobiet do miłości. By pojąć odwagę jej gestu, trzeba sobie uświadomić, że ówczesne społeczeństwo jak najbardziej akceptowało swobodę erotyczną, ale tylko w odniesieniu do mężczyzn. W przypadku kobiety, tak zwana „zła reputacja” mogła zrujnować życie. Tym mocniej wyróżniała się niezależna postawa Marii.

Była ona postacią znaną w bohemie artystycznej. Przyjaciół miała w kręgu skamandrytów, znała się także świetnie z Witkacym. Mimo, że nie skończyła studiów, Maria była wybitną erudytką. Czesław Miłosz wspominał: Pawlikowska w rzeczywistości miała wyrafinowany umysł, wykarmiony rozległymi lekturami filozoficznymi, i pod powierzchnia pewnej frywolności można dojrzeć spojrzenie pesymistyczne i bardzo poważne.

Twórczość autorki podzielić można na dwa główne nurty – głęboką, poświęconą miłości i przemijaniu poezję oraz sztuki teatralne, bliższe sprawą bieżącym. Z tych drugim wymienić należy wystawioną w 1938 roku „Babę-dziwo” – groteskę ukazującą totalitarne społeczeństwo pod rządami rasistowskiej kobiety-dyktatora. Ambasada III Rzeszy oprotestowała przedstawienie, słusznie dopatrując się w nim satyry na Adolfa Hitlera. Z poezji wspomnieć zaś trzeba debiutanckie „Niebieskie migdały” (1922) oraz oryginalne formalnie „Pocałunki” (1926). Ten drugi tomik wzorowany był w pewnym stopniu na haiku, tradycyjnej japońskiej formie poetyckiej.

Po wybuchu wojny Jasnorzewska przedostała się do Anglii – jako autorka satyry na wodza III Rzeszy ryzykowałby zbyt dużo, gdyby zdecydowała się zostać w okupowanej Polsce. Niestety, w Wielkiej Brytanii dopadła ją choroba – w 1945 roku zmarła na raka.

Dzisiaj Jasnorzewska cieszy się ciągłą popularnością, zwłaszcza wśród muzyków, chętnie sięgających po jej teksty.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mark Twain - biografia i charakterystyka...

Mark Twain uznawany jest powszechnie za jednego z ojców literatury amerykańskiej. Pamiętać należy że Stany Zjednoczone Ameryki powstały dopiero w XVIII wieku i musiało...

Ewa Chotomska – biografia i charakterystyka...

Biografia Ewa Chotomska – polska pisarka i scenarzystka znana przede wszystkim jako autorka literatury dziecięcej a także tekstów piosenek dla dzieci; córka...

Eric Knight – biografia i charakterystyka...

Biografia Eric Knight – amerykański pisarz angielskiego pochodzenia; światowy rozgłos zapewniła mu powieść „Lassie wróć!”. Urodził się 10 kwietnia...

Michael Ende – biografia i charakterystyka...

Biografia i charakterystyka twórczości Michael Ende – niemiecki pisarz literatury dziecięcej i młodzieżowej. Urodził się 12 listopada 1929 r. w Garmisch-Partenkirchen...

Eliza Orzeszkowa - biografia i charakterystyka...

Biografia Eliza Orzeszkowa z domu Pawłowska urodziła się 6 czerwca 1841. Zamieszkiwała Mikołowszczyzne położoną koło Grodna. Pochodząca z zamożnej rodziny kobieta...

Jan Parandowski - biografia i charakterystyka...

Życiorys Urodzony 11 maja 1895 roku we Lwowie twórca który na koncie miał między innymi eseje tłumaczenia oraz powieści. Debiutował w wieku zaledwie osiemnastu...

Mikołaj Sęp-Szarzyński - biografia...

Biografia Mikołaj Sęp-Szarzyński powszechnie uznawany jest za obok Jana Kochanowskiego najwybitniejszego twórcę staropolskiej literatury. Okres jego aktywności przypadł...

Antoni Czechow - biografia i charakterystyka...

Biografia Wybitny dramaturg rosyjskiego pochodzenia który na świat przyszedł w Taganrogu. Urodzony w styczniu 1860 roku dorastał w ubogiej rodzinie. Początkowo jego...

Ludwik Jerzy Kern – biografia...

Biografia Ludwik Jerzy Kern – polski poeta dziennikarz i satyryk. Urodził się w Łodzi 29 grudnia 1920 r. Zmarł 29 października 2010 r. w Krakowie. Znany jest przede...