Unikalne i sprawdzone teksty

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – biografia i charakterystyka twórczości

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska przyszła na świat w Krakowie, w 1891 roku. Pochodziła z rodziny o solidnych artystycznych tradycjach – była wnuczką Juliusza i córką Wojciecha Kossaka. Należeli oni do najbardziej znanych malarzy polskich tamtej epoki, nie ma się więc co dziwić, że Maria już jako dziecko zetknęła się z elitą intelektualną narodu. Dom rodzinny był dla przyszłej poetki ważny w jeszcze jeden sposób – mianowicie z powodu słabego zdrowie nie uczęszczała ona do szkół, tylko odbierała domową edukację. Zważywszy jednak na środowisko, z którego się wywodziła, miała do czynienia z korepetytorami najwyższej jakości.

W kontekście epoki Maria uchodzić mogła za skandalistkę, choćby z powodu swoich trzech małżeństw. Urodziła się jako Maria Kossak, nazwisko Pawlikowska uzyskała po drugim mężu, zaś Jasnorzewska – po trzecim. W dodatku poetka nie stroniła od romansów i jawnie domagała się respektowania prawa kobiet do miłości. By pojąć odwagę jej gestu, trzeba sobie uświadomić, że ówczesne społeczeństwo jak najbardziej akceptowało swobodę erotyczną, ale tylko w odniesieniu do mężczyzn. W przypadku kobiety, tak zwana „zła reputacja” mogła zrujnować życie. Tym mocniej wyróżniała się niezależna postawa Marii.

Była ona postacią znaną w bohemie artystycznej. Przyjaciół miała w kręgu skamandrytów, znała się także świetnie z Witkacym. Mimo, że nie skończyła studiów, Maria była wybitną erudytką. Czesław Miłosz wspominał: Pawlikowska w rzeczywistości miała wyrafinowany umysł, wykarmiony rozległymi lekturami filozoficznymi, i pod powierzchnia pewnej frywolności można dojrzeć spojrzenie pesymistyczne i bardzo poważne.

Twórczość autorki podzielić można na dwa główne nurty – głęboką, poświęconą miłości i przemijaniu poezję oraz sztuki teatralne, bliższe sprawą bieżącym. Z tych drugim wymienić należy wystawioną w 1938 roku „Babę-dziwo” – groteskę ukazującą totalitarne społeczeństwo pod rządami rasistowskiej kobiety-dyktatora. Ambasada III Rzeszy oprotestowała przedstawienie, słusznie dopatrując się w nim satyry na Adolfa Hitlera. Z poezji wspomnieć zaś trzeba debiutanckie „Niebieskie migdały” (1922) oraz oryginalne formalnie „Pocałunki” (1926). Ten drugi tomik wzorowany był w pewnym stopniu na haiku, tradycyjnej japońskiej formie poetyckiej.

Po wybuchu wojny Jasnorzewska przedostała się do Anglii – jako autorka satyry na wodza III Rzeszy ryzykowałby zbyt dużo, gdyby zdecydowała się zostać w okupowanej Polsce. Niestety, w Wielkiej Brytanii dopadła ją choroba – w 1945 roku zmarła na raka.

Dzisiaj Jasnorzewska cieszy się ciągłą popularnością, zwłaszcza wśród muzyków, chętnie sięgających po jej teksty.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Barbara Kosmowska – biografia...

Biografia Barbara Kosmowska – polska pisarka i poetka. Urodziła się 24 stycznia 1958 r. w Bytowie. Mimo młodego wieku szybko zaskarbiła sobie sympatię odbiorców...

Jan Potocki - biografia i charakterystyka...

Jan Potocki należy do najciekawszych a zarazem najbardziej znanych w świecie twórców epoki Oświecenia pochodzących z Polski. Istnieją zarazem wątpliwości...

Stanisław Barańczak – biografia...

Stanisław Barańczak należał do najbardziej wszechstronnych ludzi kultury w XX-wiecznej Polsce. Trudno wskazać która dziedzina jego aktywności przyniosła mu większą...

John Donne - biografia i charakterystyka...

Biografia John Donne przyszedł na świat między 24 stycznia a 19 czerwca 1572 r. w Londynie. Jego ojciec – także John – miał walijskie korzenie a w stolicy pełnił...

Ursula K. Le Guin – biografia...

Biografia Ursula Kroeber Le Guin przyszła na świat 21 października 1929 r. w Berkeley w Kalifornii. Córka znanego profesora antropologii (Alfreda Louisa Kroebera) i...

Jan Twardowski – biografia i charakterystyka...

Twórczość księdza Jana Twardowskiego jest czymś wyjątkowym w polskiej kulturze. To zapewne jedyny współczesny poeta z którego twórczością...

Stanisław Przybyszewski - biografia...

Biografia Stanisław Przybyszewski urodził się w 1868 roku w Łojewie pod Inowrocławiem. Był synem wiejskiego nauczyciela Józefa Przybyszewskiego i Doroty z Grąbczewskich....

Vladimir Nabokov – biografia i...

Vladimir Nabokov to jeden z największych oryginałów i skandalistów literackich XX wieku. Trudno usytuować go wśród innych pisarzy trudno nawet osadzić...

Mark Twain - biografia i charakterystyka...

Mark Twain uznawany jest powszechnie za jednego z ojców literatury amerykańskiej. Pamiętać należy że Stany Zjednoczone Ameryki powstały dopiero w XVIII wieku i musiało...