„Film amerykański” to wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Utwór poświęcony jest przemijaniu i związkom sztuki z życiem. Punktem wyjścia do refleksji poety jest kino. Dzisiaj stanowi ono coś bliskiego każdemu z nas, normalny element rzeczywistości, taki jak sklep, czy parking samochodowy. Trzeba jednak pamiętać, że w okresie, gdy Pawlikowska-Jasnorzewska debiutowała, tuż po I wojnie światowej, kino było ciągle stosunkowo młodą dziedziną sztuki.
Pierwsza część utworu to ciąg obrazów, kojarzących się z filmami. Autorka przeplata poszczególne sceny, pochodzące z różnych dzieł, odwzorowując efekt kinowego dynamizmu. Wjeżdża cowboy, wspaniały bandyta [...] słodkie Indie, nie zaznane Chiny!. Filmy dają okazję do poznania nowych stron, zasmakowania egzotyki.
Z dzisiejszej perspektywy uderza swego rodzaju pobłażliwość, jeśli nie pogarda, z jaką poetka traktuje kino. Pamiętać musimy jednak, że w owym czasie większość dzieł filmowych nie miała ambicji artystycznych – były to głównie nieskomplikowane obrazy przygodowe lub melodramaty.
Utwór kończy się filozoficzną obserwacją:
Coś się w duszy śmieje, a coś- płacze
i tak mówi patrząc tęsknie z ukrycia:
“Drugi raz — od początku inaczej —
może uda się piękny film życia..."
Jak interpretować przesłanie wiersza? Z pewnością stanowi on pewien głos w dyskusji nad sztuką filmową. Poetka może uważać kino za prostacką, jarmarczną rozrywkę, ale nie potrafi odmówić mu wpływu na ludzi. Człowiek może w ciemnej sali odpocząć, pomarzyć o lepszym, piękniejszym życiu. Ale czy to, w ostatecznym rachunku, jest pozytywne? Czy kino nie tworzy ułudy, nie skłania człowieka do dążenia do rzeczy nierealnych?
Można też utwór analizować na nieco innym poziomie. Poetka odnosi się bowiem do samej kondycji człowieka. Próbujemy realizować swoje marzenia i sny, jednak czas upływa nieubłaganie i nie będziemy mieli okazji, by spróbować jeszcze raz. Dzisiaj często powtarza się „nie żyje się dwa razy”, by zachęcić do robienia rzeczy ciekawych i szalonych. Dla poetki jednak konstatacja taka nie jest inspiracją do życia „pełną piersią” – jest za to źródłem melancholii i smutku.
Forma utworu (kilka informacji)
– układ rymów abab
– wykrzyknienie
– równoważniki zdania
Geneza czas i miejsce akcji Czas akcji koncentruje się nie tylko na samym momencie powstania styczniowego ale i na czasie przed nim podczas którego dorasta młody bohater....
„Weiser Dawidek” to powieść Pawła Huelle. Jej narratorem jest Paweł który próbuje przypomnieć sobie swoje dzieciństwo i związaną z nią postać...
„Sonet 90” o incipicie Były to włosy złote rozpuszczone (w przekładzie Jalu Kurka) jest lirykiem w którym podmiot liryczny ukazuje piękno Laury –...
„Biedny chrześcijanin patrzy na getto” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z tomu „Głosy biednych ludzi”. Utwór odnosi się do tragicznego...
Geneza „Granica” Zofii Nałkowskiej wydana została w 1935 r. Praca nad powieścią zajęła autorce wiele czasu - po raz pierwszy została ona wspomniana w korespondencji...
Geneza Brzezina to opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza. Autor spisał je w 1932 roku. Uważane jest za jedno z najbardziej intrygujący i odważnych utworów polskich...
„Miłość szczęśliwa” to wiersz Wisławy Szymborskiej w którym autorka analizuje miłość erotyczną w kontekście sztuki ale też codzienności. Tekst...
„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka licząca zaledwie 10 wersów fraszka która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną....
Najsłynniejsze dzieło Daniela Defoe ukazało się w 1719 roku – jego popularność okazała się tak duża że jeszcze w tym samym roku doczekało się czterech dodruków...
