Biografia
Stanisław Supłatowicz (Sat – Okh, w języku shawnee - Długie Pióro, ps. Kozak) – polski artysta i pisarz pochodzenia indiańskiego; żołnierz AK. Przyszedł na świat 15 kwietnia 1925 r. w Kanadzie. Lata dzieciństwa spędził wśród Indian na Alasce.
Jego życie było pełne zawirowań, stąd obrosło w szereg legend. Dziś nie wszyscy o nim pamiętają, choć niesłusznie, gdyż był wybitną postacią.
Do Polski przybył wraz z matką – Stanisławą Supłatowicz w 1937 r. Jego matka była uciekinierką z Syberii. Wyszła za Wysokiego Orła – syna przywódcy plemienia Shawnee i miała z nim trójkę dzieci, w tym najmłodszego Sat – Okha. W Polsce mieli być tylko pół roku, ale niestety zastała ich wojna. W chwili jej wybuchu Sat – Okh miał 17 lat. Aby mógł zostać w Polsce konieczne stało się zmienienie danych w jego metryce.
Wraz z matką zamieszkał w Radomiu. Do walki wśród Polaków zmusiły go okoliczności. Wstąpił do organizacji Służba Zwycięstwu Polski i Związek Walki Zbrojnej. Mimo wojny usiłował prowadzić normalne życie, ale z racji swego wyglądu zaczęli interesować się nim Niemcy. W 1940 r. został aresztowany przez gestapo. Przez 12 miesięcy przebywał w więzieniu w Radomiu, skąd miał zostać wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Na szczęście udało mu się zbiec z transportu. Podczas ucieczki strażnicy ranili go jednak w nogę. Przez pół roku musiał leczyć się w ukryciu. Potem walczył w leśnym oddziale AK – „Bończy” (otrzymał pseudonim Kozak). Indiańskie pochodzenie sprawiło, że doskonale radził sobie w walkach i potrafił bezszelestnie poruszać się po lasach. Swych umiejętności starał się nauczyć również innych żołnierzy – wielu z nich tylko dzięki niemu nauczyło się jak należy korzystać z noża.
Pułk w skład którego wchodził oddział Sat – Okha został rozwiązany pod koniec 1944 r. Żołnierze wyszli z lasu, gdy wojna już się skończyła. Niestety za przynależność do AK Supłatowicz został aresztowany, a następnie wcielony do marynarki wojennej. Potem przez pewien czas służył w marynarce handlowej, na statkach "Bolesław Chrobry" i "Batory".
Resztę życia spędził już w Gdańsku. Odznaczono go m.in. Krzyżem Walecznych i Medalem Wojska Polskiego. W swej twórczości nawiązywał głównie do swego pochodzenia i był popularyzatorem kultury indiańskiej w Polsce.
Zmarł 3 lipca 2003 roku w Szpitalu Marynarki Wojennej w Gdańsku. Pochowano go na cmentarzu „Srebrzysko”.
Charakterystyka twórczości
Sat – Okh pierwsze swe książki zaczął pisać w 1958 r. Były to głównie powieści przygodowe, w których wielokrotnie odnosił się do swej indiańskiej przeszłości. Książki przetłumaczono na wiele języków i rozsławiły postać pisarza na całym świecie.
Debiutem Sat – Okha była autobiograficzna powieść opisująca czasy młodości spędzone w „szkole wilków” - „Ziemia słonych skał” (1958 r.). Następną jego ważną książką, wielokrotnie wznawianą i bardzo popularną był „Biały Mustang” (1959 r.), czyli zbiór baśni i legend indiańskich.
Później powstawały następne publikacje dotyczące obyczajów i kultury Indian Ameryki Północnej – były to: "Powstanie człowieka" (1981); "Fort nad Athabaską" - wspólnie z Yácta-Oya - Sławomir Bral (1985); "Głos prerii" (1990); "Tajemnica Rzeki Bobrów" (1996); "Serce Chippewaya" (1999); "Walczący Lenapa" (2001).
W ZSRR natomiast ukazały się m. in.: "Ziemia słonych skał" ( 1964 ); "Opowieści starego Sagamore" (1972); "Drogi się schodzą" wspólnie z Antoniną Leonidovną Rasulovą (1973); "Tajemnicze ślady" (1975) i "Głosy Ameryki" (1976).
Sat – Okh często uczestniczył w spotkaniach autorskich, podczas których opowiadał dzieciom i młodzieży niezwykłe historie związane z jego indiańskim pochodzeniem. Do dziś uchodzi on za jednego z najbardziej znanych popularyzatorów kultury indiańskiej w Polsce.
W 1987 r. zbiór baśni indiańskich i legend – „Biały Mustang” przełożono na pismo Braille'a.
Natomiast w Wymysłowie niedaleko Tucholi k. Chojnic otwarto prywatne Muzeum Indian Ameryki Północnej im. Sat-Okha.
Biografia J. M. Barrie (właśc. sir James Matthew Barrie) – dramaturg i powieściopisarz pochodzenia szkockiego; sławę zyskał jako autor powieści „Piotruś Pan”....
Biografia Edmund Niziurski – polski prozaik dramaturg publicysta i scenarzysta jak również socjolog i prawnik. Twórca popularnych książek dla dzieci i...
Biografia Arthur Conan Doyle - twórca postaci doskonale znanego Sherlocka Holmesa - przyszedł na świat 22 maja 1859 r. w Edynburgu. Wywodził się z rodziny o irlandzkich...
Henryk Sienkiewicz Urodził się 5 maja 1846 w miejscowości Wola Okrzejowska. Tam też zamieszkuje przez część dzieciństwa by następnie przenieść się do Warszawy gdzie...
Biografia Edith Nesbit – wybitna angielska poetka i pisarka autorka literatury fantastycznej klasyk literatury dziecięcej znana głównie ze słynnego cyklu na który...
Biografia Leopold Staff urodził się w 1878 roku we Lwowie w rodzinie o korzeniach niemiecko-czeskich. Był synem Franciszka Staffa cukiernika i Leopoldyny z Fuhrherrów....
Jarosław Iwaszkiewicz to zapewne jedna z najbardziej skomplikowanych postaci polskiej literatury XX wieku. Potomek rodziny szlacheckiej (urodzony w 1892 w Kalniku) w okresie...
Biografia Małgorzata Musierowicz (z domu Barańczak) – polska pisarka autorka książek dla dzieci i młodzieży jak również ilustratorka. Najbardziej znana z...
Ewa Lipska z pewnością nie pasuje do powszechny wyobrażeń o postaci poety. Nie jest bowiem osobą która w odosobnieniu pisze pełne egzaltacji wiersze – zamiast...