Unikalne i sprawdzone teksty

Kazimierz Moczarski – biografia i charakterystyka twórczości

Kazimierz Moczarski należy do rzadkiego rodzaju pisarzy, którzy opublikowali tylko jedną znaczącą książkę – jednak tą jedną książką zapisali się w annałach literatury światowej. Moczarski urodził się w 1907 roku w Warszawie, w inteligenckiej rodzinie (rodzice byli nauczycielami). Po zdaniu matury podjął studia prawnicze w rodzinnym mieście – kontynuował je zaś w Paryżu. W latach trzydziestych Moczarski związał się ze Stronnictwem Demokratycznym – jednym z liberalnych ruchów będących w opozycji do dyktatury piłsudczyków.

W czasie II wojny zaangażował się on w działalność konspiracyjną, dochodząc do wysokich stanowisk w szeregach Armii Krajowej. Działał w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, brał też udział w akcjach zbrojnych wymierzonych w niemieckiego okupanta. To, co z dzisiejszej perspektywy jest powodem do chwały, było inaczej widziane przez władze komunistyczne, które Stalin zainstalował w Polsce w latach 1944-1945. Przynależność do AK została uznana za zbrodnię, samej zaś organizacji zarzucano kolaborację z Niemcami. Dla ludzi, którzy ryzykowali życie w walce z hitlerowskimi władzami było to dodatkowe upokorzenie. Moczarski, razem w wieloma towarzyszami z AK, został aresztowany przez komunistów. Na skutek długiego procesu otrzymał wyrok śmierci, który nie został ostatecznie wykonany. Podczas przesłuchań był torturowany.

Moczarski został osadzony w jednej celi z Jurgenem Stroopem, oficerem Waffen SS, dowodzącym pacyfikacją powstania w warszawskim gettcie (1943). Umieszczenie w tym samym pomieszczeniu żołnierza polskiego podziemia i nazistowskiego zbrodniarza było właśnie przejawem wspomnianej linii komunistów, dążących do maksymalnego upokorzenia ludzi z Armii Krajowej.

Po 1956 roku Moczarski został zwolniony z więzienia. Na wolności pracował w prasie, zajmował się także działalnością społeczną (walka z alkoholizmem wśród Polaków). Zmarł w 1975 roku.

W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych na łamach czasopisma „Odra” pojawiać się zaczęły więzienne wspomnienia Moczarskiego, które ukazały się jako książka już po jego śmierci. „Rozmowy z katem”, bo o nich mowa, opowiadają o czasie, jaki autor spędził ze Stroopem. Umiejętnie zachęcając zbrodniarza do zwierzeń, Moczarski zapamiętywał jego monologi, które spisał na wolności. Z zapisków tych wyłania się przerażający portret „banalności zła” (by użyć określenia Hannah Arendt). Stroop ma cechy fanatyka, ale w gruncie rzeczy to zwykły człowiek, jakich miliony żyło wówczas w Niemczech. Dzieło Moczarskiego to w gruncie rzeczy opis drogi, jaką przebywa ów zwykły człowiek, by ostatecznie stać się zbrodniarzem i trybem w maszynie zagłady.

„Rozmowy z katem” zostały przetłumaczone na wiele języków. Do dzisiaj pozostają jednym z najbardziej przejmujących świadectw nazistowskich zbrodni i mentalności ludzi, którzy tworzyli system III Rzeszy. Książka doczekała się też adaptacji na potrzeby teatru i teatru telewizji – najbardziej znaną jest ta, dokonana przez Andrzeja Wajdę.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Eric-Emmanuel Schmitt – biografia...

Biografia Eric-Emmanuel Schmitt – francuski powieściopisarz i dramaturg a także doktor filozofii. Od 2002 r. mieszka w Brukseli. Urodził się 28 marca 1960 r. w Sainte-Foy-lès-Lyon....

Ludwik Jerzy Kern – biografia...

Biografia Ludwik Jerzy Kern – polski poeta dziennikarz i satyryk. Urodził się w Łodzi 29 grudnia 1920 r. Zmarł 29 października 2010 r. w Krakowie. Znany jest przede...

Emil Zola - biografia i charakterystyka...

Biografia Emil Zola urodził się w 1840 roku w Paryżu w rodzinie włoskich emigrantów. Kształcił się w Liceum Aix-en-Provence gdzie poznał malarza Paula Cézanne’a...

Gabriel Garcia Marquez uchodzi za jednego z najważniejszych pisarzy XX wieku najwybitniejszego przedstawiciela nurtu znanego jako „realizm magiczny”. Był on także...

Aleksander Fredro – biografia...

Biografia Aleksander Fredro (herbu Bończa) przyszedł na świat 20 czerwca 1793 r. w Surochowie. Był dzieckiem wywodzącym się z zamożnej rodziny szlacheckiej dzięki czemu...

Tadeusz Konwicki – biografia i...

Biografia Tadeusz Konwicki - syn Michała Konwickiego i Jadwigi z domu Kieżun - przyszedł na świat 22 czerwca 1926 r. w Nowej Wilejce (dzielnica Wilna). W młodości uczył...

Paweł Zuchniewicz – biografia...

Paweł Zuchniewicz urodził się w 1961 roku. Jest dziennikarzem i działaczem katolickim. Skończył studia dziennikarskie w 1986 roku. Uczył się również w Instytucie...

Stanisław Lem – biografia i charakterystyka...

Biografia Stanisław Lem urodził się 12 września 1921 r. we Lwowie. Był synem Samuela Lehma lwowskiego lekarza który w młodości podejmował całkiem udane próby...

Halina Rudnicka – biografia i...

Biografia Halina Rudnicka (właśc. Halina Hausman) – polska pisarka publicystka nauczycielka pochodzenia żydowskiego; autorka książek i podręczników dla dzieci...