„Pamiętnik z powstania warszawskiego” jest rodzajem autobiografii Mirona Białoszewskiego. W trakcie narracji autor miesza plany czasowe – współczesny (1967 rok) i ten sprzed ponad dwóch dekad. Dominuje plan drugi, opowiadający o tytułowym powstaniu z 1944 roku.
Utwór rozpoczyna się opisem 1 sierpnia 1944 roku. Miron udaje się kupić chleb i przygląda się nadzwyczajnemu wzburzeniu, w jakim jest ludność miasta. Wreszcie dochodzi godzina 17 i rozpoczyna się zryw. Autor opisuje pierwsze dni powstania, budowanie barykad, kompletowanie uzbrojenie przez wojskowych. Sam nie należy do oddziałów zbrojnych, więc dzieli czas na pomaganie w pracy ludziom i rozmowy z przyjaciółmi.
Kilka dni później grupa znajomych urządza wieczornice patriotyczną. Miron występuje w inscenizacji „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Sceny te ukazują radość Polaków, którzy zrzucili jarzmo hitlerowskiego okupanta, pod którym cierpieli poprzednie pięć lat. Niestety, jest to radość przedwczesna.
Białoszewski opisuje degradację, jaka spotyka warszawiaków. Śmierć jest wszechobecna, Niemcy bezwzględnie niszą miasto. Ludzie z trudem zdobywają pożywienie i wodę, pociechę znajdując jedynie w modlitwie. Białoszewski notuje przemiany, jakie zachodzą wśród ludzi ukrywających się w piwnicach (np. powrót do „matriarchatu”, tj. szczególna rola kobiet).
Razem z przyjacielem Swenem i oddziałami AK, Białoszewski ewakuuje się z oblężonej Starówki. Ewakuacja odbywa się kanałami i trwa kilka godzin, które są prawdziwym piekłem. Smród i klaustrofobia utrudniają poruszanie się, a w każdej chwili do studzienki kanalizacyjnej wpaść może niemiecki granat. Warto odnotować, że ewakuacja kanałami należy do najbardziej przejmujących epizodów powstania i została utrwalona w filmie Andrzeja Wajdy „Kanał”.
Kolejne tygodnie to dla bohaterów nieustanne ukrywanie się w coraz nowych miejscach. Niemieckie bomby stanowią ciągłe zagrożenie. Mimo tragicznego stanu miasta, Miron odkrywa, że nieopodal jego kryjówki działa zakład fryzjerski. Kolejny raz czytelnik widzi kontrast między grozą obracanego w ruinę miasta, a zwykłym życiem, jakie rozpaczliwie próbują wieść Warszawiacy.
Wreszcie po dwóch miesiącach powstańcy kapitulują. Ludność przeniesiona zostaje do obozów przejściowych – z jednego z nich uciekają Miron i jego ojciec. Do Warszawy wracają dopiero kilka miesięcy później – kiedy nie ma już Niemców, ale miasto leży w gruzach.
Plan wydarzeń:
1. Dzień okupowanej Warszawy. Godzina W.
2. Wznoszenie barykad.
3. Wieczornica patriotyczna.
4. Głód i strach.
5. Ewakuacja do innej części miasta.
6. Spotkanie fryzjera.
7. Kapitulacja miasta.
8. Ucieczka z obozu.
Interpretacja Mit o Heraklesie to opowieść o bohaterze który stał się późniejszym wzorcem do naśladowania dla Tezeusza. Mityczny Herakles to osoba niezwykle...
StreszczenieDzeus był władcą Olimpu, który panował również nad piorunami i burzami. Niezwykle potężny bóg lubił przechwalać się s
„Dlaczego klasycy” to wiersz Zbigniewa Herberta który stanowi refleksję nad kanonem wartości etycznych oraz sztuką. Poeta dokonuje wyrazistego przeciwstawienia...
Geneza Od 1831 r. Juliusz Słowacki przebywał na emigracji. Opuścił ojczyznę ze względu na ważną misję dyplomatyczną jaką mu powierzono. Odwiedziwszy Londyn –...
Streszczenie Dante w trzydziestym piątym roku swojego życia w nocy poprzedzającej Wielki Piątek odnajduje się w alegorycznie pojmowanym ciemnym lesie. Próbując się...
Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....
Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....
Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...
Streszczenie Tom I Rozdział pierwszy: Jak wygląda firma J. Mincel i S. Wokulski przez szkło butelek? W renomowanej jadłodajni gdzieś na terenie Warszawy zamożni ludzie...