„Pamiętnik z powstania warszawskiego” jest rodzajem autobiografii Mirona Białoszewskiego. W trakcie narracji autor miesza plany czasowe – współczesny (1967 rok) i ten sprzed ponad dwóch dekad. Dominuje plan drugi, opowiadający o tytułowym powstaniu z 1944 roku.
Utwór rozpoczyna się opisem 1 sierpnia 1944 roku. Miron udaje się kupić chleb i przygląda się nadzwyczajnemu wzburzeniu, w jakim jest ludność miasta. Wreszcie dochodzi godzina 17 i rozpoczyna się zryw. Autor opisuje pierwsze dni powstania, budowanie barykad, kompletowanie uzbrojenie przez wojskowych. Sam nie należy do oddziałów zbrojnych, więc dzieli czas na pomaganie w pracy ludziom i rozmowy z przyjaciółmi.
Kilka dni później grupa znajomych urządza wieczornice patriotyczną. Miron występuje w inscenizacji „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Sceny te ukazują radość Polaków, którzy zrzucili jarzmo hitlerowskiego okupanta, pod którym cierpieli poprzednie pięć lat. Niestety, jest to radość przedwczesna.
Białoszewski opisuje degradację, jaka spotyka warszawiaków. Śmierć jest wszechobecna, Niemcy bezwzględnie niszą miasto. Ludzie z trudem zdobywają pożywienie i wodę, pociechę znajdując jedynie w modlitwie. Białoszewski notuje przemiany, jakie zachodzą wśród ludzi ukrywających się w piwnicach (np. powrót do „matriarchatu”, tj. szczególna rola kobiet).
Razem z przyjacielem Swenem i oddziałami AK, Białoszewski ewakuuje się z oblężonej Starówki. Ewakuacja odbywa się kanałami i trwa kilka godzin, które są prawdziwym piekłem. Smród i klaustrofobia utrudniają poruszanie się, a w każdej chwili do studzienki kanalizacyjnej wpaść może niemiecki granat. Warto odnotować, że ewakuacja kanałami należy do najbardziej przejmujących epizodów powstania i została utrwalona w filmie Andrzeja Wajdy „Kanał”.
Kolejne tygodnie to dla bohaterów nieustanne ukrywanie się w coraz nowych miejscach. Niemieckie bomby stanowią ciągłe zagrożenie. Mimo tragicznego stanu miasta, Miron odkrywa, że nieopodal jego kryjówki działa zakład fryzjerski. Kolejny raz czytelnik widzi kontrast między grozą obracanego w ruinę miasta, a zwykłym życiem, jakie rozpaczliwie próbują wieść Warszawiacy.
Wreszcie po dwóch miesiącach powstańcy kapitulują. Ludność przeniesiona zostaje do obozów przejściowych – z jednego z nich uciekają Miron i jego ojciec. Do Warszawy wracają dopiero kilka miesięcy później – kiedy nie ma już Niemców, ale miasto leży w gruzach.
Plan wydarzeń:
1. Dzień okupowanej Warszawy. Godzina W.
2. Wznoszenie barykad.
3. Wieczornica patriotyczna.
4. Głód i strach.
5. Ewakuacja do innej części miasta.
6. Spotkanie fryzjera.
7. Kapitulacja miasta.
8. Ucieczka z obozu.
Streszczenie Nowela rozpoczyna się opisem mężczyzny który przechadzał się każdego dnia wzdłuż ulicy Miodowej. Pan Tomasz już dojrzały mecenas poszukiwał żony....
„Nic dwa razy” to wiersz Wisławy Szymborskiej w którym poetka wyraża zdziwienie nad naturą ludzkiej egzystencji. W fakcie przemijania odnajduje ona zarówno...
Geneza Gdy pokolenie pozytywistów zastąpiło na scenie dziejowej romantyków sytuacja polskiego narodu była opłakana. Działania zaborców coraz skuteczniej...
„Ten czas” to kolejny utwór Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w którym autor analizuje losy swojego pokolenia. W wierszu zwraca się do mojej kochanej...
„Kruk i lis” Krasickiego porusza temat pojawiający się również w innych bajkach (np. w „Szczur i kot”). Mianowicie utwór dotyczy zapatrzenia...
Geneza „Wierna rzeka” jest powieścią Stefana Żeromskiego poświęconą powstaniu styczniowemu (1863). W zamyśle miała być częścią cyklu opisującego losy...
Streszczenie Hiob miał duży majątek siedmiu synów i trzy córki. Żył dobrze i cnotliwie był bogobojny. Pewnego razu szatan zarzucił Bogu że Hiob jest mu...
Akcja powieści rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Anglii. Głównym bohaterem jest Pip chłopiec wychowywany przez siostrę i jej męża kowala Joego. Pewnego dnia...
Streszczenie Rozdział I Poznajemy głównego bohatera – Pawła którego ojciec dawno wyruszył w rejs a on od dłuższego czasu czeka niecierpliwie na list...
