Lektury

Namuzowywanie – interpretacja i analiza

„Namuzowywanie” to wiersz Mirona Białoszewskiego. Od stuleci jednym z najpopularniejszych typów liryki były wiersze, w których poeci zwracali się do muz lub do spersonifikowanej poezji, z prośbą o natchnienie. Białoszewski gra z tą konwencją literacką – ironiczny wymiar owej gry odczytać można już w tytule. Neologizm „namuzowywanie” pozbawiony jest całkowicie wzniosłości, zwykle obecnej w apostrofie do potężnych dawców natchnienia. Kojarzy nam się raczej z jakąś czynnością związaną ze współczesną techniką – z nagrywaniem płyty, ładowaniem baterii lub odkurzaniem. Widać więc wyraźnie, że Białoszewski – co typowe dla jego poezji – zestawia wysokie z niskim.

Kolejne wersy potwierdzają tę myśl. Podmiot liryczny zwraca się do muzy: Muzo/Natchniuzo. W ten sposób mogłoby wyrażać się dziecko, nie zaś pełen egzaltacji poeta. Dalsza część tego niewielkiego utworu pełna jest neologizmów, za pomocą których ponawiane są prośby o natchnienie. Pod koniec obserwujemy coś, co określić można jako rozpad języka:

natreść
mi
ości
i
uzo

Wbrew pozorom „Namuzowywanie” nie jest jedynie kpiną z innych poetów. W tych kilku wersach Białoszewski sugeruje przewartościowanie podstawowych pojęć dotyczących poezji. Otóż końcowe fragmenty sugerują bardzo wyraźnie, że według autora istota twórczości tkwi w języku (poezja lingwistyczna). To język, nie zaś muzy, określa, co jest możliwe w literaturze, w jakich kierunkach może się ona rozwijać, a gdzie tkwią jej granice.

Kpiąc z tradycyjnego „etosu” literata, Białoszewski zaleca, by koledzy po piórze zaczęli czcić nowe boga – tym bóstwem jest właśnie język jako taki.

Forma utworu (kilka informacji):
– apostrofa
– nieregularny układ rymów
– nieregularna liczna sylab w wersie
– neologizmy

Rozwiń więcej