Unikalne i sprawdzone teksty

Pamiętnik z Powstania warszawskiego - opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza, czas i miejsce akcji

„Pamiętnik z powstania warszawskiego” to bodaj najbardziej znane beletrystyczne dzieło Mirona Białoszewskiego. Książka stanowi rodzaj autobiografii, opisującej losy pisarza w trakcie tytułowego zrywu Polaków w 1944 roku. W dziele obecne są dwa plany czasowe – wojna i rok 1967, kiedy autor wspomina swoje losy sprzed dwudziestu lat. Dominuje pierwszy plan, opisując wydarzenia od początku sierpnia 1944 do pierwszych miesięcy roku 1945, gdy bohater powrócił do zniszczonej Warszawy. Z krótkim wyjątkiem, akcja toczy się w stolicy Polski.

Motywy, problematyka

Książka Mirona Białoszewskiego stanowi ważny głos w dyskusji nad losami zwykłych ludzi w czasie wojny i powstania. Autor nie był żołnierzem i nie brał udziału w starciach z Niemcami – jego perspektywa jest perspektywą cywila, który pragnie doczekać końca walk. Nie oznacza to, że Miron pozostawał obojętny wobec konfliktu. Wręcz przeciwnie, jak większość Warszawiaków z radością przyjął początek powstania. Wynikało to z nadziei na zrzucenie niemieckiej dominacji, jaka dławiła kraj od 1939 roku. Ludzie pomagają żołnierzom z AK budować umocnienia, wznoszą flagi, a także organizują wydarzenia o charakterze patriotycznym. Entuzjazm jednak szybko się wyczerpuje, skonfrontowany z tragicznymi warunkami życia, jakie panują wśród murów walczącej Warszawy. Niemiecka artyleria i lotnictwo zbiera krwawe żniwo wśród cywilów, zdobycie wody i jedzenia to cud. Białoszewski opisuje głód, pragnienie i nieustanny strach. Do najbardziej przejmujących fragmentów książki zalicza się relacja z ewakuacji do innej części miasta, przez kanały – epizod ten stał się kanwą wcześniejszego filmu Andrzeja Wajdy („Kanał”).

Bohaterowie

Paradoksalnie, głównym bohaterem nie jest Miron Białoszewski, ani jego przyjaciele (np. Swen), czy krewni. Dominuje bohater zbiorowy, jakim jest ludność Warszawy. Czytelnik obserwuje osoby, które pomimo tragicznych warunków usiłują zachować resztki normalnego życia. Stąd epizody takie, jak otwarcie zakładu fryzjerskiego wśród szalejącej zagłady i nędzy. Celem Białoszewskiego było ukazanie reakcji zwykłych ludzi, rzuconych w środek tragicznego i wielkiego wydarzenia historycznego. Wielkość i podłość mieszają się ze sobą – a Białoszewski jest narratorem współczującym. Pragnie zrozumieć, nie oceniać. Sam wie najlepiej, że trudno wydawać oceny o człowieku, który znajduje się w sytuacji ekstremalnej.
„Pamiętnik z powstania warszawskiego” doczekał się wielu adaptacji teatralnych. Do najważniejszych należy ta, dokonana na potrzeby teatru telewizji w 2009 roku.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Potop biblijny – interpretacja...

Streszczenie W biblijnej „Księdze Rodzaju” znajduje się opis potopu. Spowodowany był on zepsuciem moralnym ludzkości. Bóg niezadowolony był z tego że...

Zapałka na zakręcie - streszczenie...

Streszczenie Osada to miejscowość wypoczynkowa do której Mada wraz ze swoją siostrą Alusią i mamą udają się na wakacje. W Osadzie odżywają wspomnienia. Mada...

Lot nad kukułczym gniazdem –...

Geneza „Lot nad kukułczym gniazdem” to debiutancka powieść Kena Keseya. Jak się czasem zdarza debiut okazał się najważniejszym dziełem w dorobku autora. Do...

Janko Muzykant – opracowanie problematyka...

Czas i miejsce akcji geneza Utwór to nowela która została napisana przez Henryka Sienkiewicza w Paryżu a która jest wyrazem typowego dla pozytywistów...

List do ludożerców – interpretacja...

„List do ludożerców” Tadeusz Różewicza pochodzi z tomu „Formy” (1958). Mamy tu do czynienia z liryką zwrotu do adresata. Podmiot liryczny...

Świtezianka – interpretacja i...

Streszczenie Ballada rozpoczyna się opisem spaceru. Przedstawiony strzelec każdej nocy spotyka się z ukochaną w ciemnym borze. Spacerują razem przy świetle księżyca....

Bakczysaraj – interpretacja i...

„Bakczysaraj” to sonet w którym pokazane są przemyślenia podmiotu lirycznego który dostrzega problem jakim jest przemijanie oraz kruchość tworów...

Słowik i szczygieł - interpretacja...

Bajka Ignacego Krasickiego „Słowik i szczygieł” oferuje krótki ale dosadny komentarz dotyczący działań artystów a być może każdego człowieka...

Pan od przyrody – interpretacja...

„Pan od przyrody” Zbigniewa Herberta to wzruszający wiersz w którym poeta składa hołd swojemu dawnemu nauczycielowi. Profesor został ukazany jako wcielenie...