Unikalne i sprawdzone teksty

Pamiętnik z Powstania warszawskiego - opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza, czas i miejsce akcji

„Pamiętnik z powstania warszawskiego” to bodaj najbardziej znane beletrystyczne dzieło Mirona Białoszewskiego. Książka stanowi rodzaj autobiografii, opisującej losy pisarza w trakcie tytułowego zrywu Polaków w 1944 roku. W dziele obecne są dwa plany czasowe – wojna i rok 1967, kiedy autor wspomina swoje losy sprzed dwudziestu lat. Dominuje pierwszy plan, opisując wydarzenia od początku sierpnia 1944 do pierwszych miesięcy roku 1945, gdy bohater powrócił do zniszczonej Warszawy. Z krótkim wyjątkiem, akcja toczy się w stolicy Polski.

Motywy, problematyka

Książka Mirona Białoszewskiego stanowi ważny głos w dyskusji nad losami zwykłych ludzi w czasie wojny i powstania. Autor nie był żołnierzem i nie brał udziału w starciach z Niemcami – jego perspektywa jest perspektywą cywila, który pragnie doczekać końca walk. Nie oznacza to, że Miron pozostawał obojętny wobec konfliktu. Wręcz przeciwnie, jak większość Warszawiaków z radością przyjął początek powstania. Wynikało to z nadziei na zrzucenie niemieckiej dominacji, jaka dławiła kraj od 1939 roku. Ludzie pomagają żołnierzom z AK budować umocnienia, wznoszą flagi, a także organizują wydarzenia o charakterze patriotycznym. Entuzjazm jednak szybko się wyczerpuje, skonfrontowany z tragicznymi warunkami życia, jakie panują wśród murów walczącej Warszawy. Niemiecka artyleria i lotnictwo zbiera krwawe żniwo wśród cywilów, zdobycie wody i jedzenia to cud. Białoszewski opisuje głód, pragnienie i nieustanny strach. Do najbardziej przejmujących fragmentów książki zalicza się relacja z ewakuacji do innej części miasta, przez kanały – epizod ten stał się kanwą wcześniejszego filmu Andrzeja Wajdy („Kanał”).

Bohaterowie

Paradoksalnie, głównym bohaterem nie jest Miron Białoszewski, ani jego przyjaciele (np. Swen), czy krewni. Dominuje bohater zbiorowy, jakim jest ludność Warszawy. Czytelnik obserwuje osoby, które pomimo tragicznych warunków usiłują zachować resztki normalnego życia. Stąd epizody takie, jak otwarcie zakładu fryzjerskiego wśród szalejącej zagłady i nędzy. Celem Białoszewskiego było ukazanie reakcji zwykłych ludzi, rzuconych w środek tragicznego i wielkiego wydarzenia historycznego. Wielkość i podłość mieszają się ze sobą – a Białoszewski jest narratorem współczującym. Pragnie zrozumieć, nie oceniać. Sam wie najlepiej, że trudno wydawać oceny o człowieku, który znajduje się w sytuacji ekstremalnej.
„Pamiętnik z powstania warszawskiego” doczekał się wielu adaptacji teatralnych. Do najważniejszych należy ta, dokonana na potrzeby teatru telewizji w 2009 roku.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mit o Nike - opracowanie (interpretacja...

Interpretacja Postać bogini Nike nie od zawsze była obecna w mitologii. Osobą która przywołała jej dzieje był dopiero Hezjod. Mit o bogini Nike jest przede wszystkim...

Przypowieść o maku – interpretacja...

„Przypowieść o maku” to wiersz Czesława Miłosza będący częścią powstałego w 1943 roku cyklu („Świat. Poema naiwne”). Podobnie jak w pozostałych...

Ten obcy – opracowanie problematyka...

Geneza „Ten obcy” to psychologiczna powieść dla młodzieży autorstwa Ireny Jurgielewiczowej. Została wydana w 1961 r. Zaś w 1975 r. powstała jej kontynuacja...

Emancypantki – streszczenie plan...

Streszczenie Tom I Pensja pani Latter była od 1870 r. najznamienitszą w całej Warszawie. Jej mury opuszczały najlepsze obywatelki większość z absolwentek cieszyła się...

Lalka – opracowanie problematyka...

Geneza „Lalka” czyli jedno z najważniejszych dzieł w dorobku Bolesława Prusa była publikowana w „Kurierze Codziennym” w latach 1887 - 1889. Pierwsze...

Anioł Pański – interpretacja...

„Anioł Pański” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to nastrojowy liryk o budowie melicznej. Konstrukcja utworu przypomina pieśń – wskazuje na to powtarzający...

Śmierć urzędnika - streszczenie...

Streszczenie Podczas przedstawienia Iwan Dmitriewicz Czerwiakow poczuł się nieco gorzej. Kichnąwszy zauważył że ubrudził on przy tym obecnego na przedstawieniu Bryzżałowa....

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela...

Geneza czas i miejsce akcji Akcja noweli dzieje się na wsi w miejscu które zamieszkiwane jest przez Michasia oraz osobę go nauczającą. Można wywnioskować że przysparzająca...