Streszczenie
Podczas przedstawienia Iwan Dmitriewicz Czerwiakow poczuł się nieco gorzej. Kichnąwszy, zauważył, że ubrudził on przy tym obecnego na przedstawieniu Bryzżałowa. Na nieszczęście bohatera był to mężczyzna wyższy rangę od Czerwiakowa. Nie czekając zbyt długo, zaczął on więc przepraszać.
Wrócił do domu i odbył rozmowę z małżonką, jednak zajście nie mogło mu dać spokoju. Urzędnik wydawał się być rozgniewany i nie zważał na przeprosiny Iwana. Obojętność przyjmując za złą monetę, mężczyzna kolejnego dnia poszedł przeprosić go raz jeszcze.
Mimo odświętnego stroju i zaangażowania w przeprosiny, został on potraktowany niemiło. Wysoki rangą urzędnik uznał, że mężczyzna raczy z niego drwić. Bohater miał zamiar napisać list z wyjaśnieniem.
To zadanie przerosło jednak mężczyznę, po raz kolejny udał się więc z przeprosinami. Widząc jednak gniew rozmówcy, wrócił do domu, gdzie zmarł.
Plan wydarzeń
1. Zajście w teatrze.
2. Pierwsza próba przeprosin.
3. Zmartwienie mężczyzny.
4. Kolejna próba przeprosin.
5. Postanowienie o napisaniu listu.
6. Ponowna wizyta u urzędnika.
7. Śmierć bohatera.
Problematyka
Poruszona w utworze problematyka ukazuje przede wszystkim hierarchiczność oraz realia życia ówczesnych ludzi. Przedstawiony w utworze obywatel drży przed wysokim urzędnikiem, który zdaje mu się być postacią bardzo nieprzychylną. Gotowy jest przepraszać go wielokrotnie, by tylko zyskać od niego przebaczenie. Ukazane zostaje jak potrafi działać strach oraz jaka jest jego potęga. Mężczyzna sytuację kreuje głównie we własnej wyobraźni, widocznie nadinterpretując fakty. Lęk doprowadza do śmierci mężczyzny.