Balladyna – kobieta ambitna czy zbrodniarka?

Tytułowa bohaterka tragedii Juliusza Słowackiego jest postacią wykreowaną w niezwykle interesujący sposób. Bliscy i ci, którzy mieli okazję ją poznać, dostrzegają w niej piękno, dobro i miłość, bardzo łatwo dając się omamić jej urokowi. Wszak czyny Balladyny przynoszą jedynie cierpienie.

Argumentów potwierdzających zbrodniczą naturę siostry Aliny można odnaleźć w tekście bez liku. Z zimną krwią morduje ona konkurentkę, a następnie okłamuje matkę na temat losu jej drugiej córki. Wspólnie z Kostrynem, chociaż bez przekonania, uśmierca Gralona - gońca wysłanego przez Kirkora. Następnie, pragnąc władzy, plami krwią sen Grabca i zabiera mu koronę Lecha. To jednak nie wszystko - w najbardziej wyrachowany sposób postępuje ze swym sojusznikiem - niemieckim rycerzem. Osiągnąwszy, w dużej mierze dzięki jego pomocy, to, czego pragnęła, bezlitośnie pozbawia go życia, stosując truciznę. Szlak Balladyny usłany jest krwią i ciałami postaci, które mogły jej w jakikolwiek sposób zagrozić.

Wiele o charakterze tytułowej bohaterki można dowiedzieć się na podstawie analizy jej relacji z matką. Już w pierwszych scenach dzieła widocznym staje się, iż młoda dziewczyna nie szanuje starej Wdowy. Drwi z jej mądrości, ignoruje jej przeczucia. Gdy obie bohaterki trafiają do zamku Kirkora, Balladyna zupełnie odtrąca starszą kobietę. Dla Wdowy jest to przyczyna wielkiego cierpienia. Wciąż myśli ona, że Alina uciekła, zostawiając ją samą. W czasie uczty, na której gościł Grabiec, Balladyna ostatecznie wypędza matkę z zamku, każąc błąkać się jej po lesie w czasie burzy.

Swe skłonności do okrucieństwa przejawia Balladyna także po zostaniu królową. Nakazuje ona wyeliminować nieprzyjaciół i niechętnych jej ludzi. W wypadku burmistrza Kuriera i Pisma godzi się ostatecznie na wybicie im zębów i wyłamanie szczęk. Widząc reakcję poddanych, kobieta oświadcza, że nie będzie okazywać litości.

Czy istnieją jakieś okoliczności łagodzące, jakieś pozytywne cechy wpisane w obraz Balladyny? Niewątpliwie była to kobieta ambitna, dla której wiejska chatka była przestrzenią zbyt małą. Miała nadzieję na lepszą przyszłość. Chociaż związała się z Grabcem - chłopem pokochanym przez samą Goplanę - gotowa była porzucić go dla rycerza lub zamożnego pana. Balladyna w swoich dążeniach do poprawy losu nie zachowywała jakichkolwiek norm moralnych, często
drwiąc ze sprawiedliwości i zasad.

Tytułową bohaterkę można postrzegać więc jako postać ukazującą zgubne skutki nadmiernie rozbudzonych ambicji. Pozbawiwszy życia raz, czyni to później po raz kolejny, za każdym razem z większą swobodą. Ostatecznie eliminuje lub unieszkodliwia wszystkie osoby, które mogły ujawnić niewygodne dla niej fakty
(nakazuje nawet zamordować Pustelnika). Zbrodnie popełnione przez tę kobietę nie znajdują usprawiedliwienia, jedynie potwierdzając zepsucie jej charakteru. Jednak sprawiedliwość jest bezwzględna, a Balladyna, zostawszy, o ironio, sędzią we własnej sprawie, wydaje na siebie wyrok śmierci, postępując zgodnie z kodeksem Lechitów.