Unikalne i sprawdzone teksty

Dobre i złe oblicze szlachcica sarmaty na przykładzie duchowej przemiany Jacka Soplicy | wypracowanie

Jacek Soplica był postacią szczególną. Jego talent przywódczy i niesamowitą zdolność zjednywania sobie ludzi odkrył Stolnik, który, pragnąc mieć potężnego sojusznika politycznego, chciał zbliżyć się do obiecującego młodzieńca. Z kolei sam ojciec Tadeusza opowiadał o sobie, leżąc na łożu śmierci, w następujący sposób: I ja, zawadyjaka sławny w Litwie całéj, / Co przede mną największe pany nieraz drżały, / Com nie żył dnia bez bitki, co nie Stolnikowi, / Alebym się pokrzywdzić nie dał i królowi, / Co we wściekłość najmniejsza wprawiała mię sprzeczka.

Nie ulega więc wątpliwości, iż w postaci Jacka Soplicy można dostrzec pewne cechy typowe dla szlachcica sarmaty. Skory do bijatyk, niestroniący od pijatyk, z łatwością zjednujący sobie ludzi i potrafiący zyskiwać ich poparcie – taki był ojciec Pana Tadeusza, tym zwrócił na siebie uwagę Horeszki. Duma, skłonność do wpadania w gniew, pamiętliwość oraz nieumiejętność panowania nad emocjami stały się przyczyną sięgnięcia przez Jacka Soplicę po broń, która uśmierciła Stolnika.

Z obrazu młodości jednego z głównych bohaterów „Pana Tadeusza” wyłania się więc postać szlachcica – sarmaty, postaci negatywnej. Nawet największe wzburzenie nie usprawiedliwia morderstwa bezbronnego i niespodziewającego się ataku człowieka. Jednak skutki jego czynu sięgały o wiele dalej – doprowadziły do wywiezienia ukochanej Ewy i jej męża na Sybir, a wkrótce osierociły Zosię. W dużej mierze umocniły także pozycję Rosjan w okolicy Soplicowa, co Moskale chcieli mu wynagrodzić.

Moment wyjazdu za granicę, przywdziania mnisiego habitu i zmiany imienia jest punktem zwrotnym w życiu Jacka Soplicy. Do podjęcia tej decyzji poprowadziły bohatera gorący patriotyzm, miłość do ojczyzny. To właśnie idei narodowej postanowił on poświęcić swe życie, marząc o tym, by nad Litwą ponownie załopotała Pogoń. Przy tym, kierowany honorem, nie zapomniał o konieczności odkupienia swych win. Posłał więc Zosię na wychowanie do Telimeny, utrzymując przy tym córkę Ewy.

Postać Jacka Soplicy łączy w sobie cechy bohatera romantycznego i szlachcica – sarmaty. Chociaż oświecenie wartościowało sarmatyzm negatywnie, wiążąc go z zacofaniem, ogłupieniem i zakłamaniem, tworząc utarty sposób postrzegania go, w wypadku dzieła Mickiewicza nie sposób wyciągnąć tak jednoznaczną ocenę. Owszem, Jacek Soplica prowadził życie pełne awantur i kłótni, nierzadko trawił swój czas na zajęciach bezowocnych, szkodliwych. Jednak to właśnie wtedy ukształtował się w nim gorący patriotyzm, to z tych przekonań wywodził się honor, który kierował Soplicą w taki sposób, by odkupił swe winy. Zatem romantyzm, w przeciwieństwie do oświecenia, dostrzegał pewne pozytywne aspekty sarmatyzmu, często przedstawiając ten nurt w sposób sentymentalny, pełen rzewności. Jednak szczególnie ostrej krytyce poddawane są w „Panu Tadeuszu” wewnętrzne spory i waśnie. Mickiewicz, pisząc swe dzieło z odległej perspektywy czasowej, miał możliwość zaobserwować efekty niegdysiejszych błędów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Nieznana (wymyślona) przygoda Odyseusza...

Po zniszczeniu Troi pragnąłem wrócić do kraju ojczystego Itaki oraz do swych bliskich – żony Penelopy i syna Telemacha. Niestety gniew Posejdona powodował że...

Moje wakacje - wypracowanie (po...

Moje wakacje były naprawdę wspaniałe. W tym roku miałem okazje z moimi rodzicami zwiedzić Turcję. Podczas naszych wakacji przeżyłem niesamowite rzeczy. Przede wszystkim...

Charakterystyka porównawcza Supermana...

Batman i Superman należą do najbardziej znanych postaci amerykańskiej kultury masowej (popkultury). Są to bohaterowie komiksów które doczekały się mnóstwa...

„Jaka miarką kto mierzył taką...

Szanowni Państwo chciałem dzisiaj poruszyć pewne zagadnienie moralne. Wybitny komediopisarz francuski Molier zawarł w dramacie „Świętoszek” celną uwagę. Mianowicie...

Uniwersalizm i ponadczasowość...

Romeo i Julia - obok Tristana i Izoldy – stanowią najbardziej rozpoznawalną parę tragicznych kochanków. Wypełniona emocjami historia ich życia wywarła olbrzymi...

Nazwiska znaczące w literaturze...

Nazwisko znaczące w literaturze to zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego „nazwisko bohatera utworu literackiego które stanowi aluzję do charakteru lub...

Człowiek uczy się całe życie...

Wielu z nas słyszało nieraz mądrość „człowiek uczy się przez całe życie”. Zazwyczaj nie przywiązujemy do tej myśli specjalnej uwagi. Stwierdzamy że to...

Napisz list w imieniu ojca Laurentego...

Drogi Romeo od naszego ostatniego spotkania sprawy potoczyły się gwałtownie i w zupełnie niespodziewany sposób. Gdy Twoje ostrze przebiło Tybalta a książę skazał...

Utopia w oświeceniu – realizacja...

Motyw utopii przewijał się przez literaturę już w starożytności chociaż sama nazwa pochodzi od utwory Tomasza Morusa. Wątek odległej krainy (zazwyczaj wyspy) na którą...