Unikalne i sprawdzone teksty

Dobre i złe oblicze szlachcica sarmaty na przykładzie duchowej przemiany Jacka Soplicy | wypracowanie

Jacek Soplica był postacią szczególną. Jego talent przywódczy i niesamowitą zdolność zjednywania sobie ludzi odkrył Stolnik, który, pragnąc mieć potężnego sojusznika politycznego, chciał zbliżyć się do obiecującego młodzieńca. Z kolei sam ojciec Tadeusza opowiadał o sobie, leżąc na łożu śmierci, w następujący sposób: I ja, zawadyjaka sławny w Litwie całéj, / Co przede mną największe pany nieraz drżały, / Com nie żył dnia bez bitki, co nie Stolnikowi, / Alebym się pokrzywdzić nie dał i królowi, / Co we wściekłość najmniejsza wprawiała mię sprzeczka.

Nie ulega więc wątpliwości, iż w postaci Jacka Soplicy można dostrzec pewne cechy typowe dla szlachcica sarmaty. Skory do bijatyk, niestroniący od pijatyk, z łatwością zjednujący sobie ludzi i potrafiący zyskiwać ich poparcie – taki był ojciec Pana Tadeusza, tym zwrócił na siebie uwagę Horeszki. Duma, skłonność do wpadania w gniew, pamiętliwość oraz nieumiejętność panowania nad emocjami stały się przyczyną sięgnięcia przez Jacka Soplicę po broń, która uśmierciła Stolnika.

Z obrazu młodości jednego z głównych bohaterów „Pana Tadeusza” wyłania się więc postać szlachcica – sarmaty, postaci negatywnej. Nawet największe wzburzenie nie usprawiedliwia morderstwa bezbronnego i niespodziewającego się ataku człowieka. Jednak skutki jego czynu sięgały o wiele dalej – doprowadziły do wywiezienia ukochanej Ewy i jej męża na Sybir, a wkrótce osierociły Zosię. W dużej mierze umocniły także pozycję Rosjan w okolicy Soplicowa, co Moskale chcieli mu wynagrodzić.

Moment wyjazdu za granicę, przywdziania mnisiego habitu i zmiany imienia jest punktem zwrotnym w życiu Jacka Soplicy. Do podjęcia tej decyzji poprowadziły bohatera gorący patriotyzm, miłość do ojczyzny. To właśnie idei narodowej postanowił on poświęcić swe życie, marząc o tym, by nad Litwą ponownie załopotała Pogoń. Przy tym, kierowany honorem, nie zapomniał o konieczności odkupienia swych win. Posłał więc Zosię na wychowanie do Telimeny, utrzymując przy tym córkę Ewy.

Postać Jacka Soplicy łączy w sobie cechy bohatera romantycznego i szlachcica – sarmaty. Chociaż oświecenie wartościowało sarmatyzm negatywnie, wiążąc go z zacofaniem, ogłupieniem i zakłamaniem, tworząc utarty sposób postrzegania go, w wypadku dzieła Mickiewicza nie sposób wyciągnąć tak jednoznaczną ocenę. Owszem, Jacek Soplica prowadził życie pełne awantur i kłótni, nierzadko trawił swój czas na zajęciach bezowocnych, szkodliwych. Jednak to właśnie wtedy ukształtował się w nim gorący patriotyzm, to z tych przekonań wywodził się honor, który kierował Soplicą w taki sposób, by odkupił swe winy. Zatem romantyzm, w przeciwieństwie do oświecenia, dostrzegał pewne pozytywne aspekty sarmatyzmu, często przedstawiając ten nurt w sposób sentymentalny, pełen rzewności. Jednak szczególnie ostrej krytyce poddawane są w „Panu Tadeuszu” wewnętrzne spory i waśnie. Mickiewicz, pisząc swe dzieło z odległej perspektywy czasowej, miał możliwość zaobserwować efekty niegdysiejszych błędów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Napisz list do kolegi zachęcający...

Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...

Kim chciałbym zostać w przyszłości?...

Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....

Piekło Dantego – opis

Obraz Piekła w „Boskiej Komedii” Dantego jest bardzo wymowny i silnie alegoryczny. W toku narracji dowiadujemy się że Piekło powstało w momencie strącenia Lucyfera...

Impresjonizm w „Chłopach”

„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....

Uczę się życia czytając –...

Ludzie mawiają często że trzeba wielu lat by nauczyć się czym jest życie. Starsi ludzie wspominają że prawdę o świecie poznali podczas wojny zaś wiele osób...

Teatr absurdu – cechy założenia...

Sformułowanie „teatr absurdu” zawdzięczamy angielskiemu badaczowi Martinowi Esslinowi. W eseju o takim tytule opublikowanym w 1960 roku wskazał wyróżniki...

Jaki powinien być idealny nauczyciel?...

Większość uczniów marzy o długich i słonecznych dniach wolnych od szkoły oraz… o idealnym nauczycielu. Jaki powinien on być czym powinien się odznaczać...

„Granica” jako powieść psychologiczna...

„Granica” Zofii Nałkowskiej jest powieścią o kompozycji retrospektywnej. Tragiczny koniec kariery obiecującego Zenona Ziembiewicza staje się w dziele punktem...

Czy istnieje recepta na szczęście?...

Poszukiwanie szczęścia to jedno z najważniejszych zadań stojących przed człowiekiem. Chyba każdy chciałbym prowadzić dobre i miłe życie – nie ma się więc co...