„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza ukazuje nie tylko piękno litewskiego krajobrazu, ale także rozbudowaną, zróżnicowaną panoramę ówczesnej szlachty. Warstwę tę postrzegać można jako bohatera zbiorowego epopei, który reprezentuje pewne idee, wartości oraz przekonania.
Soplicowo i okolice zamieszkane są głównie przez przedstawicieli szlachty średniozamożnej oraz zaściankowej. Jednak we wspomnieniach pojawia się postać Stolnika Horeszki – biorącego czynny udział w życiu politycznym wysokiej rangi urzędnika. Szybko można dostrzec dystans między nim a resztą miejscowych. Za pośrednictwem Jacka Soplicy zapewnia on sobie poparcie niżej urodzonych, lecz nie ma zamiaru oddać ręki Ewy komuś pośledniego stanu, szukając dla niej męża z tytułami i wysokim urzędem.
Pozostali przedstawiciele stanu szlacheckiego, chociaż różnią się zamożnością (są wśród nich postaci bogate – Podkomorzy, Hrabia – oraz ubogie – zaścianek z Dobrzyna), zdają się utożsamiać podobne idee, usuwając różnice majątkowe na dalszy plan. Uwagę zwraca tu przede wszystkim patriotyzm – głęboki, autentyczny, pociągający za sobą gotowość do poświęceń. Z jednej strony ujawnia się on przez pielęgnację tradycji, obyczajów i zwyczajów, które wyrastają z polskiej ziemi, z drugiej gotowością do czynu zbrojnego.
Szlachcie ukazanej przez Mickiewicza nie brakuje wad. Skłonność do awantur i pijatyk, bezrefleksyjność oraz nierzadkie stawianie prywatnego interesu ponad dobrem ogółu, o jakich poeta nie zapomniał, zdają się ukazywać przyczyny trudnej sytuacji Rzeczpospolitej. Jednak autor wyraźnie złagodził ich obraz – zajazd odbywa się w sposób bezkrwawy, drobne konflikty (np. Rejenta z Asesorem) można traktować jako humorystyczne, zabawne, pijaństwo zaś staje się cechą uniwersalną, dotyczącą także innych grup i narodów (np. Rosjanie).
W czasie lektury „Pana Tadeusza” trudno oprzeć się wrażeniu, iż Adam Mickiewicz, przedstawiając obraz szlachty, uczynił to w sposób wyidealizowany. Ciepłem urzekają opisy kolejnych zwyczajów i obyczajów – będących nieocenionymi nośnikami tradycji narodowej, patriotycznej tożsamości. Interes ojczyzny, chociaż często spychany w tło, ostatecznie jawi się jako najważniejszy. Potrzebny jest tylko ktoś, kto wskaże drogę, pozwoli przekroczyć barierę wzajemnych uprzedzeń (np. ksiądz Robak). Szczególnie w kontekście coraz silniejszej i coraz bardziej bezwzględnej polityki wynaradawiającej, jaką prowadzą zaborcy, obraz ten jawi się jako ciepły, szczerze patriotyczny i rozpalający tęsknotą za dawnym obrazem świata.
Dzieło Adama Mickiewicza trudno traktować w kategoriach bezwzględnego i obiektywnego utworu o charakterze historycznym. Autor przedstawia, co prawda, bogactwo autentycznych zdarzeń, prądów itp., lecz czyniąc to, automatycznie je wartościuje, przez co wiele wad, niedociągnięć i błędów pozostaje zapomnianych.
Drogi Maćku piszę do Ciebie bowiem trafiłem ostatnio na pewną sentencję która może zachęcić Cię do zmiany Twoich przyzwyczajeń. Horacy jeden z najwybitniejszych...
Charakterystyka kierunku Realizm to jeden z nurtów które powstały w epoce pozytywizmu. Osoby które tworzyły zgodnie z jego zasadami za cel nadrzędny dawały...
Inwokacja rozpoczynająca „Pana Tadeusza” jest być może najbardziej rozpoznawalnym fragmentem polskiego dzieła literackiego. Ta rozbudowana apostrofa stanowi nawiązanie...
Urszula Kochanowska nie była jedynym dzieckiem Jana Kochanowskiego i też nie tylko ją spośród swych pociech polski poeta stracił jednak to jej śmierć była dla...
Poeci od zawsze wypowiadali się w najważniejszych sprawach dotyczących ludzkiego losu. Przedstawiali własne wizje powinności człowieka wyzwań przed nim stojących i radości...
„Potop” Henryka Sienkiewicza jest powieścią historyczną w której autor nakreślił szeroki pejzaż polskiego społeczeństwa z czasów kultury sarmackiej....
Moje plany na przyszłość dotyczą zarówno zdarzeń najbliższych jak i tych które będą miały miejsce kiedy dorosnę. Te najbardziej odległe dotyczą kilku...
Kultura masowa jest fenomenem związanym z nowoczesnymi społeczeństwami. Przez długie stulecia obowiązywał podział na kulturę dworską zrozumiałą dla garstki wykształconych...
Wiosna to najpiękniejsza pora roku. To czas w którym wszystko rozkwita na nowo. Najpiękniej widać jej działanie w sadach. Sad wiosną jest miejscem niezwykłym które...