Romantyczność jako ballada programowa – cechy ballady

Ballada to gatunek, który był niezwykle popularnym w okresie romantyzmu. Posiadający zarówno cechy liryki, epiki jak i dramatu, dawał on szerokie pole do manifestacji poglądów przez twórców romantycznych. Ballada zatytułowana „Romantyczność” stała się balladą programową. Ukazała ona najważniejsze poglądy polskich romantyków, zupełnie nowe spojrzenie na rzeczywistość.

Utwór napisany przez Adama Mickiewicza to opowieść o zakochanej dziewczynie, która zdaje się rozmawiać ze swoim lubym. Widzi go jedynie ona, zmarły ukochany nie jest widoczny dla zebranego ludu. Pojawienie się postaci fantastycznej, w tym wypadku ducha, jest wyrazem romantycznego zainteresowania wszystkim tym, co tajemnicze. Pokazuje ono także, że kontakt z tajemniczym duchem nie jest możliwy i dostępny dla każdego. Przenikanie się świata fantastycznego oraz realnego to jedna z cech charakterystycznych dla ballady.

Niemniej ważnym jest występowanie ludu oraz sposób jego prezentacji. Lud wydaje się być paradoksalnie mądrzejszy niż mędrzec, którego jedynym źródłem wiedzy jest „szkiełko i oko”. Odwołanie do ludowości, kultury ludowej jest charakterystyczne zarówno dla ballady jak i dla twórczości całej epoki.

Ważnymi elementami ballady są liczne wykrzyknienia, a także elementy świadczące o przynależności gatunkowej do liryki – epitety oraz porównanie. Wskazuje to na synkretyzm, który cechuje balladę oraz pozwala na lepsze, pełniejsze wyrażenie uczuć. Użycie różnorodnych środków daje szeroki pole do ekspresji, która była tak ważną w romantyzmie.

Ciekawym elementem, który również pozwala na określenie utworu jako balladę programową, jest użycie cytatu zaczerpniętego z twórczości Szekspira. Pisarz ten fascynował romantyków, a tworzone przez niego dramaty stały się dla nich wzorem. Uznanie dla pisarza widoczne jest także w balladzie.

Tworząc balladę pod tytułem „Romantyczność” Adam Mickiewicz dokonał zarówno przedstawienia romantycznego poglądu, jak i wykorzystania gatunku, który stał się ulubionym przez romantyków.