„Cesarz” to książka Ryszarda Kapuścińskiego. Opublikowana została w roku 1978, opowiada zaś o panowaniu władcy Etiopii, Hajle Selasje I, żyjącego w latach 1892-1975. Klasyfikacja gatunkowa utworu budzi pewne wątpliwości. Przez wiele lat uchodził on za klasyczny reportaż, jednak biograf Kapuścińskiego, Artur Domosławski przedstawił informacje, które każą wątpić w dziennikarskie rzemiosło autora „Cesarza”. Chociaż książka opowiada o postaciach autentycznych, to nie wszystkie opisane w niej wydarzenia miały miejsce naprawdę. Wydaje się, iż Kapuściński na podstawie zdobytych w Etiopii informacji stworzył utwór leżący bliżej satyry lub powieści, niż klasycznego reportażu.
Domosławski zwracał między innymi uwagę, iż Kapuściński nie mógłby dotrzeć do dawnych urzędników cesarza w okresie, kiedy trwały brutalne prześladowania ze strony nowych, komunistycznych władz Etiopii. W owych chwilach żaden dawny współpracownik Halje Salasje raczej nie zdecydowałby się na szczere rozmowy z dziennikarze z bądź co bądź komunistycznego kraju, jakim była wówczas Polska. Domosławski przytaczał też relacje znajomych Kapuścińskiego, według których reporter miał „wymyślić” na bieżąco wiele z opisanych w książce wydarzeń z dziejów panowania cesarza.
Jak więc należy traktować książkę? Zapewne bezpieczniej uznać ją za satyrę właśnie, niż za poważne źródło historyczne. Nie znaczy to jednak, iż dzieło jest pozbawione wartości. Kapuściński serwuje nam bowiem interesującą i bardzo przenikliwą analizę mechanizmów władzy absolutnej.
Jaki więc obraz takiej władzy wyłania się z książkowego portretu „Cesarza”? Rozpoznajemy w nim człowieka prymitywnego i analfabetę, niepozbawionego wszakże pewnej dozy sprytu. Hajle Selasje potrafi wiązać ze sobą ludzi i to wydaje się jego największą siłą – a zarazem największą słabością Etiopii. Cesarz nie ceni bowiem walorów merytokracji, nie pragnie urzędników mądrych i rzetelnych. Chce osób oddanych sobie – dlatego dobiera współpracowników z nizin społecznych i obsypuje ich zaszczytami. Wie, że ludzie, którzy zawdzięczają mu wszystko, będą mu ślepo oddani.
Zarazem Cesarz nie odrzuca „klasycznych” narzędzi despotów. Chętnie słucha donosów – ma nawet w planie dnia punkt, który polega na zapoznawaniu się z relacjami delatorów. Zarazem cesarz utrzymuje silną armię, która może stłumić potencjalne niepokoje.
Hajle Selasje chce jednak uchodzić za nowoczesnego władcę. Wyróżniających się młodych ludzi wysyła, by zdobyli edukację zagranicą. Ci ludzie po powrocie nie są w stanie znieść biedy panującej w ich ojczyźnie, ani bezmyślnego despotyzmu cesarza.
Do protestów studentów wkrótce dołącza się armia i władca zostaje obalony. Uwięziony ciągle liczy na powrót do władzy, umiera jednak w nieznanych okolicznościach. Kapuściński nie opowiada jednak o następcach Hajle Selasje, którzy wprowadzili w Etiopii jeszcze brutalniejsze rządy.
„Ogród przedziwny” Leopolda Staffa to wiersz pochodzący z tomu „Uśmiechy godzin” (1910). Poeta wyraża w nim zachwyt nad pięknem świata opowiada...
Geneza „Wierna rzeka” jest powieścią Stefana Żeromskiego poświęconą powstaniu styczniowemu (1863). W zamyśle miała być częścią cyklu opisującego losy...
Geneza „Anaruk chłopiec z Grenlandii” to sympatyczna opowieść o życiu zwyczajach i wierzeniach Eskimosów zamieszkujących Grenlandię. Główny i...
Uznaje się że „Księga Psalmów” powstała pomiędzy XI a III w. p.n.e. za sprawą Dawida. Pierwotnie „Księga Psalmów” była pisana w...
X i XI wiek to okres kształtowania się Polski jako państwa. W 966 roku Mieszko I przyjął chrzest włączając swój kraj w chrześcijańską Europę. Jednak wiara...
Streszczenie Pewna dziewczynka o imieniu Lisa ma siedem lat i mieszka w Bullerbyn – niedużej wiosce na południu Szwecji. Ma dwóch braci – ośmioletniego...
„Oda do młodości” to utwór który stanowi przedstawienie cech klasycznych i romantycznych na zasadzie kontrastów. Dostrzec można krytykę klasycznego...
StreszczenieTetyda jak głosiła przepowiednia na świat miała wydać syna który będzie potężniejszy niż jego ojciec. Mimo to Peleus postanowił wziąć ślub z boginią....
Streszczenie skrótowe W roku 1801 pan Lockwood (jeden z narratorów powieści zamożny gentleman z południa Anglii) przybył do Yorkshire gdzie wynajął posiadłość...