„Cesarz” to książka Ryszarda Kapuścińskiego. Opublikowana została w roku 1978, opowiada zaś o panowaniu władcy Etiopii, Hajle Selasje I, żyjącego w latach 1892-1975. Klasyfikacja gatunkowa utworu budzi pewne wątpliwości. Przez wiele lat uchodził on za klasyczny reportaż, jednak biograf Kapuścińskiego, Artur Domosławski przedstawił informacje, które każą wątpić w dziennikarskie rzemiosło autora „Cesarza”. Chociaż książka opowiada o postaciach autentycznych, to nie wszystkie opisane w niej wydarzenia miały miejsce naprawdę. Wydaje się, iż Kapuściński na podstawie zdobytych w Etiopii informacji stworzył utwór leżący bliżej satyry lub powieści, niż klasycznego reportażu.
Domosławski zwracał między innymi uwagę, iż Kapuściński nie mógłby dotrzeć do dawnych urzędników cesarza w okresie, kiedy trwały brutalne prześladowania ze strony nowych, komunistycznych władz Etiopii. W owych chwilach żaden dawny współpracownik Halje Salasje raczej nie zdecydowałby się na szczere rozmowy z dziennikarze z bądź co bądź komunistycznego kraju, jakim była wówczas Polska. Domosławski przytaczał też relacje znajomych Kapuścińskiego, według których reporter miał „wymyślić” na bieżąco wiele z opisanych w książce wydarzeń z dziejów panowania cesarza.
Jak więc należy traktować książkę? Zapewne bezpieczniej uznać ją za satyrę właśnie, niż za poważne źródło historyczne. Nie znaczy to jednak, iż dzieło jest pozbawione wartości. Kapuściński serwuje nam bowiem interesującą i bardzo przenikliwą analizę mechanizmów władzy absolutnej.
Jaki więc obraz takiej władzy wyłania się z książkowego portretu „Cesarza”? Rozpoznajemy w nim człowieka prymitywnego i analfabetę, niepozbawionego wszakże pewnej dozy sprytu. Hajle Selasje potrafi wiązać ze sobą ludzi i to wydaje się jego największą siłą – a zarazem największą słabością Etiopii. Cesarz nie ceni bowiem walorów merytokracji, nie pragnie urzędników mądrych i rzetelnych. Chce osób oddanych sobie – dlatego dobiera współpracowników z nizin społecznych i obsypuje ich zaszczytami. Wie, że ludzie, którzy zawdzięczają mu wszystko, będą mu ślepo oddani.
Zarazem Cesarz nie odrzuca „klasycznych” narzędzi despotów. Chętnie słucha donosów – ma nawet w planie dnia punkt, który polega na zapoznawaniu się z relacjami delatorów. Zarazem cesarz utrzymuje silną armię, która może stłumić potencjalne niepokoje.
Hajle Selasje chce jednak uchodzić za nowoczesnego władcę. Wyróżniających się młodych ludzi wysyła, by zdobyli edukację zagranicą. Ci ludzie po powrocie nie są w stanie znieść biedy panującej w ich ojczyźnie, ani bezmyślnego despotyzmu cesarza.
Do protestów studentów wkrótce dołącza się armia i władca zostaje obalony. Uwięziony ciągle liczy na powrót do władzy, umiera jednak w nieznanych okolicznościach. Kapuściński nie opowiada jednak o następcach Hajle Selasje, którzy wprowadzili w Etiopii jeszcze brutalniejsze rządy.
„Stary człowiek i morze” to najbardziej znana z powieści Ernesta Hemingwaya. Akcja rozgrywa się na Kubie zapewne na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych...
Utwór zatytułowany „Stepy akermańskie” to sonet który otwiera cały cykl „Sonetów krymskich” napisanych przez Adama Mickiewicza....
„Przeprosiny Boga” Jana Kasprowicza to ludowa ballada pochodząca z ostatniego tomu utworów poety „Mój świat”. Tekst pod względem gatunkowym...
Streszczenie Dedykacja „Faust” rozpoczyna się dedykacją o charakterze inwokacyjnym. Przywołane zostają w niej duhy zwiewne które symbolizują przeszłość....
We fraszce podmiot liryczny zwraca się do zdrowia zauważając że jest ono potrzebne by cieszyć się jakimikolwiek radościami życia. Bez niego nie dają szczęścia ani...
„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka licząca zaledwie 10 wersów fraszka która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną....
Opracowanie Mit o Tantalu to opowieść o ulubieńcu bogów który przez swą zuchwałość został skazany na wieczną karę. Mit może być interpretowany przede...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Utwór Mirona Białoszewskiego „Wywiad” pochodzi z końcowego etapu życia poety. Jest on ironiczną grą z „Rozmową mistrza Polikarpa ze śmiercią”...