„Cesarz” to książka Ryszarda Kapuścińskiego. Opublikowana została w roku 1978, opowiada zaś o panowaniu władcy Etiopii, Hajle Selasje I, żyjącego w latach 1892-1975. Klasyfikacja gatunkowa utworu budzi pewne wątpliwości. Przez wiele lat uchodził on za klasyczny reportaż, jednak biograf Kapuścińskiego, Artur Domosławski przedstawił informacje, które każą wątpić w dziennikarskie rzemiosło autora „Cesarza”. Chociaż książka opowiada o postaciach autentycznych, to nie wszystkie opisane w niej wydarzenia miały miejsce naprawdę. Wydaje się, iż Kapuściński na podstawie zdobytych w Etiopii informacji stworzył utwór leżący bliżej satyry lub powieści, niż klasycznego reportażu.
Domosławski zwracał między innymi uwagę, iż Kapuściński nie mógłby dotrzeć do dawnych urzędników cesarza w okresie, kiedy trwały brutalne prześladowania ze strony nowych, komunistycznych władz Etiopii. W owych chwilach żaden dawny współpracownik Halje Salasje raczej nie zdecydowałby się na szczere rozmowy z dziennikarze z bądź co bądź komunistycznego kraju, jakim była wówczas Polska. Domosławski przytaczał też relacje znajomych Kapuścińskiego, według których reporter miał „wymyślić” na bieżąco wiele z opisanych w książce wydarzeń z dziejów panowania cesarza.
Jak więc należy traktować książkę? Zapewne bezpieczniej uznać ją za satyrę właśnie, niż za poważne źródło historyczne. Nie znaczy to jednak, iż dzieło jest pozbawione wartości. Kapuściński serwuje nam bowiem interesującą i bardzo przenikliwą analizę mechanizmów władzy absolutnej.
Jaki więc obraz takiej władzy wyłania się z książkowego portretu „Cesarza”? Rozpoznajemy w nim człowieka prymitywnego i analfabetę, niepozbawionego wszakże pewnej dozy sprytu. Hajle Selasje potrafi wiązać ze sobą ludzi i to wydaje się jego największą siłą – a zarazem największą słabością Etiopii. Cesarz nie ceni bowiem walorów merytokracji, nie pragnie urzędników mądrych i rzetelnych. Chce osób oddanych sobie – dlatego dobiera współpracowników z nizin społecznych i obsypuje ich zaszczytami. Wie, że ludzie, którzy zawdzięczają mu wszystko, będą mu ślepo oddani.
Zarazem Cesarz nie odrzuca „klasycznych” narzędzi despotów. Chętnie słucha donosów – ma nawet w planie dnia punkt, który polega na zapoznawaniu się z relacjami delatorów. Zarazem cesarz utrzymuje silną armię, która może stłumić potencjalne niepokoje.
Hajle Selasje chce jednak uchodzić za nowoczesnego władcę. Wyróżniających się młodych ludzi wysyła, by zdobyli edukację zagranicą. Ci ludzie po powrocie nie są w stanie znieść biedy panującej w ich ojczyźnie, ani bezmyślnego despotyzmu cesarza.
Do protestów studentów wkrótce dołącza się armia i władca zostaje obalony. Uwięziony ciągle liczy na powrót do władzy, umiera jednak w nieznanych okolicznościach. Kapuściński nie opowiada jednak o następcach Hajle Selasje, którzy wprowadzili w Etiopii jeszcze brutalniejsze rządy.
StreszczenieHerakles był niezwykle silnym synem Dzeusa oraz królowej Alkmeny. Jego ojciec chciał zapewnić mu nieśmiertelność i podstawił dziecko do piersi Hery....
Geneza George Orwell napisał „Folwark zwierzęcy” w 1944 roku. Na genezę książki złożyły się doświadczenia pisarza podczas wojny domowej w Hiszpanii oraz...
Streszczenie Alba był chłopcem który uciekł z domu dziecka. Na swoje nowe miejsce zamieszkania wybrał on niewielki domek w lesie. Wkrótce żyjącemu w samotności...
Wiersz „Szare eminencje zachwytu” doskonale wyraża program artystyczny Mirona Białoszewskiego. Poeta wielokrotnie łączył w swej twórczości elementy wysokie...
Streszczenie Przypowieść o wdowim groszu znajduje się w Ewangelii wg Św. Łukasza. Jezus zwrócił uwagę na bogatych ludzi w świątyni którzy wrzucali pieniądze...
Profesor Spanner Komisja do spraw badania zbrodni hitlerowskich zajmuje się pseudonaukową działalnością profesora Spannera. W Instytucie Anatomicznym odkrywa makabryczny...
Streszczenie Opowiadania mówią o życiu Mikołajka – małego Francuza i o jego szkolnych przygodach. 1. Najmilsza pamiątka Dla wszystkich dzieci nastał wyjątkowy...
Streszczenie Księga W najwcześniejszych latach swego życia narrator zwykł spędzać czas z ojcem który często czytał tajemniczą Księgę. Kiedy starszy mężczyzna...
Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...