Don Kichot - streszczenie, plan wydarzeń

Powieść Miguela de Cervantesa to jedna z najważniejszych książek w dziejach hiszpańskiej literatury. Według historyka Stanleya G. Payne’a, „Don Kichot” jest na pewnym poziomie satyrą na ekstrawaganckie, nierealistyczne ambicje hiszpańskiego społeczeństwa w jego imperialnym okresie i stanowi najbardziej przejmujący wyraz rozczarowania nimi. Z drugiej strony jest najbardziej elokwentną ekspresją tych ideałów, dziełem uniwersalnym i pierwszą nowożytną powieścią.

Bohaterem jest kastylijski hidalgo (drobny szlachcic), Alonso. Pod wpływem romansów rycerskich, których się naczytał, popada w szaleństwo i ogłasza się błędnym rycerzem, noszącym miano Don Kichot. Za obiekt swych westchnień obiera zwykłą wieśniaczkę, która jednak w jego oczach staje się Dulcyneą z Toboso. Don Kichot zaraża swoim entuzjazmem prostego chłopa, Sancho Pansę. Obiecuje mu nadania ziemskie i stanowisko gubernatora egzotycznej wyspy, więc Sancho zgadza się zostać jego giermkiem. Obaj towarzysze wyruszają na podróż w poszukiwaniu przygód.

Błędny rycerz wdaje się w kolejne awantury. Walczy z wiatrakiem, w którym widzi olbrzyma, stadem owiec, mającym być obcą armią, a także z członkiem Świętego Bractwa (Santa Hermandad było stowarzyszeniem utrzymującym spokój na gościńcach ówczesnej Hiszpanii, czymś w rodzaju policji). Don Kichot i Sancho wdają się również w bójkę z pasterzem, którego szałas zajęli.

Wreszcie spotykają pustelnika imieniem Karenio – podobnie jak Don Kichot, zwariował on od nadmiaru literatury rycerskiej. Bohaterowie dzielą się opowieściami o swoich dokonaniach i misjach.

Pleban i balwierz z rodzinnej miejscowości Don Kiszota, będący symbolami rozsądku, odnajdują błędnego rycerza i w klatce odwożą go do domu. Jest to koniec tomu pierwszego.

W tomie drugim Don Kichot i Sanczo dowiadują się, iż ich dzieje stały się znane w Hiszpanii. Znów ruszają więc na poszukiwanie przygód. Rusza za nimi bakałarz Karrasko, udający rycerza – pragnie on pokonać w pojedynku Don Kichota i zachęcić go w ten sposób do powrotu w rodzime strony. Za pierwszym razem zostaje jednak pokonany przez hidalga.

Sancho i jego pan napotykają książęcą parę, która zaprasza ich do swojego zamku. Tam obaj bohaterowie poddani zostają serii żartów, niejednokrotnie brutalnych (na Don Kichota zrzucone zostają koty, które boleśnie go ranią).

Wreszcie Karrasko ponownie ściera się z Don Kichotem i tym razem go pokonuje. Zgodnie z obietnicą, hidalgo wraca do domu. Tam dopada go jednak choroba, która kończy się śmiercią – przed skonaniem jednak wraca do zdrowia psychicznego i umiera, jak na dobrego chrześcijanina przystało.

Plan wydarzeń:
1. Obłęd Don Kichota.
2. Pasowanie w karczmie.
3. Sancho Pansa giermkiem.
4. Walka z wiatrakiem, bitwa z owcami i przygoda z mulnikiem.
5. Rozmowy z Karenio.
6. Pojmanie Don Kichota i odstawienie go do domu.
7. Wieści o sławie Don Kichota i Sancho. Bohaterowie znowu w drodze.
8. Zwycięski pojedynek Don Kichota z Karrasko.
9. Przygody na książęcym zamku.
10. Don Kichot pokonany przez Karrasko.
11. Powrót do domu.
12. Uzdrowienie z obłędu i śmierć.