Unikalne i sprawdzone teksty

Jest kto, co by wzgardziwszy (Pieśń XIX, Ks. 2) - interpretacja i analiza

W Pieśni XIX („Jest kto, co by wzgardziwszy”) Jan Kochanowski zawiera renesansowe i zarazem chrześcijańskie wyznanie wiary w wyjątkowość człowieka. Już na samym początku utworu pyta:

Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy
Chciał ze mną dobrą tylko sławę mieć na pieczy,
A starać sie, ponieważ musi zniszczeć ciało,
Aby imię przynamniej po nas tu zostało?

Trzeba podkreślić, że Kochanowski rozumie „sławę” nieco inaczej niż my. Nie chodzi o popularność, czy wynikającą z próżności chęć bycia, jak byśmy dziś powiedzieli, celebrytą. Sława, o której mówi podmiot liryczny, to dobra reputacja, która wynika z realizowania zadań przeznaczonych człowiekowi przez Boga. Starania te mogą okazać się zgubne dla ciała, które niejednokrotnie musi zniszczeć. Jednak należy podjąć to ryzyko, bo Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami. Kto zaś dba bardziej o swoje życie i dobrobyt niż o dokonywanie rzeczy wielkich i pięknych, jest bardziej podobny do zwierzęcia niż do człowieka (szkoda zwać człowiekiem, kto bydlęce żyje).

Poeta zaleca, w jaki sposób realizować swoje przeznaczenie. Osoby, które są inteligentne i wymowne powinny szerzyć wśród ludzi moralność, zapobiegać sporom, a zarazem dbać o sprawy publiczne – o to, by przestrzegano szlachetnych obyczajów przodków i by nie zanikła wolność.

Komu dowcipu równo z wymową dostaje,
Niech szczepi miedzy ludźmi dobre obyczaje;
Niechaj czyni porządek, rozterkom zabiega,
Praw ojczystych i pięknej swobody przestrzega

Kto z kolei jest odważny, winien zostać żołnierzem i brać udział w sprawiedliwych wojnach z poganami. Koniec Pieśni jest spięty klamrą kompozycyjną z jej początkiem. Poeta ponownie przypomina, że warto poświęcić życie, by dokonywać rzeczy wielkich i dobrych. Wszystkich nas czeka śmierć, ale śmierć w chwale jest lepsza niż pozbawiona znaczenia śmierć w zapomnieniu.

Śmiałemu wszędy równo, a o wolność miłą
Godzi sie oprzeć by więc i ostatnią siłą;
Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem,
Azaby go lepiej dał w cieniu darmo potem?

Forma utworu (kilka informacji):

- trzynastozgłoskowiec

- rymy parzyste (aabb)

- epitet, pytanie retoryczne

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Psalm 23 – interpretacja i analiza...

Psalm 23 znajduje się w biblijnej „Księdze psalmów” i nosi tytuł: „Bóg pasterzem i gospodarzem”. Tytuł utworu wskazuje na jego symboliczne...

Dziady cz. III – opracowanie motywy...

Geneza Trzecia część „Dziadów” nazywana jest także „Dziadami drezdeńskimi” ze względu na fakt iż powstała właśnie w stolicy Saksonii....

Roki – interpretacja i analiza

„Roki” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z przedwojennego okresu twórczości poety. Autor związany był wówczas z wileńską grupą „Żagary”...

Powrót prokonsula – interpretacja...

„Powrót prokonsula” Zbigniewa Herberta to wiersz którego tematem są moralne rozważania rzymskiego urzędnika. Tekst można również odczytywać...

Świteź – interpretacja i analiza...

Streszczenie Ballada rozpoczyna się opisem położenia jeziora oraz zwrotem do adresata i zachętą do zobaczenia jeziora. Pojawia się opis jeziora Świteź zarówno...

Transakcja wojny chocimskiej –...

Streszczenie skrótowe Epos Wacława Potockiego rozpoczyna się inwokacją do Boga. Następnie pojawia się rozbudowany pełen aluzji mitologicznych i biblijnych opis ówczesnej...

Głos w sprawie pornografii –...

„Głos w sprawie pornografii” Wisławy Szymborskiej to ironiczny wiersz w którym poetka dokonuje przewrotnego porównania myślenia do pornografii. Tekst...

Bartek Zwycięzca – opracowanie...

Geneza czas i miejsce akcji Miejscem akcji jest głównie wieś Pognębin. Pojawia się także nazwa Gravelotte gdzie Bartek bierze udział w bitwie. Akcja dzieje się...

Zapałka na zakręcie - opracowanie...

Opracowanie Akcja utworu toczy się w kilku miejscach. Pierwszym z nich jest Osada czyli miejsce wakacyjnego wypoczynku bohaterów. Na co dzień mieszkają oni jednak w...