W Pieśni XIX („Jest kto, co by wzgardziwszy”) Jan Kochanowski zawiera renesansowe i zarazem chrześcijańskie wyznanie wiary w wyjątkowość człowieka. Już na samym początku utworu pyta:
Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy
Chciał ze mną dobrą tylko sławę mieć na pieczy,
A starać sie, ponieważ musi zniszczeć ciało,
Aby imię przynamniej po nas tu zostało?
Trzeba podkreślić, że Kochanowski rozumie „sławę” nieco inaczej niż my. Nie chodzi o popularność, czy wynikającą z próżności chęć bycia, jak byśmy dziś powiedzieli, celebrytą. Sława, o której mówi podmiot liryczny, to dobra reputacja, która wynika z realizowania zadań przeznaczonych człowiekowi przez Boga. Starania te mogą okazać się zgubne dla ciała, które niejednokrotnie musi zniszczeć. Jednak należy podjąć to ryzyko, bo Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami. Kto zaś dba bardziej o swoje życie i dobrobyt niż o dokonywanie rzeczy wielkich i pięknych, jest bardziej podobny do zwierzęcia niż do człowieka (szkoda zwać człowiekiem, kto bydlęce żyje).
Poeta zaleca, w jaki sposób realizować swoje przeznaczenie. Osoby, które są inteligentne i wymowne powinny szerzyć wśród ludzi moralność, zapobiegać sporom, a zarazem dbać o sprawy publiczne – o to, by przestrzegano szlachetnych obyczajów przodków i by nie zanikła wolność.
Komu dowcipu równo z wymową dostaje,
Niech szczepi miedzy ludźmi dobre obyczaje;
Niechaj czyni porządek, rozterkom zabiega,
Praw ojczystych i pięknej swobody przestrzega
Kto z kolei jest odważny, winien zostać żołnierzem i brać udział w sprawiedliwych wojnach z poganami. Koniec Pieśni jest spięty klamrą kompozycyjną z jej początkiem. Poeta ponownie przypomina, że warto poświęcić życie, by dokonywać rzeczy wielkich i dobrych. Wszystkich nas czeka śmierć, ale śmierć w chwale jest lepsza niż pozbawiona znaczenia śmierć w zapomnieniu.
Śmiałemu wszędy równo, a o wolność miłą
Godzi sie oprzeć by więc i ostatnią siłą;
Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem,
Azaby go lepiej dał w cieniu darmo potem?
Forma utworu (kilka informacji):
- trzynastozgłoskowiec
- rymy parzyste (aabb)
- epitet, pytanie retoryczne
Analiza „Między nami nic nie było” to utwór składający się z czterech strof. Pierwsza z nich rozpoczyna się wykrzyknieniem podkreślającym brak związku...
Wiersz „Obłoki” stanowi część przedwojennej twórczości Czesława Miłosza. Przyszły noblista był wówczas młodym poetą związanym z wileńską...
Streszczenie „Mam na imię Maciek” Głównym bohaterem utworu jest duch Maciek – syn Oktawiusza i Porcji. Ma 120 lat i choć jest doświadczonym duchem...
Dytyramb to starożytna pieśń pochwalna na cześć Dionizosa – z niej wywodzą się takie gatunki jak tragedia i komedia. „Dytyramb” w podtytule wiersza Juliana...
Streszczenie Tom I Pensja pani Latter była od 1870 r. najznamienitszą w całej Warszawie. Jej mury opuszczały najlepsze obywatelki większość z absolwentek cieszyła się...
Interpretacja Mit o Pigmalionie to przede wszystkim opowieść o uczuciu którym obdarza się osobę niezwykłą osobę idealną. Stworzona kobieta to ideał ucieleśnienie...
Streszczenie Osoby: AA XX Akcja utworu rozgrywa się w brudnym pomieszczeniu którego ściany „przyozdobione” są zaciekami. Z sufitu zwisa goła żarówka....
Streszczenie „Nowe szaty cesarza” to baśń Hansa Christiana Andersena. Opowiada ona o władcy który uwielbiał zdobne szaty i jak mówi autor całe...
Geneza Powieść „Anna Karenina” Lwa Tołstoja powstawała w latach 1873 – 1877. Pisarz mieszkał wówczas w Jasnej Polanie i wiódł szczęśliwe...